Vièla e Sent Gironç

Vièla e Sent Gironç o locaument Viela e Sent Gironç (Vielle-Saint-Girons en francés) qu'es ua comuna gascona de Marensin o Maransin situada dens lo departament de las Lanas e la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Pels articles omonims, vejatz Vièla.

Vilatge d'Occitània

Vièla e Sent Gironç Vielle-Saint-Girons
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
La glèisa de Sent Joan de Viela.
Armas
Geografia fisica
Coordenadas	43° 57′ 00″ N, 1° 17′ 53″ O
Superfícia	72,03 km²
Altituds  · Maximala  · Mejana  · Minimala	76 m 14 m 0 m
Geografia politica
País	Gasconha
Parçan	Maransin
Estat	França
Region 75	Navèra Aquitània
Departament 40	Lanas
Arrondiment 401	Dacs
Canton 4003	Còsta d'Argent (Castèths avant 2015)
Intercom 244000857	CC de Còstas Lanas Natura
Cònsol	Karine Dasquet (2020-2026)
Geografia umana
Populacion Populacion totala (2018)	1 362 ab. Evolucion de la populacion 1 395 ab.
Densitat	16,85 ab./km²
Autras informacions
Gentilici	los Vielas e los Sent Gironç
Còde postal	40560
Còde INSEE	40326

Geografia

Viela-Sent Gironç qu’es situat en Maransin, enviroat de Lit e Micse, Linça, Sent Miquèu-Escalús ; l’estanh de Lon e lo corrent d’Uishet que hèn lo limit dab Lon e Moliets e Mar. A sococ, a 5 km deus borgs de Viela e de Sent Gironç, la comuna que bordeja la Mar grana sus mei de 13 km.

Comunas a l'entorn.

Perimètre deu territòri

		Lit e Micse
		N	Linça
		O    Vièla e Sent Gironç    E
		S
	Moliets e Mar	Lon	Sent Miquèu-Escalús

Gentilici

Lo monde de Viela que son aperats « los Vielas », e los de Sent Gironç que son « los Sent Gironç ».

Etimologia

La comuna de Viela-Sent Gironç qu’es formada dab las tres ancianas parròpias de Sent Joan de Viela, Sent Gironç de Lèst, e Sent Gironç deu Camp. Au sègle XII^au, que son mentavudas Sanctus Johannes de Biele, Sanctus Gerontius de Lest, Sanctus Gerontius deu Camp^[1].

• Viela : deu latin villa = maine rurau ; vila ; vilatge. La prononciacion locau que n’es [’bjœlə] e non pas [’bjεlə].
• Lèst : deu basco lats > last > lèst = arriu^[2]. Au jorn de uei n’i a pas mei nat arriu suu territòri de Sent Gironç, mes que se n’i ved un, sus cartas deu miei deu sègle XIX, qui traucava dempuish lo nòrd de la comuna dinc a l’estanh (desapareishut) de Talhan, puish, dinc a l’estanh de Lon (au mijorn), en tot seguir lo limit èst de l’avançada de las dunas modèrnas^[3].
• Camp : deu latin campus = plana ; terrenh cotivat.
• Sent Gironç : latin Gerontius : evangelizator martirizat a Haget au sègle IV^au[4].

Istòria

Hita de la sauvetat de Sent Gironç deu Camp

Eglisa de St Gironç deu Camp

De cap a 1100, ua sauvetat qu’es establida sus la parròpia de Sent Gironç, suu trajècte de la via litorau que pelegrins e gahan tad anar dinc a Sent Jacme de Compostèla. Quate hitas (duas que son enqüèra vedederas), dab senglas crotz au bèc, que delimitavan las 7 o 8 ectaras d’aquera sauvetat^[5] qui hasè aubergada taus romius, mes qui avè tanbei per mira d’encoratjar la cotivada dens un parçan on ne n’i avè pas guaire. Qu’es solide pr’amor de 'quò que la navèra parròpia desvelopada alentorn de la sauvetat e pren lo nòm de « Sent Gironç deu Camp ».
La parròpia mair, era, qu’es aperada « Sent Gironç de Lèst ». Que’s trobava, segon la tradicion, au quartier de « Pinhuda », au nòrd-oèst de Sent Gironç deu Camp. Expausada a l’avançada de las dunas, l’eglisa que serà engolida peu sable^[6], e en 1734 n’i damora pas mei qu’ua capèra « qui n’a pas nada utilitat », pr’amor de tròp chic de parropians. L’avesque d’Acs que comanda que sii desbastida, e que la parròpia sii juntada a Sent Gironç deu Camp^[7]. Que’n pòdem véder enqüèra las plomasons e lo carrelatge, au bèc deu « Tuc de la Capèra », a 2 km a l’oèst deu borg actuau de Sent Gironç (deu Camp).

Eglisa de St Joan de Viela

L’eglisa de Viela, qu’èra d’auts còps deu costat de la lèta de « Pètra de vin », a l’oèst de l’estanh de Lon, mei estenut qu’adara. Miaçada per la pujada de las aigas, e l’avançada de las dunas de sable, que prenen la decision de la mudar en un endret mei a la cela. En 1635, qu’es arrebastida a la soa plaça actuau.
Ua campana, carrejada sus un vaishèth capvath l’estanh, que seré estada perduda au hons de l’aiga. Ce disen, la campana, quèn s’enten a sonar, qu’anonça solide un malur^[8].

La comuna qu’estó creada en 1790 per l’aplegada de Viela dab Sent Gironç.

Administracion

Lista deus cònsols successius

Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
agost de 2018	2026 [9]	Karine Dasquet [10]
març 2008	agost de 2018	Bernard Trambouze	divèrs esquèrra	retirat steward
març de 2001	2008
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

Demografia

modificar « persona »  v · d · m  Evolucion demografica Populacion comunala actuala (2013): 1214, totala:
1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
427	251	131	595	564	614	608	632	642
1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
718	742	814	819	829	810	806	763	750
1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
751	711	743	725	710	744	722	734	737
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2008
801	864	863	824	859	1 026	1 094	1 118	1 139 1 174
2009	2010
1 160 1 195	1 195 1 231
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE Evolucion de la populacion 1962-2008

Economia

L’economia actuau que s’empara sus la silvicultura, dab los 87% de la comuna caperats de pins^[11] ; suu torisme, qui s’es desvelopat mercès a la proximitat de la mar e de l’estanh de Lon ; e sus l’industia quimica, dab la fabricacion de produits derivats de l’òli de gema.

Lòcs e monuments

• Maison Boulart : bungalow de tipe coloniau, bastit en 1859 peu Charles Boulart. Inscripcion Monument Istoric deu 16 d'abriu de 2002.

Personalitats ligadas amb la comuna

• Jean-Roger Sourgen (Viela-Sent Gironç 1883 – Òssagòr 1978) : pintre deus paisatges deu Maransin (dunas, pins, estanhs,...).

Véder tanben

Ligams extèrnes