ਨਿਹਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ

ਨਿਹਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਪੱਛਮੀ ਮੱਧ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁਝ ਛੋਟੇ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ।   ਇਹ ਇੱਕ  ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਯੋਜਕ ਹੈ, ਅਰਥਾਤ, ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾ ਤੋਂ ਕੋਈ ਜਾਣਿਆ ਨਸਲੀ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਆਪਣੇ ਭਾਸ਼ਾ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ, ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਬੁਰਸ਼ਾਸਕੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੂਜੀ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੁਭਾਸ਼ੀਏ ਹੈ। ਨਿਹਾਲੀਆਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਲਗਭਗ 5,000 ਹੈ ਪਰ 1991 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਵਿੱਚ, ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ 2,000 ਹੀ ਇਸ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਬੋਲਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਜੋਂ ਗਿਣੇ ਗਏ ਸਨ।^[2]

ਨਿਹਾਲੀ
ਜੱਦੀ ਬੁਲਾਰੇ	ਭਾਰਤ
ਇਲਾਕਾ	ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ
Native speakers	2,500 (2016)[1]
ਭਾਸ਼ਾਈ ਪਰਿਵਾਰ	ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਯੋਜਕ
ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਕੋਡ
ਆਈ.ਐਸ.ਓ 639-3	nll
ELP	Nihali

ਨਿਹਾਲੀ ਸਮੂਹ ਇਤਿਹਾਸਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੋਰਕੁ ਸਮੂਹ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਵਸਦਾ ਆਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਣ ਹੀ ਨਿਹਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਕੋਰਕੁ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਵੀ ਗਿਆਤਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਨਿਹਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ਬਦ ਨੇੜੇ ਦੀਆਂ ਹੋਰਨਾਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਤੋਂ ਲਏ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਆਮ ਬੋਲ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 60-70% ਕੋਰਕੁ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਮੂਲ ਨਿਹਾਲੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਕੇਵਲ 25% ਸ਼ਬਦ ਹੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਗਏ ਹਨ।^[3]