Tòrcafòl
trobador gavaudanés (fl. 1175-1200) From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Tòrcafòl o Tòrcafòu[nt 1] (Torco-fòu en nòrma mistralenca; Torcafol o Torcafols en occitan ancian) foguèt un trobador occitan—probablament un nòble gavaudanés (veire la seccion biografia)—qu'escriguèt en lo darrièr quart del sègle XII (1175-1200).
Remove ads
Nom
I a de confusions sobre l'origina del sieu nom.
Frederic Mistral prepausa doas possibilitats : "Tòrca-fòu" pòt significar "que tòrcha los fòus" (interpretacion literala) ; o pòt èsser una corrupcion de "tòca a fòl", valent a dire "que toca a la folia".[1]
Los primièrs estudis menats a la debuta del sègle XX vegèron dins son nom una corrupcion de "Rocafol" e o raprochèron a tòrt dels Ròcafuèlh.[2]. Tòrcafòl aparteniriá segon tot versemblança al linhatge dels Guerin o Garin, senhors del Tornèl e de Randon.[3] Son nom provendriá del d'una tèrra pròcha del castèl del Tornèl apelada "Torchefouol" en francés [dont Tòrchafòl en occitan?].[4].
Remove ads
Biografia
Los detalhs de sa biografia son desconeguts e se dedusisson solament de son òbra sobreviventa: sas contribucions a un cicle de sirventesos intercambiats amb son rival Garin d'Apchièr. Es supausat qu'èra originari de Gavaudan, probablament un pichon senhor de Tornèl o un membre de la cavalariá menora.[5]
Se pensa que poiriá èsser estat al servici dels senhors de Gavaudan, en particular lo quite Garin d'Apchièr, amb qui se poiriá probablament identificar.[5]
Remove ads
Òbra
Dètz sirventeses li son atribuits (dont solament cinc son complets[6] [los autres son fragmentaris] e sonque tres son de segur atribuibles a Tòrcafòl[5][7]), eschambiadas amb Garin d'Apchièr. Aquelas òbras son pro malaisidas de comprene, tant a causa de lor natura fragmentària, del tèxte sovent escur, e perque fan referéncia a d'eveniments especifics de l'istòria locala. [8]
Per çò qu'es de l'atribucion de qualques unas de las composicions, a Tòrcafòl o a Garin d'Apchièr, certans manuscrits donan de versions contrastantas. Quitament per la rèsta de las composicions las atribucions a l'una o a l'autra son pas entièrament incontestablas.[8]
Garin d'Apchièr sona Torcafol e se sona Comunal:
Pos Cominal fa ben parer
que siel pogues dir ni far
causa quem degues enviar
el en faria son poder
mas paubreira e vilenc l'assalh
e poderse iovens li falh
per cal guerriers nom fai paor
e non a amic ni senhor
que nol tenha per enveyos
ma tan can ditz noavas teasos.
[...]
Responsa de Comunal (Tòrcafòl)
Comtor d'Apchier rebuzat,
pos del chan vos es laissat,
recrezut vos lays e mat,
luenh de tota benanansa,
vencut de guerra sobrat,
comtor, mal encompanhat,
ab pauc de vi e de blat,
plan d'enuey e de carn ransa.
Aisi prenc de vos comjat,
pois may de mi no chantatz,
e del vostre vielh barat,
e de vostra vielha pansa,
e del nas tort, mal talhat,
e del vezer biaisat,
que tal vos a dieus tornat
c'anas co escut e lansa.
Be us a breujat lo corril
Monlaur que tenias per vil,
que de may tro qu'en abril
vos fay estar en balansa;
e non aves senhoril,
tant aut son dur cor apil!
que ja us trobon en plan mil,
per que m pren de vos pezansa.[9]
[...]
Lista de sirventeses
Segon RIALTO (veire ligams extèrnes), las pèças que li deurián èsser atribuidas son las seguentas:
Remove ads
Nòtas e referéncias
Veire tanben
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads