ਭਾਈ ਦਇਆ ਸਿੰਘ

ਦਇਆ ਸਿੰਘ (ਜਨਮ ਦਇਆ ਰਾਮ; 1661–1708) ਪੰਜਾਂ ਪਿਆਰਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਪਹਿਲੇ ਸਥਾਨ ਤੇ ਸਨ। ਆਪ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਨਾਮ ਮਈਆ ਰਾਮ ਜੀ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਦਾ ਨਾਮ ਸੋਭਾ ਦੇਵੀ ਜੀ ਹੈ।^[1] ਆਪ ਦਾ ਜਨਮ 1661 ਈਸਵੀ ਨੂੰ ਖੱਤਰੀ ਵੰਸ਼ ਚ ਲਾਹੌਰ (ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਆਪ 23 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਰਨ ਆਏ। 1765 (1765) ਬਿ: ਅੱਸੂ ਦੀ ਅਮਾਵਸ ਨੂੰ ਅਬਚਲ ਨਗਰ ਹਜੂਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿਖੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾਏ।

ਭਾਈ ਦਇਆ ਸਿੰਘ ਜੀ
ਦਯਾ ਸਿੰਘ, ਪਹਿਲੇ/ਮੂਲ ਪੰਜ ਪਿਆਰਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਜਿਸਨੂੰ ਕੋਟ ਫਤਿਹ ਖਾਨ, ਅਟਕ, ਪੰਜਾਬ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਤਿਆਗੀ ਹੋਈ ਸਿੱਖ ਸਮਾਧੀ ਦੇ ਅੰਦਰੋਂ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੇ ਸਿੱਖ ਫਰੈਸਕੋ ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਪੰਜ ਪਿਆਰੇ
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 1699–1708
ਭਾਈ ਦਇਆ ਸਿੰਘ ਸੰਪਰਦਾ
ਤੋਂ ਬਾਅਦ	ਬਾਬਾ ਸੋਭਾ ਸਿੰਘ (ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ)
ਨਿੱਜੀ
ਜਨਮ	ਦਇਆ ਰਾਮ 1661 ਲਾਹੌਰ, ਪੰਜਾਬ (ਆਧੁਨਿਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨ)
ਮਰਗ	1708 (ਉਮਰ 47) ਨੰਦੇੜ, ਭਾਰਤ
ਧਰਮ	ਸਿੱਖ ਧਰਮ
ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ	ਭਾਈ ਸੁਧਾ ਜੀ (ਪਿਤਾ) ਮਾਈ ਦਿਆਲੀ ਜੀ (ਮਾਤਾ)
ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ	ਮੂਲ, ਉਦਘਾਟਨੀ ਪੰਜ ਪਿਆਰਿਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੁਆਰਾ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੇ ਸੱਦੇ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਭਾਈ ਦਯਾ ਸਿੰਘ ਸੰਪਰਦਾ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ
ਕਿੱਤਾ	ਦੁਕਾਨਦਾਰ, ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਨਰਲ ਅਤੇ ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ
ਸੰਸਥਾ
Institute	ਖ਼ਾਲਸਾ

ਜੀਵਨੀ

ਦਆ ਸਿੰਘ ਸਿਆਲਕੋਟ ਦੇ ਇੱਕ ਸੋਬਤੀ ਖੱਤਰੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਦਯਾ ਰਾਮ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਭਾਈ ਸੁਧਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਮਾਤਾ ਮਾਈ ਦਿਆਲੀ ਸੀ।^[2][3] ਭਾਈ ਸੁਧਾ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦੇ ਇੱਕ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਸਿੱਖ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਅਸੀਸ ਲੈਣ ਲਈ ਅਨੇਕ ਵਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਨੰਦਪੁਰ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। 1677 ਵਿਚ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਸਮੇਤ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਨੌਜਵਾਨ ਪੁੱਤਰ, ਦਯਾ ਰਾਮ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ, ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਮੱਥਾ ਟੇਕਣ ਲਈ ਆਨੰਦਪੁਰ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪੱਕੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉੱਥੇ ਹੀ ਵਸ ਗਿ ਗਏ ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਫ਼ਾਰਸੀ ਵਿੱਚ ਮਾਹਰ ਦਯਾ ਰਾਮ ਨੇ, ਕਲਾਸਿਕੀ ਅਤੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਡੁਬੋ ਲਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਹਥਿਆਰ ਵਰਤਣ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।