ਐੱਸ. ਜਾਨਕੀ

ਸਿਸਲਾ ਜਾਨਕੀ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Sistla Janaki; ਜਨਮ 23 ਅਪ੍ਰੈਲ 1938) ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕਾ ਅਤੇ ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਆਦਰ ਨਾਲ "ਜਾਨਕੀ ਅੰਮਾ" ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨਾਈਟਿੰਗੇਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।^[1] ਉਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਕਰਨਾਟਕ ਵਿੱਚ 'ਗਾਨਾ ਕੋਗਿਲੇ',^[2][3] ਅਤੇ ਤੇਲਗੂ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ 'ਗਾਨਾ ਕੋਕਿਲਾ' ਅਤੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ 'ਇਸਾਈਕੁਇਲ' ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।^[4] ਉਸਨੇ ਫਿਲਮਾਂ, ਐਲਬਮਾਂ ਵਿੱਚ 48,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਗੀਤ^[5] ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਟੀਵੀ ਅਤੇ ਰੇਡੀਓ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੰਨੜ, ਮਲਿਆਲਮ, ਤੇਲਗੂ, ਤਾਮਿਲ , ਹਿੰਦੀ , ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ, ਉੜੀਆ, ਤੁਲੂ, ਉਰਦੂ, ਪੰਜਾਬੀ, ਬਡਾਗਾ, ਬੰਗਾਲੀ, ਕੋਂਕਣੀ, ਜਾਪਾਨੀ, ਜਰਮਨ ਅਤੇ ਸਿੰਹਾਲੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਰਗੀਆਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਸਮੇਤ 17 ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਲੋ, ਡੁਏਟ, ਕੋਰਸ ਅਤੇ ਟਾਈਟਲ ਟਰੈਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸਦੇ ਕੈਰੀਅਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਾਣੇ ਕੰਨੜ ਵਿੱਚ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਲਿਆਲਮ ਵਿੱਚ ਸਨ।^[6][7][8] 1957 ਵਿੱਚ ਤਾਮਿਲ ਫਿਲਮ ਵਿਧਿਯਿਨ ਵਿਲਾਯਤੂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਕੇ, ਉਸਦਾ ਕਰੀਅਰ ਛੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਹੈ।^[9] ਐਸ. ਜਾਨਕੀ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦੇ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਵੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਦੀ ਰਾਣੀ ਵਜੋਂ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।^[10][11]

ਐੱਸ. ਜਾਨਕੀ
80 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸ. ਜਾਨਕੀ
ਜਨਮ	ਸਿਸਲਾ ਜਾਨਕੀ (1938-04-23) 23 ਅਪ੍ਰੈਲ 1938 (ਉਮਰ 87) ਪੱਲਾਪਟਲਾ, ਗੁੰਟੂਰ, ਮਦਰਾਸ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਇੰਡੀਆ (ਇਸ ਵੇਲੇ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ)
ਹੋਰ ਨਾਮ	ਜਾਨਕੀਅੰਮਾ, ਗਣ ਕੋਕਿਲਾ, ਗਣ ਕੋਗਿਲੇ, ਨਾਈਟਿੰਗੇਲ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ
ਪੇਸ਼ਾ	ਪਲੇਅਬੈਕ ਗਾਇਕ
ਸਰਗਰਮੀ ਦੇ ਸਾਲ	1957–2019
ਬੱਚੇ	1
ਵੈੱਬਸਾਈਟ	sjanaki.net

ਉਸਨੇ ਚਾਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਫਿਲਮ ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ 33 ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਟੇਟ ਫਿਲਮ ਅਵਾਰਡ ਜਿੱਤੇ ਹਨ।^[12] ਉਹ ਕਰਨਾਟਕ ਦੀ ਮੈਸੂਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਨਰੇਰੀ ਡਾਕਟਰੇਟ^[13] ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਕਲਾਈਮਾਮਨੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਅਤੇ ਕਰਨਾਟਕ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਕਰਨਾਟਕ ਰਾਜਯੋਤਸਵ ਪੁਰਸਕਾਰ^[14] 2013 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਅਤੇ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ। ਕਿ ਇਹ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ ਅਤੇ "ਬਹੁਤ ਦੇਰ" ਨਾਲ ਆਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਣਦੀ ਮਾਨਤਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।^[15]

ਸਭ ਤੋਂ ਬਹੁਮੁਖੀ ਗਾਇਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਜੋਂ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਗਾਇਕ ਐਸਪੀ ਬਾਲਸੁਬ੍ਰਾਹਮਣੀਅਮ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਇਲੈਯਾਰਾਜਾ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਬਾਰੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। 1960, 1970 ਅਤੇ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਪੀਬੀ ਸ਼੍ਰੀਨਿਵਾਸ, ਐਸਪੀ ਬਾਲਸੁਬ੍ਰਾਹਮਣੀਅਮ, ਕੇਜੇ ਯੇਸੂਦਾਸ, ਪੀ. ਜੈਚੰਦਰਨ ਅਤੇ ਡਾ. ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਦੋਗਾਣੇ ਸਾਰੇ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਚਾਰਟ ਵਿੱਚ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਰਹੇ।^[16] ਉਸਨੇ ਗੀਤਾਂ ਦੀਆਂ ਲਗਭਗ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਗਾਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ 5000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸਟੇਜਾਂ 'ਤੇ ਲਾਈਵ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਹ ਇਕਲੌਤੀ ਗਾਇਕਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਹੀ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ (ਤੇਲੁਗੂ, ਤਾਮਿਲ, ਕੰਨੜ ਅਤੇ ਮਲਿਆਲਮ) ਵਿੱਚ 100 ਗੀਤ ਗਾਏ ਹਨ। ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਵਿੱਚ, ਜਾਨਕੀ ਨੇ ਫਿਲਮਾਂ ਅਤੇ ਸਟੇਜ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਲਈ ਗਾਉਣ ਤੋਂ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਫਿਲਮ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਦਬਾਅ ਹੇਠ, ਉਸਨੇ 2018 ਵਿੱਚ ਤਮਿਲ ਫਿਲਮ ਪੰਨਾਦੀ ਲਈ ਵਾਪਸੀ ਕੀਤੀ।^[17]