ਨਾਜ਼ੀ ਜਰਮਨੀ

ਜਰਮਨੀ ਦੇ 1933 ਤੋਂ 1945 ਤੱਕ ਅਡੋਲਫ਼ ਹਿਟਲਰ ਦੇ ਰਾਜ ਨੂੰ ਨਾਜ਼ੀ ਜਰਮਨੀ ਆਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਹਕੂਮਤ ਨੂੰ ਤੀਸਰੀ ਰਾਇਖ਼ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ ਸਲਤਨਤ ਲਈ 1943 ਤੱਕ ਡੋਇਚੀਸ ਰਾਇਖ਼ ਵਾਕੰਸ਼ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਬਾਦ ਨੂੰ ਬਾਕਾਇਦਾ ਨਾਮ ਜਰਮਨ ਰਾਇਖ਼ ਇਖ਼ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਜਰਮਨ ਰਾਇਖ਼ ਡੋਇਚੀਸ ਰਾਇਖ਼ (1933–1943) Großdeutsches Reich (1943–1945)
1933–1945
Flag of ਜਰਮਨੀ Flag (1935–45) ਨਿਸ਼ਾਨ (1935–45)
ਐਨਥਮ:  Das Lied der Deutschen Song of the Germans Horst-Wessel-Lied Horst Wessel Song
ਧਰੁਵੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦੀ ਸਿਖਰ ਸਮੇਂ ਯੂਰਪ (1941–1942)      ਵਿਸ਼ਾਲ ਜਰਮਨੀ[lower-alpha 1]      Areas under German and/or Axis occupation      German allies,[lower-alpha 1] co-belligerents, and puppet states[lower-alpha 1]      Soviet Union (Allied-held)      Western Allied-held      Neutral countries
ਰਾਜਧਾਨੀ	ਬਰਲਿਨ
ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ	ਰਾਜਧਾਨੀ
ਆਮ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ	ਜਰਮਨ
ਸਰਕਾਰ	ਨਾਜ਼ੀ single-party state Totalitarian dictatorship
ਪ੍ਰਧਾਨ / Führer
• 1933–1934	ਪਾਲ਼ ਫ਼ਾਨ ਹਿੰਡਨਬਰਗ
• 1934–1945	ਅਡੋਲਫ਼ ਹਿਟਲਰ[lower-alpha 2]
• 1945	Karl Dönitz
ਚਾਂਸਲਰ
• 1933–1945	ਅਡੋਲਫ਼ ਹਿਟਲਰ
• 1945	Joseph Goebbels
• 1945 (ਆਗੂ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ)	Lutz Graf Schwerin von Krosigk
ਵਿਧਾਨਪਾਲਿਕਾ	Reichstag
• ਸਟੇਟ ਕੌਂਸਲ	Reichsrat
Historical era	Interwar period/ਦੂਜਾ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ
• Machtergreifung	30 ਜਨਵਰੀ 1933
• Gleichschaltung	27 ਫਰਵਰੀ 1933
• Anschluss	12 ਮਾਰਚ 1938
• ਦੂਜਾ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ	1 ਸਤੰਬਰ 1939
• Death of Adolf Hitler	30 ਅਪਰੈਲ 1945
• Surrender of Germany	8 ਮਈ 1945
ਖੇਤਰ
1939[lower-alpha 3]	633,786 km2 (244,706 sq mi)
ਆਬਾਦੀ
• 1939[1]	69314000
ਮੁਦਰਾ	Reichsmark (ℛℳ)
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੈਮਾਰ ਗਣਰਾਜ Flensburg Government
ਅੱਜ ਹਿੱਸਾ ਹੈ	ਇਲਾਕਿਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਫਰਮਾ:Country data ਅਲਬਾਨੀਆ  ਅਲਜੀਰੀਆ ਫਰਮਾ:Country data ਅੰਡੋਰਾ  ਆਸਟਰੀਆ  ਬੇਲਾਰੂਸ ਫਰਮਾ:Country data ਬੈਲਜੀਅਮ ਫਰਮਾ:Country data ਬੋਸਨੀਆ ਅਤੇ ਹਰਜ਼ੇਗੋਵਿਨਾ ਫਰਮਾ:Country data ਬੁਲਗਾਰੀਆ ਫਰਮਾ:Country data ਕਰੋਸ਼ੀਆ ਫਰਮਾ:Country data ਚੈੱਕ ਰੀਪਬਲਿਕ ਫਰਮਾ:Country data ਡੈਨਮਾਰਕ ਫਰਮਾ:Country data ਮਿਸਰ ਫਰਮਾ:Country data ਐਸਟੋਨੀਆ  ਰੂਸ  ਫ਼ਰਾਂਸ  ਜਰਮਨੀ ਫਰਮਾ:Country data ਗ੍ਰੀਸ ਫਰਮਾ:Country data ਹੰਗਰੀ  ਇਟਲੀ ਫਰਮਾ:Country data ਕੋਸੋਵੋ ਫਰਮਾ:Country data ਲਾਤਵੀਆ ਫਰਮਾ:Country data ਲੀਬੀਆ ਫਰਮਾ:Country data ਲਿਯਕਟਸਟੀਨ ਫਰਮਾ:Country data ਲਿਥੂਆਨੀਆ ਫਰਮਾ:Country data ਲਕਸਮਬਰਗ ਫਰਮਾ:Country data ਮੈਸੇਡੋਨੀਆ ਫਰਮਾ:Country data ਮਾਲਡੋਵਾ ਫਰਮਾ:Country data ਮੋਨੈਕੋ ਫਰਮਾ:Country data ਮੋਂਟੇਨੇਗਰੋ ਫਰਮਾ:Country data ਮੋਰੋਕੋ ਫਰਮਾ:Country data ਆਮਸਟਰਡੈਮ ਫਰਮਾ:Country data ਨਾਰਵੇ ਫਰਮਾ:Country data ਹੰਗਰੀ ਫਰਮਾ:Country data ਰੋਮਾਨੀਆ  ਰੂਸ ਫਰਮਾ:Country data ਸਾਨ ਮਰੀਨੋ ਫਰਮਾ:Country data ਸਰਬੀਆ ਫਰਮਾ:Country data ਸਲੋਵਾਕੀਆ ਫਰਮਾ:Country data ਸਲੋਵੇਨਿਆ ਫਰਮਾ:Country data ਟਿਊਨੀਸ਼ੀਆ  ਯੂਕਰੇਨ

ਜਰਮਨ ਪ੍ਰਧਾਨ 'ਪਾਲ਼ ਫ਼ਾਨ ਹਿੰਡਨਬਰਗ' ਨੇ 30 ਜਨਵਰੀ 1933 ਨੂੰ ਹਿਟਲਰ ਨੂੰ ਜਰਮਨ ਚਾਂਸਲਰ ਬਣਾਇਆ। ਚਾਂਸਲਰ ਬਣਨ ਤੇ ਹਿਟਲਰ ਨੇ ਸਾਰੇ ਸਿਆਸੀ ਵੈਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮੁਕਾਇਆ ਅਤੇ ਉਹ ਜਰਮਨੀ ਦਾ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹ ਬਣ ਗਿਆ। 2 ਅਗਸਤ 1934 ਨੂੰ ਉਹਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਦੀ ਕੁਰਸੀ ਤੇ ਵੀ ਮੱਲ ਮਾਰ ਲਈ ਸੀ। 19 ਅਗਸਤ 1934 ਨੂੰ ਹੋਏ ਰੈਫ਼ਰੰਡਮ ਵਿੱਚ ਉਹਦੇ ਏਸ ਕੰਮ ਨੂੰ ਕਨੂੰਨੀ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ। ਹਿਟਲਰ ਨੂੰ ਫ਼ਿਊਹਰਰ (Fuherer) ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਣ ਲੱਗਿਆ।