Zèus

Zèus^[1][2] (en grèc ancian: Ζεύς, transcrich: Zeús, de la racina indoeuropèa *dyēus, dieu del cèl) es lo rei dels dieus dins la mitologia grèga. Regna sul Cèl e a per atribut l'agla e lo tron. Filh de Crònos e de Rèa, es maridat a sa sòrre Èra. Malgrat son maridatge, Zèus aguèt una granda quantitat de relacions amb d'autras femnas (divencas o mortalas) e un bon nombre d'enfants coma per exemple Apollon e sa bessona Artèmis qu'aguèt amb una titanida Lèto. Zèus es famós per sas aventuras nombrosas e es tanben lo paire d'autres dieus importants coma Arès, Atena, Dionís, Ermès, Apollon, Artèmis e Afrodita e de fòrça eròis coma Eracles.

Tematicas dins la Mitologia grèga
Dieus Dieus principals e los Titans Zèus e los Olimpians Pan e las ninfas Apollon e Dionís Divinitats marinas e Divinitats terrèstras
Eròis Eracles e sos Trabalhs Aquilles e la Guèrra troiana Ulisses e l'Odissèa Jason e los Argonautas Perèu e Medusa/Gorgòna Pirithous e la Centauromaquia Edip e Tebas Orfèu e los Mistèris orfics Tesèu e lo Minotaure Triptolemus e los Mistèris eleusinians Atalant e la corsa d'Ipomènes (Poma d'aur)
Tematica semblanta Satirs, centaures e dragons Religion dins la Grècia Antica
Greek mythology portal
Modèl:Navbar

Son equivalent dins la mitologia romana es Jupitèr. Òm retròba tanben de divinitats equivalentas dins d'autres panteons: Taranis en çò dels galleses, Tòr e Odin dins la mitologia escandinava o encara Dyaus Pitar e Varuna per los indós.

Istòria

Bust de Zèus al British Museum

Zèus foguèt lo darrièr dels enfants nombroses dels dieus Crònos e Rèa. Coma sos fraire e sòrres (Demetèr, Èra, Poseidon, Adés e Èstia) èra destinat a èsser devorat per son paire que los parents de Crònos, Gèa e Uran, avián anonciat que Crònos seriá destronat per son filh. Quand lo mainatge èra a mand de nàisser, Rèa demandèt conselh a sa sògra Gèa per elaborar un plan que salvèsse son filh. Rèa s'anèt amagar sus l'isla de Creta, ont enfantèt Zèus, al mont Ida segon cèrtas versions e segon d'autras sul mont Dicte. Puèi decidiguèt d'engulhar son marit Crònos, en li far engolir una pèira envirada de borrassas qu'aquel devorèt sens se mesfisar ges.