ਤੀਆਨਾਨਮੇਨ ਚੌਕ ਹੱਤਿਆਕਾਂਡ

ਚੀਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬੀਜਿੰਗ ਵਿੱਚ ਤੀਆਨਾਨਮੇਨ ਚੌਂਕ ਉੱਤੇ ਤਿੰਨ ਅਤੇ ਚਾਰ ਜੂਨ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਰੋਸ ਮੁਜਾਹਰੇ ਹੋਏ। ਚੀਨ ਦੀ ਪੀਪਲਜ਼ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਆਰਮੀ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਦਮਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਹੁਣ ਤੀਆਨਾਨਮੇਨ ਚੌਕ ਹੱਤਿਆਕਾਂਡ ਦੇ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 4 ਜੂਨ 1989 ਨੂੰ ਚੀਨ ਦੀ ਫੌਜ ਨੇ ਬੰਦੂਕਾਂ ਅਤੇ ਟੈਂਕਰਾਂ ਦੇ ਜਰੀਏ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਵਕ ਰੋਸ ਮੁਜਾਹਰਾ ਕਰ ਰਹੇ ਨਿਹੱਥੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦਾ ਕੁਚਲ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।^[1] ਇਹ ਲੋਕ ਬੀਜਿੰਗ ਦੇ ਇਸ ਮਸ਼ਹੂਰ ਚੌਕ ਉੱਤੇ ਫੌਜ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਇੱਥੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸੱਤ ਹਫ਼ਤੇ ਤੋਂ ਡੇਰਾ ਜਮਾਏ ਬੈਠੇ ਸਨ।

ਚਾਰ ਜੂਨ ਦਾ ਹੱਤਿਆਕਾਂਡ
1989 ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਲੋਕਰਾਜ ਲਈ ਅੰਦੋਲਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ
ਤੀਆਨਾਨਮੇਨ ਚੌਕ ਵਿੱਚ ਟਾਈਪ 59 ਟੈਂਕ। ਹੇਠਾਂ ਖੱਬੇ "ਟੈਂਕ ਮੈਨ" ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
ਤਾਰੀਖ	15 ਅਪ੍ਰੈਲ 1989 (1989-04-15) – 4 ਜੂਨ 1989 (1989-06-04)
ਸਥਾਨ	ਬੀਜਿੰਗ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ 400 ਸ਼ਹਿਰ
ਕਾਰਨ	ਹੂ ਯਾਓਬਾਂਗ ਦੀ ਮੌਤ ਆਰਥਿਕ ਸੁਧਾਰ ਮਹਿੰਗਾਈ ਸਿਆਸੀ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਆਰਥਿਕ ਕੁਨਬਾਪਰਵਰੀ (ਖਾਸ ਕਰ ਕੇ ਜ਼ਾਓ ਜ਼ਿਆਂਗ ਅਤੇ ਡੇਂਗ ਜ਼ਿਆਓ ਦੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ) ਕੈਰੀਅਰ ਦੇ ਆਸਾਰ ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਕ ਗੜਬੜ
ਟੀਚੇ	ਸਮਾਜਕ ਸਮਾਨਤਾ, "ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਰਹਿਤ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ", ਪ੍ਰੈੱਸ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ, ਬੋਲਣ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ, ਸਮਾਜਵਾਦ, ਲੋਕਤੰਤਰ
ਢੰਗ	ਭੁੱਖ ਹੜਤਾਲ, ਧਰਨਾ, ਜਨਤਕ ਚੌਕ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ
ਅੰਦਰੂਨੀ ਲੜਾਈ ਦੀਆਂ ਧਿਰਾਂ
ਚੀਨ ਦੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਚੀਨ ਲੋਕ ਗਣਰਾਜ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਪੀਪਲਸ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਆਰਮੀ ਪੀਪਲਸ ਆਰਮਡ ਪੁਲਿਸ (ਤੋਪ ਦੇ ਗੋਲੇ ਨਹੀਂ) ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਫੈਕਟਰੀ ਵਰਕਰ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀ ਅਰਾਜਕੀਏ ਅਤੇ ਫਸਾਦੀ ਹੋਰ

ਇਹ ਰੋਸ ਮੁਜਾਹਰੇ ਅਪਰੈਲ 1989 ਵਿੱਚ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਪੂਰਵ ਮਹਾਸਚਿਵ ਅਤੇ ਉਦਾਰ ਸੁਧਾਰਵਾਦੀ ਹੂ ਯਾਓ ਬਾਂਗ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਸਨ। ਹੂ ਚੀਨ ਦੇ ਰੂੜੀਵਾਦੀਆਂ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਆਰਥਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਨੀਤੀਆਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਸਨ ਅਤੇ ਹਾਰਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਮਾਰਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।