Polòni

Lo polòni es un element quimic de la taula periodica, que son simbòl es Po e son numèro atomic 84.

84 bismut ← polòni → astat
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Te ↑ Po ↓ Uuh	Taula periodica
Generalitats
Nom, Simbòl, Numèro atomic	polòni, Po, 84
Familha d'elements quimics	metalloïdes
Grop, Periòde, Blòc	16, 6, p
Aparéncia	silvery
Massa atomica	(209) g/mol
Configuracion electronica	[Xe] 4f14 5d10 6s2 6p4
Electrons per nivèl energetic	2, 8, 18, 32, 18, 6
Proprietats fisicas
Fasa	solid
Densitat (temperatura ambienta)	(alpha) 9.196 g/cm³
Densitat (temperatura ambienta)	(beta) 9.398 g/cm³
Punt de fusion	527 K (254 °C, 489 °F)
Punt d'ebullicion	1235 K (962 °C, 1764 °F)
Calor de fusion	ca. 13 kJ/mol
Calor de vaporizacion	102.91 kJ/mol
Capacitat calorifica	(25 °C) 26.4 J/(mol·K)
Pression de vapor P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k a T/K       (846) 1003 1236
Proprietats atomicas
Estructura cristallina	monoclinic
Estat d'oxidacion	4, 2 (oxid amfotèr)
Electronegativitat	2.0 (Escala de Pauling)
Potencial d'ionizacion	1èr : 812.1 kJ/mol
Rai atomic	190 pm
Rai atomic calculat	135 pm
Informacions divèrsas
Magnetisme	non magnetic Modèl:Elementbox eresist ohmmat0
Conductivitat termica	(300 K)  ? 20 W/(m·K)
Dilatacion termica	(25 °C) 23.5 µm/(m·K)
Numèro CAS	7440-08-6
Isotòps pus estables
Article : Isotòps del (de l') polòni iso NA Mièja vida MD ED (MeV) PD 208Po syn 2.898 y Alpha 5.215 204Pb Epsilon 1.401 208Bi 209Po syn 103 y Alpha 4.979 205Pb Epsilon 1.893 209Bi 210Po syn 138.376 d Alpha 5.407 206Pb

Istòria

Tanben conegut jol nom de Radi F, lo polòni foguèt descobèrt per Pierre e Marie Curie-Skłodowska en 1898. Foguèt puèi renomenat per omenatjar la tèrra nadiva de Marie Curie, Polonha. En aquel temps, aquel país èra pas independent, se trobava jol domeni de Russia, Prússia e Austria, e Marie Curie esperava que aqueste nom li donariá cèrta notorietat.

Foguèt lo primièr element de tota una tièra que descobriguèron lo parelh Curie mentre qu'èran a cercar las causas de la radioactivitat de la pechblenda. La pechblenda, aprèp l'eliminacion de l'urani e del radi, èra encara mai radioactiva que la soma d'aqueles elements. Aquesta constatacion los portèt a trobar l'element novèl, que foguèt revelat per l'electroscòpi en lo disseparar amb de bismut.

En 2006 aqueste element venguèt famós a partir de l'enverinament de l'ex-espion rus Alexander Litvinenko a Londres lo 23 de novembre de 2006, probablament degut als servicis secrets russes.

Lo polòni es aperaquí 2,5 x 10¹¹ vegadas mai toxic que l'acid cianidric, e es estat trobat dins lo tabac coma element contaminaire.^[1]