ਪੀਟਰ ਮਹਾਨ

ਪੀਟਰ ਮਹਾਨ (ਰੂਸੀ: Пётр Вели́кий, tr. Pyotr Velikiy; IPA: [ˈpʲɵtr vʲɪˈlʲikʲɪj]), ਪੀਟਰ ਪਹਿਲਾ (ਰੂਸੀ: Пётр I, tr. Pyotr I; IPA: [ˈpʲɵtr ˈpʲɛrvɨj]) or Pyotr Alexeyevich (ਰੂਸੀ: Пётр Алексе́евич; IPA: [ˈpʲɵtr ɐlʲɪˈksʲejɪvʲɪtɕ]; 9 ਜੂਨ [ਪੁ.ਤ. 30 ਮਈ] 1672 – 8 ਫਰਵਰੀ [ਪੁ.ਤ. 28 ਜਨਵਰੀ] 1725)^[1] 1682 ਤੋਂ ਰੂਸ ਦਾ ਜਾਰ ਅਤੇ 1721 ਤੋਂ ਰੂਸੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸਮਰਾਟ ਸੀ। ਉਹ ਇਤਹਾਸ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਉਸਨੇ 18ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਰੂਸ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਨੂੰ ਸੁਨਿਸਚਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਇਤਹਾਸ ਵਿੱਚ ‘ਇੱਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਸ਼ਾਸਕ’ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹੈ। 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮਗਰਲੇ ਅੱਧ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਰਾਜਨੀਤਕ ਅਤੇ ਆਰਥਕ ਪਰਿਵਰਤਨਾਂ ਨੇ ਰੂਸ ਦੀ ਕਾਇਆ ਪਲਟ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਦੀ ਛਤਰਛਾਇਆ ਵਿੱਚ ਰੂਸ ਰੂੜ੍ਹੀਵਾਦ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਬੋਦੀਆਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਦੇ ਸੰਗਲ ਤੋੜ ਕੇ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਯੂਰਪੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉੱਭਰਿਆ। ਪੀਟਰ ਪਹਿਲਾ ਨੇ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਰੋਧੀ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਬਖਸ਼ਿਆ, ਇੱਥੇ ਤੱਕ ਕਿ ਆਪਣੇ ਬੇਟੇ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਅਲੇਕਸਈ ਨੂੰ ਵੀ ਨਹੀਂ।

ਪੀਟਰ ਮਹਾਨ
ਪੀਟਰ ਮਹਾਨ ਦਾ ਚਿੱਤਰ
ਸਾਰੇ ਰੂਸ ਦਾ ਸਮਰਾਟ
ਸ਼ਾਸਨ ਕਾਲ	2 ਨਵੰਬਰ 1721 – 8 ਫਰਵਰੀ 1725
ਵਾਰਸ	ਕੈਥਰੀਨ I
ਸਾਰੇ ਰੂਸ ਦੇ ਜ਼ਾਰ
ਸ਼ਾਸਨ ਕਾਲ	7 ਮਈ 1682 – 2 ਨਵੰਬਰ 1721
ਤਾਜਪੋਸ਼ੀ	25 ਜੂਨ 1682
ਸਹਿ-ਸਮਰਾਟ	ਇਵਾਨ V
ਜਨਮ	(1672-06-09)9 ਜੂਨ 1672 ਮਾਸਕੋ, ਰੂਸ ਦੀ ਜ਼ਾਰਸ਼ਾਹੀ
ਮੌਤ	8 ਫਰਵਰੀ 1725(1725-02-08) (ਉਮਰ 52) ਸੇਂਟ ਪੀਟਰਜ਼ਬਰਗ, ਰੂਸੀ ਸਾਮਰਾਜ
ਦਫ਼ਨ	ਪੀਟਰ ਅਤੇ ਪੌਲ ਕੈਥੀਡ੍ਰਲ
ਜੀਵਨ-ਸਾਥੀ	ਯੁਡੋਕਸ਼ੀਆ ਲੁਪੋਖੀਨਾ ਮਾਰਥਾ ਸਕਾਵਰੋਨਸਕਾਇਆ
ਔਲਾਦ ਹੋਰਨਾਂ ਸਹਿਤ	Alexei Petrovich, Tsarevich of Russia Grand Duke Alexander Anna, Duchess of Holstein-Gottorp Empress Elizabeth of Russia Grand Duchess Natalia
ਨਾਮ ਪੀਟਰ ਅਲੈਕਸੀਏਵਿਚ ਰੋਮਾਨੋਵ
ਘਰਾਣਾ	ਰੋਮਾਨੋਵ ਘਰਾਣਾ
ਪਿਤਾ	ਅਲੈਕਸੀ
ਮਾਤਾ	ਨਤਾਲੀਆ ਨਾਰੀਸ਼ਕੀਨਾ
ਧਰਮ	ਰੂਸੀ ਆਰਥੋਡਾਕਸ ਮਸੀਹੀ
ਦਸਤਖਤ