ਕੋਚਿਨ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ

ਕੋਚਿਨ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ, ਕੋਚਿਨ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Cochin International Airport; ਵਿਮਾਨਖੇਤਰ ਕੋਡ: COK) ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੇਰਲਾ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਕੋਚੀ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 25 ਕਿੱਲੋ ਮੀਟਰ (82,021 ਫੁੱਟ) ਨੇਦੁੰਬਸਰੀ ਵਿਖੇ ਸਥਿਤ, ਕੋਚਿਨ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਹੈ, ਜੋ ਇੱਕ ਪਬਲਿਕ-ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਭਾਈਵਾਲੀ (ਪੀਪੀਪੀ) ਮਾਡਲ ਦੇ ਤਹਿਤ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 30 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਲਗਭਗ 10,000 ਗੈਰ-ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਫੰਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।^[1]

ਇਹ ਕੇਰਲ ਰਾਜ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਿਅਸਤ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਹੈ। 2019 ਤਕ, ਕੋਚਿਨ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਕੇਰਲਾ ਵਿੱਚ ਹਵਾਈ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਕੁਲ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ 61.8% ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।^[2] ਇਹ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਚੌਥਾ ਅੱਠਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਰੁਝੇਵੇਂ ਵਾਲਾ ਭਾਰਤ ਦਾ ਚੌਥਾ ਸਭ ਤੋਂ ਬਿਜ਼ੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਵੀ ਹੈ।^[3] ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2018-19 ਵਿਚ, ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਨੇ ਕੁਲ 71,871 ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਲ 10.2 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਿਆਹ ਵਾਈ ਅੱਡਾ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਦੇ ਕੰਮਕਾਜ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਅਧਾਰ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਮੁੱਖ ਦਫਤਰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹੈ।

ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਯਾਤਰੀ ਟਰਮੀਨਲ ਅਤੇ ਇੱਕ ਕਾਰਗੋ ਟਰਮੀਨਲ ਚੱਲਦਾ ਹੈ। ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ 150,000 ਵਰਗ ਮੀਟਰ (1,614,587 ਵਰਗ ਫੁੱਟ) ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਨਾਲ, ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਦਾ ਟਰਮੀਨਲ 3 ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਟਰਮੀਨਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। 18 ਅਗਸਤ 2015 ਨੂੰ, ਕੋਚਿਨ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਇੱਕ ਸਮਰਪਿਤ ਸੋਲਰ ਪਲਾਂਟ ਦੇ ਉਦਘਾਟਨ ਦੇ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਵ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੋਲਰ ਸੰਚਾਲਤ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਬਣ ਗਿਆ।^[4][5] 26 ਜੁਲਾਈ 2018 ਨੂੰ, ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਨੂੰ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਨੇਸ਼ਨਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸਨਮਾਨ, ਪੁਰਸਕਾਰ ਦੇ ਚੈਂਪੀਅਨ ਆਫ ਦਿ ਅਰਥ ਦੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।^[6]

ਨਿਰਮਾਣ

ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਲਈ ਅਸਲ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਵਿੱਚ 1 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ (14 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ) ਦੀ ਅਨੁਮਾਨਤ ਲਾਗਤ ਅਤੇ 1997 ਵਿੱਚ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਤ ਤਾਰੀਖ ਦੱਸੀ ਗਈ ਹੈ। ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਮਈ 1993 ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਫੰਡ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਗੈਰ-ਵਸਨੀਕ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੇ ਵਿਆਜ ਮੁਕਤ ਕਰਜ਼ੇ, ਉਦਯੋਗਿਕ ਕੰਮਾਂ, ਨਿਰਯਾਤ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ, ਸਹਿਕਾਰੀ ਸਭਾਵਾਂ ਤੋਂ ਦਾਨ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਤੋਂ ਹੋਣ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਜੁਲਾਈ 1993 ਵਿੱਚ ਕੇਰਲਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਕੋਚਿਨ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਏਅਰਪੋਰਟ ਸੁਸਾਇਟੀ ਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸੰਸਥਾ ਰਜਿਸਟਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਬਿਹਤਰ ਫੰਡ ਜੁਟਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਸੁਵਿਧਾ ਲਈ, ਕੋਚਿਨ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਏਅਰਪੋਰਟ ਲਿਮਟਿਡ (ਸੀ.ਆਈ.ਏ.ਐਲ.) ਦੇ ਨਾਮ ਹੇਠ ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਸੀਮਤ ਕੰਪਨੀ ਮਾਰਚ 1994 ਵਿੱਚ 900 ਮਿਲੀਅਨ (13 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ) ਦੀ ਅਧਿਕਾਰਤ ਪੂੰਜੀ ਨਾਲ ਰਜਿਸਟਰ ਹੋਈ ਸੀ।^[7]

ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਲਈ ਕੁੱਲ 491 ਹੈਕਟੇਅਰ (1,213 ਏਕੜ) ਜ਼ਮੀਨ ਐਕੁਆਇਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।^[8] ਲਗਭਗ 2,300 ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰ ਅਤੇ 872 ਪਰਿਵਾਰ ਮੁੜ ਵਸੇਬੇ ਪੈਕੇਜ ਅਧੀਨ ਮੁੜ ਵਸੇ ਗਏ।^[9] ਵੱਡੀਆਂ ਬਿਜਲੀ ਦੀਆਂ ਲਾਈਨਾਂ ਅਤੇ ਸਿੰਜਾਈ ਨਹਿਰ ਨੂੰ ਮੋੜਨਾ ਪਿਆ।

ਟਰਮੀਨਲ

ਕੋਚੀਨ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਟਰਮੀਨਲ ਹਨ: ਦੋ ਘਰੇਲੂ ਅਤੇ ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ। ਇੱਕ ਕਾਰਗੋ ਟਰਮੀਨਲ ਵੀ ਹੈ।

ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ

ਕੋਚਿਨ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਨੂੰ ਅਵਧੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਪੁਰਸਕਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸੰਸਾ ਮਿਲੀ। ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਨੇ 2015 ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੌਰ -ਰਜਾ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲਾ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ। 2017 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਸੋਲਰ ਕਾਰਪੋਰਟ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਵੀ ਬਣਿਆ, ਛੱਤ ਵਾਲੇ ਸੋਲਰ ਪੈਨਲਾਂ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਪਾਰਕਿੰਗ ਬੇ। ਹਵਾਈ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਦੁਆਰਾ ਸਾਲ 2016 ਵਿੱਚ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਨੂੰ “ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਰਬੋਤਮ ਨਾਨ-ਮੈਟਰੋ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ” ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।^[10] ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਨੇ ਊਰਜਾ ਦੀ ਸੰਭਾਲ, ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਲਈ ਵੀ ਕਈ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤੇ ਹਨ। ਜੁਲਾਈ 2018 ਵਿੱਚ, ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਤ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸਨਮਾਨ, ਪੁਰਸਕਾਰ ਦੇ ਚੈਂਪੀਅਨ ਆਫ਼ ਅਰਥ ਪੁਰਸਕਾਰ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।^[6]