Newton (unitat)

Lo newton (simbòl : N) es l'unitat SI de fòrça. Es nomenat en onor d'Isaac Newton (1642-1727) per sei recèrcas en mecanica classica.

Pels articles omonims, vejatz Newton.

Isaac Newton (1642-1727).

Definicion

Un newton es egau a la quantitat de fòrça qu'es necessària dins lo vuege per donar a una massa d'un quilograma una acceleracion d'un mètre per segonda carrada^[1]. Aquela definicion s'exprimís matematicament per :

${\displaystyle \mathrm {1\,N=1\,{\frac {\mathrm {kg} \cdot \mathrm {m} }{s^{2}}}} =1\,\mathrm {kg} \cdot \mathrm {m} \cdot \mathrm {s} ^{-2}}$

Aquela definicion es basada sus la relacion entre fòrças e acceleracions que dependon de la segonda lèi de Newton :

${\displaystyle \,\!F=ma}$

onte F es la fòrça, a l'acceleracion e m la massa. S'es representada l'eqüacion de la fòrça, substituit amb leis unitats dau Sistèma Internacionau, rèsta :

${\displaystyle [F]=[m][a]=\operatorname {kg} \cdot {\frac {\operatorname {m} }{\operatorname {s^{2}} }}=\operatorname {N} }$.

Lo newton es donc una unitat derivada car se definís en foncion d'autreis unitats.

Multiples

Multiple	Nom	Simbòl		Multiple	Nom	Simbòl
100	newton	N
101	decanewton	daN		10–1	decinewton	dN
102	hectonewton	hN		10–2	centinewton	cN
103	quilonewton	kN		10–3	millinewton	mN
106	meganewton	MN		10–6	micronewton	µN
109	giganewton	GN		10–9	nanonewton	nN
1012	teranewton	TN		10–12	piconewton	pN
1015	petanewton	PN		10–15	femtonewton	fN
1018	exanewton	EN		10–18	attonewton	aN
1021	zettanewton	ZN		10–21	zeptonewton	zN
1024	yottanewton	YN		10–24	yoctonewton	yN

Conversion ambé leis autreis unitats de fòrça

Unitats de fòrça

	Newton (unitat del SI)	Dina	Quilograma-fòrça	Liura-fòrça	Liura (unitat de massa)
1 N	≡ 1 kg·m/s-2	= 105 dines	≈ 0,10197 kgf	≈ 0,22481 lbf	≈ 7,2330 lb
1 dina	= 10−5 N	≡ 1 g·cm/s²	≈ 1,0197·10−6 kgf	≈ 2,2481·10−6 lbf	≈ 7,2330·10−5 lb
1 kgf	= 9,80665 N	= 980665 dines	≡ gn·(1 kg)	≈ 2,2046 lbf	≈ 70,932 lb
1 lbf	≈ 4,448222 N	≈ 444822 dines	≈ 0,45359 kgf	≡ gn·(1 lb)	≈ 32,174 lb
1 lb	≈ 0,138255 N	≈ 13825 dina	≈ 0,014098 kgf	≈ 0,031081 lbf	≡ 1 lb·ft/s²
La valor de gn es utilizada aicí per totei leis unitats de gravitacion.