ਜੀਵਨ ਸਿੰਘ ਉਮਰਾਨੰਗਲ

ਜੀਵਨ ਸਿੰਘ ਉਮਰਾਨੰਗਲ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Jiwan Singh Umranangal; 1914-1998) ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮਾਲ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ।

ਜੀਵਨ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ 1914 ਵਿੱਚ ਕਪੂਰਥਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਧਾਲੀਵਾਲ ਬੇਟ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।^[1] ਉਸ ਨੇ ਕਪੂਰਥਲਾ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਦਸਵੀਂ ਪਾਸ ਕੀਤੀ। ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ੇ ਤੋਂ ਇੱਕ ਕਿਸਾਨ, ਉਸਨੇ 1952 ਵਿੱਚ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਬਣ ਕੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਵਜੋਂ ਅਪਣਾਇਆ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਜੱਦੀ ਪਿੰਡ ਉਮਰਾ ਨੰਗਲ ਦਾ ਸਰਪੰਚ ਅਤੇ ਨੰਬਰਦਾਰ (ਪਿੰਡ ਮੁਖੀ) ਬਣਿਆ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਮੀਤ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣ ਗਏ।

ਜੀਵਨ ਸਿੰਘ 1968, 1977 ਅਤੇ 1980 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਲਈ ਚੁਣੇ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ 1968 ਵਿੱਚ ਗੁਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਮਾਲ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ 1977 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ (ਐਸਜੀਪੀਸੀ) ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ, ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰਨੀ ਕਮੇਟੀ ਵਿੱਚ 12 ਸਾਲ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ।^[2] 1979 ਦੀਆਂ ਐਸਜੀਪੀਸੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਏਆਈਐਸਐਸਐਫ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਮਰੀਕ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ, ਜਿਸਦਾ ਸਮਰਥਨ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਸੀਨੀਅਰ ਅਕਾਲੀ ਆਗੂ ਫਤਹਿ ਸਿੰਘ ਦਾ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸਾਥੀ ਬਣ ਗਿਆ।

ਜੀਵਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਪੱਖੀ ਖਾੜਕੂਆਂ ਖਿਲਾਫ ਸਖਤ ਸਟੈਂਡ ਲਿਆ। 1986 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਮਾਝਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਘਰ-ਘਰ ਜਾ ਕੇ ਮੁਹਿੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ, ਖਾੜਕੂਆਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਖਾੜਕੂਆਂ ਨੂੰ ਹਿੰਸਾ ਛੱਡਣ ਲਈ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਮੰਗੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 45 ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਪਦਯਾਤਰਾ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਹਿੰਸਾ ਕਾਰਨ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਗਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਲਈ ਯਕੀਨ ਦਿਵਾਇਆ। ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਵਿੱਚ, ਖਾੜਕੂਆਂ ਨੇ 8 ਮਈ 1987 ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਉਮਰਾਨੰਗਲ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ’ਤੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਕਿ ਉਹ ਸਮਾਜ ’ਚ ਅਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ ਅਤੇ ਨਫਰਤ ਫੈਲਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ’ਚ ਨਾਕਾਮ ਰਹੀ ਹੈ।^[3] ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਖਾੜਕੂ ਹਿੰਸਾ 'ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੇ ਅਸਪਸ਼ਟ ਸਟੈਂਡ ਕਾਰਨ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ, ਅਤੇ 21 ਜਨਵਰੀ 1992 ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਾਰਟੀ "ਜਗਤ ਅਕਾਲੀ ਦਲ" ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਫਰਵਰੀ 1998 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਮੁੜ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾ ਲਿਆ।

ਜੀਵਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ (1991)^[4] ਅਤੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਐਮਿਟੀ ਅਵਾਰਡ (1996) ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 1987 ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵੀ ਮਿਲਿਆ। ਬਿਆਸ ਦੇ ਇੱਕ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ 84 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਹ ਪਰਮਰਾਜ ਸਿੰਘ ਉਮਰਾਨੰਗਲ ਦੇ ਦਾਦਾ^[5],^[6] ਪੰਜਾਬ ਕੇਡਰ ਦੇ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਆਈਪੀਐਸ ਅਫਸਰ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਾਈ ਲਈ ਦੋ ਵਾਰ ਬਹਾਦਰੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਲਈ ਮੈਡਲ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਪ੍ਰਤੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸੇਵਾਵਾਂ ਲਈ ਪੁਲਿਸ ਮੈਡਲ ਨਾਲ ਵੀ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।