ਪੁਲਸਤਯ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
ਸਨਾਤਨ ਧਰਮ ਵਿੱਚ, ਪੁਲਸਤਯ (ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ: पुलस्त्य) ਬ੍ਰਹਮਾ ਦੇ ਦਸ ਪ੍ਰਜਾਪਤੀ ਜਾਂ ਮਨ-ਜੰਮੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ,[2] (ਮਾਨਸ ਪੁਤਰ) ਅਤੇ ਪਹਿਲੇ ਮਨਵੰਤਰਾ ਵਿੱਚ ਸਪਤਰਿਸ਼ੀਆਂ (ਸੱਤ ਮਹਾਨ ਰਿਸ਼ੀ ਰਿਸ਼ੀ) ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਪੁਲਸਤਯ ਦਾ ਜਨਮ ਬ੍ਰਹਮ ਦੇ ਕਾਰੀਆ (ਕੰਨ) ਤੋਂ ਹੋਇਆ ਸੀ।[3] (ਅਧਿਆਇ 65, Ādi Parva and Bāgavata)। ਜਦੋਂ ਕਿ ਹੋਰ ਸਰੋਤ ਬਿਆਨ ਕਰਦੇ ਹਨ- ਪੁਲਸਤਿਆ (पुलस्त्य) ਨੂੰ ਬ੍ਰਹਮ ਦੁਆਰਾ ਉਦਾਨਾ ਨਾਮ ਦੇ ਆਪਣੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਾਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸਵਾਧਕਾ (ਚਾਹਵਾਨ) ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਇਵਾਪੁਰੀਆ 2.1.16 ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ।
ਪਹਿਲੇ ਮਨਵੰਤਰਾ ਦੇ ਸੱਤ ਮਹਾਨ ਰਿਸ਼ੀ ਜਾਂ ਸਪਤਰਸ਼ੀ ਹਨ ਮਰੀਚੀ, ਅਤਰੀ, ਅੰਗੀਰਾ, ਪੁਲਾਹਾ, ਕਰਤੂ, ਪੁਲਸਤਯ ਅਤੇ ਵਸ਼ਿਸ਼ਟ।
Remove ads
ਪੁਰਾਣਿਕ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ
ਇਹ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਮਾਧਿਅਮ ਸੀ ਜਿਸ ਰਾਹੀ ਕੁਝ ਪੁਰਾਣਾ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖ ਜਾਤੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ਸੀ। ਉਨਹਾਂ ਨੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਪੁਰਾਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪਰਾਸ਼ਰ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਉਸ ਬਾਰੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ।[4]
ਉਹ ਵਿਸ਼ਰਵ ਦੇ ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਮਹਾਨ ਰਿਸ਼ੀ, ਅਗਸਤਿਆ ਦੇ ਪਿਤਾ ਸਨ। ਵਿਸ਼ਰਵ ਮੁਨੀ ਕੁਬੇਰ ਅਤੇ ਰਾਵਣ ਦਾ ਪਿਤਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰੇ ਯਕਸ਼ ਉਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਸਨ। ਪੁਲਸਤਿਆ ਦਾ ਵਿਆਹ ਰਿਸ਼ੀ ਕਰਦਮ ਦੀਆਂ ਨੌਂ ਧੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਹਵਿਰਭੂ ਸੀ। ਪੁਲਸਤਯ ਰਿਸ਼ੀ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਵਿਸ਼੍ਰਵ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਦੋ ਪਤਨੀਆਂ ਸਨ: ਇਕ ਕੈਕੇਸੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਰਾਵਣ, ਸ਼ਰੂਪਨਖਾ, ਕੁੰਭਕਰਨ ਅਤੇ ਵਿਭੀਸ਼ਣ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਅਤੇ ਇਕ ਹੋਰ ਏਲਾਵਿਦਾ ਅਤੇ ਇਕ ਪੁੱਤਰ ਸੀ ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਕੁਬੇਰ ਸੀ।
Remove ads
ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਗਿਆਨ
ਕੁਝ ਸੂਤਰਾਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਪੋਲੋਨਾਰੂਵਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਾਜੇ ਦੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗ੍ਰੇਨਾਈਟ ਮੂਰਤੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਰਾਜਾ ਪਰਾਕਰਮਬਾਹੂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਪੁਲਸਤਯ ਰਿਸ਼ੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚਾਰ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋ ਸੇਨਾਰਥ ਪਰਾਨਾਵਿਤਨਾ ਨੇ ਝੂਠਾ ਸਾਬਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਟਾਪੂ ਤੇ ਕੋਈ ਹੋਰ ਮੂਰਤੀ, ਨੱਕਾਸ਼ੀ, ਚਿੱਤਰਕਲਾ ਜਾਂ ਪੁਲਸਤਯ ਰਿਸ਼ੀ ਦੇ ਫ੍ਰੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇ ਹਨ। (ਸ੍ਰੀ ਲੰਕਾ)
ਹਵਾਲੇ
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads