Ovidi

Ovidi, en latin Publius Ovidius Naso, nascut lo 20 de març de 43 ab. C. a Sulmona, dins lo centre d'Itàlia e mòrt en 17 ap. C., en exili a Tomis (l'actuala Constanza en Romania), es un poèta latin que visquèt pendent lo periòde de la naissença de l'Empèri Roman. Son escais Naso li ven de son nas proëminent. Nasquèt un an aprèp l'assassinat de Juli Cesar, èra adolescent quand August s'emparèt del poder per transformar la Republica en Empèri, e moriguèt tres ans aprèp lo primièr emperaire.

Publius Ovidius Naso
Ovidi

Activitat:	Poèta
País:	Empèri Roman
Data de naissença:	20 de març de 43 ab. C.
Luòc de naissença:	Sulmona
Data de mòrt:	17 ap. C.
Luòc de mòrt:	Tomis

Vida

Estatua d'Ovidi a Constanza

Eissit d'una familha aisida, Ovidi estudièt la retorica a Roma. Daissant lèu las carrièras juridica e administrativa, venguèt celèbre mercé a sos recuèlhs de poèmas, las Amors, las Eroïdas, l'Art d'amar e los Remèdis a l'amor. A l'edat de dètz-e-uèit ans, son paire li permetèt d'anar viatjar a Atenas, aquò lo pertoquèt e noiriguèt sas òbras (coma Las Metamorfòsis). Aprèp l'edat de quaranta ans, abandonèt la poesia erotica per escriure las Metamorfòsis, poèma de 12 000 examètres dactilics repartits en quinze libres en tornant contar la mitologia grèga e romana.

Lo 19 de novembre de l'an 8 ap. C., Ovidi foguèt exiliat sus las ribas del Pont Euxin (la mar Negra), a Tomis, per decision d'August, per de motius desconeguts uèi. Divèrsas ipotèsis foguèron evocadas sus las causas d'aquel alunhament. Una d'aquelas es que lo pretèxte seriá estat la pretenduda immoralitat de L'Art d'amar. Cal notar que lo reialme d'August foguèt marcat per un fòrt conservatisme moral, coma o mòstra per exemple la promulgacion de la Lex Iulia. Se poiriá tanben aver una relacion amorosa entre la filha d'August — Julia — e lo poèta, çò qu'auriá desagradat a l'emperaire ^[1]. Exiliat es pas faidit: es amb sos bens e esclaus qu'Ovidi arribèt a Tomis lo 9 de mai de l'an 9 ab. C. e es dins aquel luòc alunhat de Roma, sus una illa prèpa de la còsta (a l'ora d'ara dins un palun al nòrd de Constanza) que bastiguèt sa vila e que passèt los darrièrs ans de sa vida. Pasmens, conservèt totes sos dreches de ciutadan roman, çò qu'èra fòrça rar per un exili. Ala escriguèt los darrièrs vèrses: los Tristes e los Pontics, que contenon confisanças plenas de melancolia ont s'exprimisson sa nostalgia, sa dolor e sa misèria d'exiliat. Ovidi ensagèt mas sens capitar a retornar a Roma. Escriguèt un tractat de pesca e un panflet intitulat Ibis, e qualques descripcions dels Traces vivent a l'entorn de Tomis. Aprèp sa mòrt, sa familha poguèt repatriar son còrs. Amb l'afaissament dels sòls, sa tomba es uèi jos una montanha.

Genres literaris practicats

• Poesia didactica: poesia que sa foncion es d'aprendre (ex. : L'Art d'amar, Los Fastes)

• Poesia elegiaca: poesia ont s'exprimisson los sentiments dolents (ex. : Los tristes, Los Pontics)

• Poesia epica. (ex. : Metamorfòsis). Las Metamorfòsis, coma L’Eneïda de Virgili son una epopèia, genre que se caracteriza per un contengut nòble e, al nivèl de la forma, per l’utilizacion de l’examètre; aquelas doas caracteristicas son l’expression sublima. Ovidi se distinguís per son gost pel tèma « erotic ».

Òbras

Illustracion de l'Art d'Amar d'Ovidi per Jean de Bosschere.

• Las Amors
• Las Eroïdas
• L'Art d'amar
• Los Fards
• Remèdis a l'amor
• Las Metamorfòsis
• Los Fastes
• Los Tristes
• Los Pontics
• Epistòlas
• Medèa (tragèdia perduda)
• Los Alieutics
• Consolament a Livie Augusta
• L’Ibis
• Lo Nogal
• Epigramas subre las Amors e las Metamorfòsis
• Lo Vòl d'Icar
• Narcís al bòrd de l'aiga
• L'Estatua de Pigmalion
• Deucalion e Pyrrha