Talairan

Talairan^[1][2] (en francés tanplan coma en occitan; Talayrà en grafia de Savartés^[3]) es una comuna lengadociana, situada dins lo departament d'Aude e la region d'Occitània, ancianament de Lengadòc-Rosselhon.

Vilatge d'Occitània

Talairan Talairan
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
La capèla de Nòstra Dòna de l'Aira/Aire (?)
Armas
Geografia fisica
Coordenadas	43° 03′ 09″ N, 2° 39′ 50″ E
Superfícia	36,29 km²
Altituds  · Maximala  · Mejana  · Minimala	597 m 180 m 132 m
Geografia politica
País	Lengadòc
Parçan	Corbièras , Termenés
Estat	França
Region 76	Occitània
Departament 11	Aude
Arrondiment 113	Narbona (2017 ---->)
Canton 1107	Las Corbièras (La Grassa abans 2015)
Intercom 200035863	CC de Region Lesinhanenca, Corbièras e Menerbés
Cònsol	Cédric Malric (2020-2026)
Geografia umana
Populacion Populacion totala (2018)	484 ab. Evolucion de la populacion 491 ab.
Densitat	12,84 ab./km²
Autras informacions
Còde postal	11220
Còde INSEE	11386

Geografia

Comunas a l'entorn.

Toponimia

Talairan

Las atestacions ancianas son : Colusianum = Talairanum en 834; Castrum de Talayrano en 1271; Talayra en 1280; Talinieranum en 1319; Taleyranum en 1416; Talayran al sègle XIV; Tallayra en 1538; Talhayra en 1538; Tailleiran en 1687; Talairan en 1781; Talayrà en 1912 (prononciacion) (Savartés)^[4][3].
Segon Dauzat e Rostaing, Talairan vendriá del nom galloroman [en principi, d'origina gallica] d'òme Talarius, ambe'l sufixe -anum ^[5]; los Feniés precisan pas l'origina de Talarius ^[6].
Delamarre considèra (coma Dauzat e Rostaing) que *Talarios (inatestat, mes probable) es un nom gallic; per venir toponime, lo nom es derivat en -anon (derivacion neutra singulara en lenga celtica). Talairan èra la proprietat de *Talarios ^[7].

Forcas

Forcas es al sud de Talairan. Lo lòc sembla mai o mens desparegut. A costat, se vei la mencion de St-Rome (Sant Roma < Sant Roman ambe reculament de l'accent). I aviá de minas de fèrre. Aquel terrador ambe lo de Fenolhièras formava lo priorat de Sant Roman, unit a l'abadiá de La Grassa.
Las fòrmas ancianas son : Ecclesia S. Romani de Furca en 1119, Furchae en 1208, Villa de Furciis en 1215, Sanctus Romanus de Furchis en 1220, Bastida de Furcis en 1271, Villare de Furchis en 1280, Forquas al sègle XIV, Forcas en 1538 ^[8].
Lo tipe Forca, « crosament de camins » ven del latin fŭrca, meteis sens ^[9]. Sul site (véser la mapa IGN), un pichon camin pas enquitranat se destaca cap al nòrd de la RD 40, çò que pòt donar idèa de la motivacion del nom.

Fenolhièras

Fenolhièras es a l'extremitat sud de la comuna, près de la comuna de Quentilhan. Lo lòc sembla redusit a un bastiment sus la mapa.
Fenolhièras formava ambe Forcas lo decimari de Sant Roman. Las fòrmas ancianas son : Villa Foniliarias en 959, Fenolheriae in Terminesio en 1263, Fenolyeras en 1538 ^[10].
Lo nom del lòc s'explica per la preséncia de fenolhs salvatges o per la cultura del fenolh. Es format del latin fenuculu-, « fenolh », ambe'l sufixe femenin -aria, lo tot al plural, çò que dona una valor collectiva.

Treviac

I a Treviac Naut, que sembla lo site d'origina, e Treviac Bas, los dos al sud o sud-sud-oèst de Talairan e los dos, mai que mai lo primièr, semblan isolats e fòrça despoblats.
Treviac es un ancian priorat del vocable de Sant Martin, unit a l'abadiá de la Grassa. Las fòrmas ancianas son : Villa Triviaci..., ecclesia Sancti Martini de Triviaco en 1119, Castrum de Treviaco en 1208, Treuracum, comprene Treviacum, en 1208, Ecclesia de Terinaco, comprene Treviaco, en 1360, Triniacum, comprene Triviacum, en 1366, Traviac al sègle XIV, Ecclesia Sancti Martini de Treviaco en 1479, Villatrinas cum ecclesia Sancti Martini en 1521, Trévyac en 1538, Tréviac en 1538, Trebiac en 1730, Trevia als sègles XIII-XVIII ^[11].
Lo nom es de segur pus ancian que lo priorat e remembra una proprietat antica, la de Trebius, nom latin atestat, o benlèu un autre nom, ambe'l sufixe -acum, latinizacion del sufixe celtic -acon.

Istòria

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Administracion

Lista dels cònsols successius

Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
2020	(2026)	Cédric Malric
2014	2020	Patrice Guillaume	divèrs esquèrra
2000	2014	Max Azais	PS
març 1983	2000	Marcel Rainaud	PS	President del conselh general (1998-2011)
	1983
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

Demografia

modificar « persona »  v · d · m  Evolucion demografica Populacion comunala actuala (2013): 466, totala: 468
1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
						605	610	546
1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
-	-	-	-	646	-	-	-	-
1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
-	-	617	-	-	-	-	-	-
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2008
520	475	382	370	369	349	357	360	362 368
2009	2010
367 371	375 379
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE Evolucion de la populacion 1962-2008

• En 2018 la populacion èra de 484 abitants e la densitat èra de 52,38 ab/km².

Lòcs e monuments

Personalitats ligadas amb la comuna

Véser tanben

• Comunas d'Aude

Ligams extèrnes

• Talairan sul site de l'Insee