ଅଟୋଇମ୍ମ୍ୟୁନ ଡିଜିଜ

ଅଟୋଇମ୍ମ୍ୟୁନ ଡିଜିଜ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ autoimmune disease) ଏକ ଏ ଭଳି ରୋଗ ଯେଉଁଥିରେ ନିଜ ଶରୀରର ଅଂଶ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଅସାଧାରଣ ଇମ୍ମ୍ୟୁନ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା (immune response) ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।^[୧] ଅଧୁନା ପ୍ରାୟ ୮୦ ପ୍ରକାର ଅଟୋଇମ୍ମ୍ୟୁନ ଡିଜିଜ ଚିହ୍ନଟ ହୋଇସାରିଲାଣି ।^[୧] ଶରୀରର ଯେ କୋଣସି ଅଂଶ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇପାରିବ ।^[୨] ଲକ୍ଷଣ: ଅଳ୍ପ ମାତ୍ରାର ଜ୍ୱର ଓ ଥକ୍କା (feeling tired) ଅନୁଭବ ହୁଏ । ଏହି ଲକ୍ଷଣମାନ ଆସେ ଓ ଚାଲିଯାଏ ।^[୧]

ଅଟୋଇମ୍ମ୍ୟୁନ ଡିଜିଜ
ଲୁପସ (lupus) ରୋଗ‌ଗ୍ରସ୍ତ ଯୁବତୀର ମୁହଁରେ ପ୍ରଜାପତୀୟା ରାସ ("butterfly rash") ଦେଖାଯାଉଛି ।
ବିଭାଗ	Rheumatology, gastroenterology, other
ଆଇସିଡ଼ି-୧୦	D84.9, M35.9
ଆଇସିଡ଼ି-୯-ସିଏମ୍	279.4
ଓଏମ୍‌ଆଇଏମ୍	109100
ରୋଗ ଡାଟାବେସ	28805
ମେଡ଼ିସିନ-ପ୍ଲସ	000816
MeSH	D001327

ଏହାର କାରଣ ଅଦ୍ୟାବଧି ଅଜ୍ଞାତ ଅଛି ।^[୨] ଲୁପସ ଭଳି କେତେକ ରୋଗ ପରିବାରରେ ଚାଲୁରହେ ଓ ଅନ୍ୟ କେତେକ କୌଣସି ଅବସ୍ଥା ଯେପରିକି ସଂକ୍ରମଣ ବା ପରିବେଶ କାରକ ଯୋଗୁ ଟ୍ରିଗର ହୁଏ । କେତେକ ସାଧାରଣ ଅଟୋଇମ୍ମ୍ୟୁ ରୋଗମାନଙ୍କର ନାମ: ସିଲିଆକ୍ ଡିଜିଜ୍, ମଧୁମେହ ଟାଇପ ୧, ଗ୍ରେଭସ ରୋଗ, ଇନଫ୍ଲାମେଟରି ବାୱେଲ ଡିଜିଜ (inflammatory bowel disease), ମଲ୍ଟିପ୍ଲ ସ୍କ୍ଲେରୋସିସ, ସୋରିଆସିସ, ରିଉମାଟଏଡ ଆର୍ଥ୍ରାଇଟିସ ଓ ସିସ୍ଟମିକ ଲୁପସ୍ ଏରିଦେମାଟୋସସ୍ । ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ ହୋଇପାରେ ।^[୧]

ରୋଗର ଶ୍ରେଣୀ ଓ ସାଂଘାତିକତା ଉପରେ ଚିକିତ୍ସା ନିର୍ଭର କରେ । ନନସ୍ଟିରଏଡାଲ ଆଣ୍ଟି-ଇନଫ୍ଲାମେଟରି ଡ୍ରଗସ (Nonsteroidal anti-inflammatory drugs) (NSAIDs) ଓ ଇମ୍ମ୍ୟୁନୋସପ୍ରେସାଣ୍ଟ (immunosuppressants) ଔଷଧ ଅଧିକାଂଶ ସମୟରେ ବ୍ୟବ‌ହୃତ ହୁଏ ।^[୧] ବେଳେବେଳେ ଶିରାଭ୍ୟନ୍ତର ଇମ୍ମୁନୋଗ୍ଲୋବ୍ୟୁଲିନ (Intravenous Immunoglobulin ଦିଆଯାଇପାରେ ।^[୩] ଏହି ଚିକିତ୍ସାରେ ଲକ୍ଷଣ କମିଯାଏ କିନ୍ତୁ ଆରୋଗ୍ୟ ହୁଏନାହିଁ ।^[୧]

ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ୨୪ ନିୟୁତ (୭%) ଲୋକ ଅଟୋଇମ୍ମ୍ୟୁନ ରୋଗଦ୍ୱାରା ପୀଡ଼ିତ ଅଛନ୍ତି ।^[୧][୨] ପୁରୁଷଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ମହିଳାମାନେ ଅଧିକ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୁଅନ୍ତି । ଯୁବାବସ୍ଥାରେ ଏହି ରୋଗ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ।^[୧] ସନ ୧୯୯୦ର ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ପ୍ରଥମ ଅଟୋଇମ୍ମ୍ୟୁନ ରୋଗ ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଥିଲା ।^[୪]