William Shakespeare

William Shakespeare, (batejat lo 26 d'abril de 1564 - mòrt lo 23 d'abril de 1616) èra un poèta e dramaturg anglés, generalament considerat coma lo mai grand escrivan de lenga anglesa e lo dramaturg màger de tota la literatura. Es sovent escaissat lo «poèta nacional d'Anglatèrra» o lo «Bard of Avon». Las òbras que daissa, entre las qualas qualques trabalhs collaboratius, son constituidas per 38 pèças de teatre, 154 sonets, dos longs poèmas narratius, e mantun autre poèma. Sas pèças foguèron traduchas dins un grand nombre de lengas e son demest las pus jogadas al mond.

William Shakespeare
Unic retrach reconegut de William Shakespeare.
Pseudonim	poèta nacional d'Anglatèrra Bard of Avon
Naissença	batejat lo 26 d'abril de 1564, Stratford-upon-Avon, Warwickshire, (Anglatèrra)
Decès	23 d'abril de 1616, Stratford-upon-Avon, Warwickshire, (Anglatèrra)
Ocupacion	dramaturg, poèta
Genre	Comèdia Tragèdia Poesia

Biografia

Shakespeare nasquèt e cresquèt a Stratford-upon-Avon. A 18 ans, se maridèt a Anne Hathaway, que li balhèt tres mainatges: Susanna, e los bessons Hamnet e Judith. Entre 1585 e 1592, comencèt d'aver de succès a Londres coma actor, escrivan, e proprietari de parts dins una tropa d'actors dicha Lord Chamberlain's Men, que serà mai tard sonada King's Men. Sembla que se retirèt a Stratford cap a 1613, ont moriguèt tres ans pus tard.

William Shakespeare, lo Retrach de Chandor.

Shakespeare produsiguèt la màger part de sas òbras famosas entre 1589 e 1613. Sas primièras pèças èran mai que mai de comedias e d'istòrias, genre que portèt a son trescòl de sofisticacion e de qualitat artistica a la fin del sègle XVI. Escriguèt alara mantuna tragedia fins cap a 1608, entre las qualas Hamlet, King Lear, e Macbeth, consideradas coma èsser demest las melhoras òbras en lenga anglesa.

Se moriguèt lo 23 d'abril de 1616, a sonque dequ'unas paucas oras après lo siu e màger condiscípol espanhòl en Miguel de Cervantes y Saavedra.

L'òbra

Las pèças

Article detalhat: Las pèças de Shakespeare.

Òbras de las «pèças»
Comèdias	Istòrias	Tragèdias
The Tempest	King John	Troilus and Cressida **
Two Gentlemen of Verona	Richard II	Coriolanus
The Merry Wives of Windsor	Henry IV, Partida 1	Titus Andronicus
Measure for Measure **	Henry IV, Partida 2	Romeo and Juliet
The Comedy of Errors	Henry V	Timon of Athens **
Much Ado About Nothing	Henry VI, Partida 1	Julius Caesar
Love's Labour's Lost	Henry VI, Partida 2	Macbeth
A Midsummer Night's Dream	Henry VI, Partida 3	Hamlet
The Merchant of Venice **	Richard III	King Lear
As You Like It	Henry VIII	Othello
The Taming of the Shrew		Antony and Cleopatra
All's Well That Ends Well		Cymbeline *
Twelfth Night
The Winter's Tale *,**
Pericles, Prince of Tyre *,***
The Two Noble Kinsmen *,***
nota bene: Las pèças marcada d'un asterisc (*) son ara abitualament consideradas coma "darrièras romanças". Las pèças marcadas amb dos asteriscs (**) son a vegadas nomenadas "pèças problematicas". Las doas pèças marcadas de tres asteriscs (***) son pas incluidas dins lo Primièr Fòlio.

Los sonets

Article detalhat: Los sonets de Shakespeare.

Los sonets de Shakespeare es lo títol d'una colleccion de 154 sonets que cobrís de tèmas coma lo passatge del temps, l'amor, la beutat e la mortalitat. Los primièrs 126 sonets son adressats a un jovent; los darrièrs 28 a una joventa.

Los sonets al jovent exprimisson de biais irresistible, l'amor obsessional.^[1] Lo tèma màger del debat es de totjorn se demora platonic o ven fisic.^[2] Los primièrs 17 poèmas, (procreation sonnets), son adreissats al jovent li demandant de que se marride e aja d'enfants per qu'immortalizèsse sa beutat la passant a la generacion venenta.^[3] D'autres sonets exprimisson l'amor de l'orator pel jovent; groar de solitud, mort, e la brevetat de la vida; sembla criticar lo jovent per estimar mai un poèta rival; exprimís de sentiments ambigús per la mestressa de l'orator; e fa un jòc de mot sul nom del pèta. Los darrièrs dos sonets son de tractaments allegorics dels epigramas grècs en referéncia al "pichon dieu de l'amor" Cupidon.