Sant Macias

Macias o benlèu Matiàs (en ebrèu : mattithyahû), de l’ebrèu mattaï, « present, don », e yâh, per YHWH, Dieu, es un personatge del Novèl Testament que succedís a Judàs demest los Dotze Apòstols. Foguèt causit par tiratge al sòrt entre los qu'acompanhavan Jèsus e recebèt lo Sant Esperit ambe'ls autres, lo jorn de la Pentacosta. Non se sap res de son activitat apostolica.

L’apòstol Macias per l’obrador de Simone Martini (1319), Met, Nòva York.

Istòria

La causida de Macias en tant qu'apòstol es mençonada al primièr capítol dels Actes dels Apòstols. Res es pas conegut de sas activitats apostolicas, fòra dels escrits apocrifes e quitament la tradicion apocrifa que lo concernís es pus paura e pus tardiva que la dels autres apòstols. Jaume de Voragina, dins la Legenda daurada, li consacra un capítol.

Los onze apòstols amassats per designar lo successor de Judàs, miniatura dels Evangèlis de Rabula (586).

Al primièr capítol dels Actes dels Apòstols, es contat qu'après l'Ascension de Jèsus, l'apòstol Pèire, al mièg d'una amassada de fraires de quicòm coma 120 personas, prepausèt que qualqu'un prenguèsse la plaça de Judàs per venir ambe los autres testimònis de la Resurreccion}} del Crist (Ac 1:22). Calguèt que lo novèl apòstol foguèsse causit entre los que los avián « acompanhats pendent tot lo temps que lo Senhor Jèsus marchèt a nòstre cap » (Ac.1:21). Prepausèren dos candidats, Josèp Barsabas o Josèp dit lo Just]] e Macias, que foguèron arbitrats per tiratge al sòrt, e Macias foguèt causit atal (cf. Ac 1,21-26). Ambe'ls autres recebèt lo Sant Esperit lo jorn de la Pentacosta (Ac 2:4ss)^[1].

Lo nom del sant

Macias es la fòrma regulara del nom dins l'Entre Duas Mars (Gironda). La pròva n'es aquel provèrbi gascon occidental reculhit dins lo canton de Pujòus : Per Senta Macias, chaca bèstia s'aparia [pœɾ 'sentœ ma'siœ 'ʃakœ 'bɛstjœ sapa'rijœ]. Per de rasons foneticas, lo sant foguèt cambiat en santa dins lo parlar. La data que correspond al provèrbi es lo 24 de febrièr, fèsta tradicionala del sant.
Macias sembla a l'origina del patronime Massias, fòrma lemosina, mes tanben patronime francés ^[2].
A costat, la fòrma Matiàs es una varianta sabenta, coneguda dins d'autras lengas, benlèu espandida per l'influéncia francimanda.

Fèsta

Dins la Glèisa Catolica, sa fèsta es lo 14 de mai, après que foguèt lo 24 de febrièr d'aquí al sègle XX, allòc que per la Glèisa Ortodòxa, demòra lo 9 d'aost.