ਅੰਮ੍ਰਿਤਵਰਸ਼ਿਨੀ ਰਾਗ

ਅੰਮ੍ਰਿਤਵਰਸ਼ਿਨੀ ਕਰਨਾਟਕੀ ਸੰਗੀਤ (ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਸੰਗੀਤਕ ਪੈਮਾਨਾ) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਾਗ ਹੈ ਜੋ ਉਨ੍ਹੀਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿੱਚ ਮੁਥੂਸਵਾਮੀ ਦੀਕਸ਼ਿਤਰ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਇੱਕ ਔਡਵ ਰਾਗਮ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਸੁਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ ਪੰਜ ਸਵਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਜਨਯ ਰਾਗਮ ਹੈ ਜੋ ਕਰਨਾਟਕੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ ਕਿ ਰਾਗ ਅੰਮ੍ਰਿਤਵਰਸ਼ਿਨੀ ਮੀਂਹ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ (ਰਾਗ ਦਾ ਨਾਮ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਸ਼ਬਦਾਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਅਤੇ ਵਰਸ਼ਿਨੀਃ ਭਾਵ ਉਹ ਜੋ ਫੁਹਾਰ ਜਾਂ ਮੀਂਹ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਵਰਖਾ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਕਿ ਕਰਨਾਟਕ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਮੁਥੁਸਵਾਮੀ ਦੀਕਸ਼ਿਤਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਚਨਾ, ਆਨੰਦਾਮਰੁਤਕਰਸ਼ਿਨੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਵਰਸ਼ਿਨੀ ਰਾਗ ਗਾ ਕੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਏਟਯਾਪੁਰਮ ਵਿੱਚ ਮੀਂਹ ਲਿਆਂਦਾ ਸੀ।

  

ਬਣਤਰ ਅਤੇ ਲਕਸ਼ਨ

ਸੀ 'ਤੇ ਸ਼ਡਜਮ ਦੇ ਨਾਲ ਅੰਮ੍ਰਿਤਵਰਸ਼ਿਨੀ ਸਕੇਲ

ਅੰਮ੍ਰਿਤਵਰਸ਼ਿਨੀ ਇੱਕ ਰਾਗ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਿਸ਼ਭਮ ਅਤੇ ਧੈਵਤਮ ਨਹੀਂ ਲਗਦੇ। ਇਹ ਕਰਨਾਟਕੀ ਸੰਗੀਤ ਵਰਗੀਕਰਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਮਰੂਪ ਪੈਂਟਾਟੋਨਿਕ ਸਕੇਲ (ਔਡਵ-ਔਡਵ ਰਾਗਮ) ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਆਰੋਹਣ-ਅਵਰੋਹਣ (ਚਡ਼੍ਹਦੇ ਅਤੇ ਉਤਰਦੇ ਪੈਮਾਨੇ) ਦੀ ਬਣਤਰ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ (ਹੇਠਾਂ ਸੰਕੇਤ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਲਈ ਕਰਨਾਟਕ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਸਵਰ ਵੇਖੋ):

• ਆਰੋਹਣਃ ਸ ਗ3 ਮ2 ਪ ਨੀ3 [a] 
• ਅਵਰੋਹਣਃ ਨੀ3 ਪ ਮ2 ਗ3 ਸ [b]

ਇਸ ਪੈਮਾਨੇ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਨੋਟ ਸ਼ਾਦਜਮ, ਅੰਤਰ ਗੰਧਾਰਮ, ਪ੍ਰਤੀ ਮੱਧਮਮ, ਪੰਚਮ ਅਤੇ ਕਾਕਲੀ ਨਿਸ਼ਾਦਮ ਹਨ।

ਅੰਮ੍ਰਿਤਵਰਸ਼ਿਨੀ ਨੂੰ 66ਵੇਂ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਰਾਗ ਚਿੱਤਰਮਬਾਡ਼ੀ ਦਾ ਇੱਕ ਜਨਯ ਰਾਗ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਹੋਰ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਰਾਗਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਲਿਆਣੀ, ਗਮਨਾਸ਼ਰਮ ਜਾਂ ਵਿਸ਼ਵੰਬਰੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਿਸ਼ਭਮ ਅਤੇ ਧੈਵਤਮ ਦੋਵੇਂ ਵਰਜਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਪੈਮਾਨਾ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਇੱਕੋ ਹੈ ਪਰ ਮੌਜੂਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਅਭਿਆਸ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੈਮਾਨਾ 39ਵੇਂ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਝਾਲਾਵਰਾਲੀ ਨਾਲ ਜੁਡ਼ਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਤੰਬੂਰਾ ਨਾਲ ਅੰਮ੍ਰਿਤਵਰਸ਼ਿਨੀ ਲਈ ਅਰੋਹਣਮ ਅਤੇ ਅਰੋਹਣਮ

ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਰਚਨਾਵਾਂ

ਅੰਮ੍ਰਿਤਵਰਸ਼ਿਨੀ ਰਾਗ ਦੇ ਸਮਰੂਪ ਅਤੇ ਪੈਂਟਾਟੋਨਿਕ ਪੈਮਾਨੇ ਵਾਲਾ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਲਾਪ, ਵਿਆਪਕ ਵਿਸਤਾਰ ਅਤੇ ਮੌਕੇ ਤੇ ਸੁਧਾਰ ਕਰਣ ਦੀ ਬਹੁਤ ਗੁੰਜਾਇਸ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਲਾਸੀਕਲ ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਫਿਲਮ ਸੰਗੀਤ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਕੁਝ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਅਤੇ ਫਿਲਮ ਸੰਗੀਤ ਹਨ ਜੋ ਅੰਮ੍ਰਿਤਵਰਸ਼ਿਨੀ ਵਿੱਚ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ।ਅੰਮ੍ਰਿਤਵਰਸ਼ਿਨੀ ਰਾਗਮ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਰਚਨਾ ਦੀਕਸ਼ਿਤਰ-ਮੁਥੂਸਵਾਮੀ ਦੀ ਕ੍ਰਿਤੀ ਆਨੰਦਮ੍ਰਿਤ ਕਾਰਸ਼ਿਨੀ ਹੈ।ਮੁਥੂਸਵਾਮੀ _ ਦੀਕਸ਼ਿਤਰ

• ਡੰਡਪਾਨੀ ਦੇਸੀਕਰ ਦੇ ਐਨਾਈ ਨੀ ਮਾਰਵਾਟੇ
• ਤਿਆਗਰਾਜ ਦੇ ਸਰਸਿਰੁਹਾਨਯਾਨੇ (ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਗਲਤ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ)
• ਮੁਥੂਸਵਾਮੀ ਦੀਕਸ਼ਿਤਰ ਦੀ ਸਰਸੀਜਸਾਨੀ
• ਵਾਦੀਰਾਜਾ ਤੀਰਥ ਦੁਆਰਾ ਵਾਣੀ ਪਰਮ ਕਲਿਆਣੀ
• ਈਸਬੈਕੂ ਇੱਦੂ ਪੁਰੰਦਰਾ ਦਾਸਾ ਦੁਆਰਾਪੁਰੰਦਰ ਦਾਸਾ
• ਮੁਥੂਸਵਾਮੀ ਦੀਕਸ਼ਿਤਰ ਦੀ ਆਨੰਦਾਮਰੁਤਾਕਰਸ਼ਿਨੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਵਰਸ਼ਿਨੀ (ਅੱਜ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵਰਸ਼ਿਨੀ ਵਿੱਚ ਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗੀਤ)
• ਪੁਨੀਤਾਸਰੀ ਦੇ ਆਦਿ ਵਰੁਵਾਈ ਗੁਹਾਨ
• ਐਮ. ਬਾਲਾਮੁਰਲੀਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੀ ਸਿੱਧੀ ਨਾਇਕੇਨਾ
• ਸਦਾਸ਼ਿਵ ਬ੍ਰਹਮੇਂਦਰ ਦੀ 'ਸਥੀਰਤਾ ਨਹੀਂ ਨਹੀਂ ਰੇ'
• ਅਦਿਨੇੱਪਾਡੀਓ ਨਾਦਾਨਮ, ਅਗਿਆਤ
• ਸੁਧਾਮਈ ਸੁਧਾਨੀਦੀ-ਮੁਥੀਆ ਭਾਗਵਤਾਰ

ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਅੰਨਾਮਾਚਾਰੀਆ ਦੇ ਅੰਨੀ ਮੰਤਰਮੁਲੀ ਇੰਦੇ ਅਵਾਹਿੰਚੇਨੂ ਨੂੰ ਅਮ੍ਰਟਾਵਰਸ਼ੀਨੀ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਲਈ ਸੈੱਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਫ਼ਿਲਮੀ ਗੀਤ

ਭਾਸ਼ਾਃ ਤਮਿਲ

ਗੀਤ.	ਫ਼ਿਲਮ	ਸੰਗੀਤਕਾਰ	ਗਾਇਕ (ਸੰਗੀਤ)
ਅਜ਼ਾਗੀਆ ਮੇਗੰਗਲ	ਗੰਗਾ ਗੌਰੀ	ਐਮ. ਐਸ. ਵਿਸ਼ਵਨਾਥਨ	ਐੱਸ. ਜਾਨਕੀ
ਸ਼ਿਵਗਾਮੀ ਅਦਾ ਵੰਧਾਲ	ਪੈਟਮ ਭਾਰਤਮਮ		ਟੀ. ਐਮ. ਸੁੰਦਰਰਾਜਨ, ਪੀ. ਸੁਸ਼ੀਲਾ
ਤੂੰਗਾਧਾ ਵਿਜ਼ੀਗਲ ਰੇਂਡੂ	ਅਗਨੀ ਨੱਚਥੀਰਾਮ	ਇਲੈਅਰਾਜਾ	ਕੇ. ਜੇ. ਯੇਸੂਦਾਸ, ਐਸ. ਜਾਨਕੀਐੱਸ. ਜਾਨਕੀ
ਕਾਥੀਰੁੰਥਾ ਮੱਲੀ ਮੱਲੀ	ਮੱਲੂ ਵੈਟੀ ਮਾਈਨਰ		ਪੀ. ਸੁਸ਼ੀਲਾ
ਮਜ਼ਾਈਕੂ ਓਰੂ ਦੇਵਨੀ	ਸ੍ਰੀ ਰਾਘਵੇਂਦਰਾਰ		ਕੇ. ਜੇ. ਯੇਸੂਦਾਸ
ਇਪੋਥੂ ਏਨਾ ਥੇਵਾਈ	ਮੱਕਲ ਅੱਚੀ		ਲੇਖਕਾ
ਵਾਨੀਨ ਦੇਵੀ ਵਰੁਗਾ	ਓਰੁਵਰ ਵਾਜ਼ੂਮ ਆਲਯਮ		ਐੱਸ. ਪੀ. ਬਾਲਾਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ, ਐੱਸ ਜਾਨਕੀਐੱਸ. ਜਾਨਕੀ
ਕੁਥੁਵਿਲਾਕਾਗਾ	ਕੂਲੀਕਰਨ	ਟੀ. ਰਾਜਿੰਦਰ
ਪੁਥੀਆ ਕਲਾਈ	ਸਾਸਨਾਮ	ਬਾਲਾਬਾਰਥੀ	ਕੇ. ਐਸ. ਚਿਤਰਾ
ਮੇਲਾ ਸਿਰੀਥਾਈ	ਕਲਿਆਣ ਸਮਯਾਲ ਸਾਧਮ	ਅਰੋਰਾ	ਹਰੀਚਰਣ, ਚਿਨਮਈ
ਨੰਤਨਾ ਨੰਤਨਾ	ਨੀਨੈਥਲ	ਵਿਜੇ ਐਂਟਨੀ	ਸਾਧਨਾ ਸਰਗਮ, ਰਾਹੁਲ ਨਾਂਬੀਅਰਰਾਹੁਲ ਨੰਬੀਅਰ
ਯਨੂਆਇਰ	ਅੰਨਾਥੇ	ਡੀ. ਇਮਾਨ	ਕੇ. ਐਸ. ਚਿੱਤਰਾ (ਮਹਿਲਾ ਸੰਸਕਰਣ ਸਿਡ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮ (ਪੁਰਸ਼ ਸੰਸਕਰਨ)
ਐਨੀ ਯਾਰਾਨੀ	ਉਡਨਪੀਰਾਪੇ		ਸ਼੍ਰੇਆ ਘੋਸ਼ਾਲ
ਨੀ ਨੀ	ਆਨੰਧਪੁਰਥੂ ਵੀਡੂ	ਰਮੇਸ਼ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ	ਵਿਨੀਤ, ਸ਼ਵੇਤਾ ਮੋਹਨ, ਰਿਤਿਕਾ, ਮਾਸਟਰ ਆਰੀਅਨ

ਭਾਸ਼ਾਃ ਮਲਿਆਲਮ

• ਜਲਕਾਮ ਤੋਂ 'ਓਰੂ ਦਲਮ ਮਾਤ੍ਰਮ', ਐਮ ਜੀ ਰਾਧਾਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਕੇ ਜੇ ਯੇਸੂਦਾਸ ਦੁਆਰਾ ਗਾਇਆ ਗਿਆ
• 'ਮਾਨਮ ਪੋਨ ਮਾਨਮ' ਤੋਂ 'ਇਦਵੇਲੱਕੂ ਸੇਸ਼ਮ', ਰਵਿੰਦਰਨ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਕੇ. ਜੇ. ਯੇਸੂਦਾਸ ਦੁਆਰਾ ਗਾਇਆ ਗਿਆ
• 'ਮਾਝਾ' ਤੋਂ 'ਆਸ਼ਧਮ ਪਾਦੰਬੋਲ', ਰਵਿੰਦਰਨ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਕੇ. ਜੇ. ਯੇਸੂਦਾਸ ਦੁਆਰਾ ਗਾਇਆ ਗਿਆ
• 'ਕਾਵੇਰੀ' ਦੀ 'ਨੀਲਾ ਲੋਹੀਤਾ ਹਿਤਕਾਰੀਨੀ', ਜਿਸ ਨੂੰ ਐੱਮ. ਬਾਲਾਮੁਰਲੀਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੇ ਗਾਇਆ ਹੈ।
• ਦੇਵੀ ਨੀ ਐਨ ਪੋਨ ਵੀਨਾ ਨਾਦਮ 'ਓਰੂ ਮੁਥਮ ਮਨੀ ਮੁਥਮ' ਤੋਂ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਰਵਿੰਦਰਨ ਨੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਕੇ. ਜੇ. ਯੇਸੂਦਾਸ ਨੇ ਗਾਇਆ ਹੈ।
• ਇਸ਼ਤਾਮਨੂ ਪੱਖੇ ਤੋਂ ਵਿਲੀਕਾਤਿਰੁੰਨਾਲਮ ਵਿਰੁਨਿਨੇਟਮ ਦੀ ਅਨੁਪਲਵੀ, ਜੀ ਦੇਵਰਾਜਨ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਕੇ. ਜੇ. ਯੇਸੂਦਾਸ ਦੁਆਰਾ ਗਾਈ ਗਈ
• ਧਰੁਵਾਸੰਗਮ ਤੋਂ ਸ਼ਾਰਤਕਲਾ ਮੇਘਮ ਦੀ ਪੱਲਵੀ, ਰਵਿੰਦਰਨ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਕੇ. ਜੇ. ਯੇਸੂਦਾਸ ਦੁਆਰਾ ਗਾਈ ਗਈ
• ਜੀ. ਦੇਵਰਾਜਨ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਅਯੂਰ ਸਦਾਸ਼ਿਵਨ ਦੁਆਰਾ ਗਾਈ ਗਈ, ਸੇਤੁਬੰਧਨਮ ਤੋਂ ਕਸ੍ਤੂਰੀ ਗਾਂਧੀਕਲ ਵਿੱਚ ਚਰਣਮ ਦੇ ਹਿੱਸੇਆਇਰੂਰ ਸਦਾਸ਼ਿਵਨ
• ਪੋਨ੍ਨਾਪੁਰਮ ਕੋਟਟਾ ਤੋਂ ਆਦਿ ਪਰਾਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਪੱਲਵੀ, ਜੀ ਦੇਵਰਾਜਨ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਪੀ. ਬੀ. ਸ਼੍ਰੀਨਿਵਾਸ ਅਤੇ ਪੀ. ਲੀਲਾ ਦੁਆਰਾ ਗਾਈ ਗਈ

ਭਾਸ਼ਾਃ ਕੰਨਡ਼

• ਦੇਵਰਾ ਗੁਡ਼ੀ ਤੋਂ ਚੇਲੁਵੇਆ ਅੰਡਾਡਾ ਮੋਗਕੇ, ਰਾਜਨ-ਨਾਗੇਂਦਰ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਐਸ. ਪੀ. ਬਾਲਾਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ ਦੁਆਰਾ ਗਾਇਆ ਗਿਆਐੱਸ. ਪੀ. ਬਾਲਾਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ
• 'ਮੁਗ੍ਧਾ ਮਾਨਵ' ਤੋਂ ਨਾਗੁਵੇ ਸਨੇਹਦਾ ਹਾਡੂ, ਵਿਜੈ ਭਾਸਕਰ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਐਸ. ਪੀ. ਬਾਲਾਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ ਦੁਆਰਾ ਗਾਇਆ ਗਿਆ
• ਰਮੇਸ਼ ਨਾਇਡੂ ਦੁਆਰਾ ਸੰਗੀਤਬੱਧ ਆਨੰਦਭੈਰਵੀ ਦੀ ਚੈਤਰਾਡਾ ਕੁਸੁਮੰਜਲੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਐਸ. ਪੀ. ਬਾਲਾਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ (ਅਨੂਪਲਵੀ ਅਤੇ ਚਰਣਮ) ਦੁਆਰਾ ਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਰਾਗ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
• ਮੁਤਿਨਾ ਹਾਰਾ ਤੋਂ ਦੇਵਰੂ ਬੇਸੇਦਾ ਪ੍ਰੇਮਦਾ ਹਰਾ ਦਾ ਚਰਣਮ, ਹਮਸਲੇਖਾ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਐਮ ਬਾਲਾਮੁਰਲੀਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਗਾਇਆ ਗਿਆ
• 'ਅਵੇਸ਼ਾ' ਤੋਂ 'ਵੀਰਾਹੇ ਥਵਾਰੀਹੇ', ਹਮਸਲੇਖਾ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਐੱਸ. ਜਾਨਕੀ ਦੁਆਰਾ ਗਾਇਆ ਗਿਆ

ਭਾਸ਼ਾਃ ਤੇਲਗੂ

• ਸਵਾਤੀ ਕਿਰਨਮ ਤੋਂ ਅਨਾਤੀ ਨੀਆਰਾ ਹਰਾ, ਕੇ. ਵੀ. ਮਹਾਦੇਵਨ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਵਾਣੀ ਜੈਰਾਮ ਦੁਆਰਾ ਗਾਇਆ ਗਿਆ
• ਜੀਵਨ ਵਾਹਿਨੀ, ਗੰਗੋਤਰੀ ਦੀ ਇੱਕ ਰਾਗਮਾਲਿਕਾ, ਜੋ ਐਮ. ਐਮ. ਕੀਰਵਾਨੀ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਐਮ. ਐਮ ਕੀਰਾਵਾਨੀ, ਗੰਗਾ, ਕਲਪਨਾ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀਵਰਧਿਨੀ ਦੁਆਰਾ ਗਾਈ ਗਈ ਸੀ।
• ਘਰਸ਼ਾਨਾ ਤੋਂ ਕੁਰੀਸੇਨੂ ਵਿਰਿਜਾਲੂਲ (ਪੁਰਾਣੀ), ਇਲੈਅਰਾਜਾ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਐਸ. ਪੀ. ਬਾਲਾਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ, ਵਾਣੀ ਜੈਰਾਮ ਦੁਆਰਾ ਗਾਈ ਗਈ

ਰਾਗ ਸਬੰਧ

ਗ੍ਰਹਿ ਭੇਦਮ

ਅੰਮ੍ਰਿਤਵਰਸ਼ਿਨੀ ਦੇ ਸੁਰ ਜਦੋਂ ਗ੍ਰਹਿ ਭੇਦਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ 1 ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪੈਂਟਾਟੋਨਿਕ ਰਾਗ, ਕਰਨਾਟਕ ਸ਼ੁੱਧ ਸਾਵੇਰੀ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਗ੍ਰਹਿ ਭੇਦਮ, ਰਾਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਡਜਮ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਸੁਰ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਅਨੁਸਾਰੀ ਸੁਰ ਆਵਿਰਤੀ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਜਿਹਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਚੁੱਕਿਆ ਗਿਆ ਕਦਮ ਹੈ। ਇਸ ਸੰਕਲਪ ਦੇ ਵਧੇਰੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਅਤੇ ਉਦਾਹਰਣ ਲਈ ਅੰਮ੍ਰਿਤਵਰਸ਼ਿਨੀ ਉੱਤੇ ਗ੍ਰਹਿ ਭੇਦਮ ਵੇਖੋ।

ਸਕੇਲ ਸਮਾਨਤਾਵਾਂ

• ਹਮਸਾਦਵਾਨੀ ਇੱਕ ਰਾਗ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਮੱਧਮਮ ਦੀ ਥਾਂ ਚਤੁਰਸ਼ਰੁਤੀ ਰਿਸ਼ਭਮ ਹੈ। ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਹੇਠ ਦਿੱਤੀ ਸਾਰਣੀ ਵੇਖੋ
• ਗੰਭੀਰਨਾਤ ਇੱਕ ਰਾਗ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਮੱਧਮਮ ਦੀ ਥਾਂ ਸ਼ੁੱਧ ਮੱਧਯਮ ਹੈ। ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਹੇਠ ਦਿੱਤੀ ਸਾਰਣੀ ਵੇਖੋ

ਰਾਗਮ	ਸ਼੍ਰੁਤਿ ਟੋਨਿਕ	ਸੀ.		ਡੀ.		ਈ.	ਐੱਫ.		ਜੀ.		ਏ.		ਬੀ.	ਸੀ.
ਅਮ੍ਰਟਾਵਰਸ਼ੀਨੀ	ਸੀ.	ਸ				ਗ₃		ਮ₂	ਪ				ਨੀ₃	ਸ
ਹਮਸਾਦਵਾਨੀ	ਸੀ.	ਸ		ਰੇ2		ਗ3			ਪ				ਨੀ₃	ਸ
ਗੰਭੀਰਾਨਾਟਾ	ਸੀ.	ਸ				ਗ₃	ਮ₁		ਪ				ਨੀ₃	ਸ

ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ