ਅਸਤਿਤਵਵਾਦ

ਹੋਂਦਵਾਦ ਜਾਂ ਅਸਤਿਤਵਵਾਦ (/ɛɡzɪˈstɛnʃ[invalid input: '(ə)']lɪz[invalid input: '(ə)']m/, ਐਗਜ਼ਿਸਟੈਂਸ਼ੀਅਲਿਜ਼ਮ)^[1] ਇੱਕ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਹੈ ਜੋ 19ਵੀਂ ਅਤੇ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਕੁਝ ਚਿੰਤਕਾਂ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੇਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬੜੇ ਵਖਰੇਵੇਂ ਮਿਲਦੇ ਹਨ,^[2][3][4] ਪਰ ਕੁਝ ਸਾਂਝੇ ਪਹਿਲੂ ਵੀ ਮਿਲਦੇ ਹਨ।

ਖੱਬੇ ਤੋਂ ਸੱਜੇ, ਚੋਟੀ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ: ਕਿਰਕੇਗਾਰਦ, ਦੋਸਤੋਵਸਕੀ, ਨੀਤਸ਼ੇ, ਸਾਰਤਰ

ਸਹਿਮਤੀ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੂ

1. ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਆਪਣੀ ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਪਛਾਨਣ ਅਤੇ ਲੱਭਣ ਦੀ ਪ੍ਰਬਲ ਤਾਂਘ ਪੇਸ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
2. ਹੋਂਦ ਅਤੇ ਤੱਤ ਵਿੱਚੋਂ ਹੋਂਦ ਦੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖਤਾ ਹੈ।
3. ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਫ਼ੈਸਲਾ ਲੈਣ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦ ਅਨੇਕਾਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚੋਂ ਆਪ ਚੋਣ ਕਰਨ ਲਈ ਅਜ਼ਾਦ ਹੈ।
4. ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲਿਆਂ ਅਤੇ ਚੋਣਾਂ ਦਾ ਸਿਲਸਲਾ ਹੀ ਜੀਵਨ ਹੈ।
5. ਅਜਿਹੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਲੈਣਾ ਅਸੰਭਵ ਹੀ ਹੈ ਜਿਹਨਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਇੱਕਪਾਸੜ ਹੋਣ।
6. ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਅਰਥਹੀਨ ਅਤੇ ਬੇਤੁਕੀ ਹੈ।

ਸੋਰੇਨ ਕਿਰਕੇਗਾਰਦ ਨੂੰ ਹੋਂਦਵਾਦ ਦਾ ਮੋਢੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।