ਮਰੀਚੀ
ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿਚ ਰਿਸ਼ੀ From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
ਮਰੀਚੀ (ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ:मरीचि 'ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਕਿਰਨ') ਜਾਂ ਮਾਰੀਚੀ ਜਾਂ ਮਰੀਸ਼ੀ ਬ੍ਰਹਮਾ ਦੇ ਖਿਆਲੀ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਸਪਤਰਿਸ਼ੀ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਸਨ। ਉਹ ਕਸ਼ਯਪ ਦਾ ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਦੇਵਤਿਆਂ ਅਤੇ ਅਸੁਰਾਂ ਦਾ ਦਾਦਾ ਵੀ ਹੈ।
ਉਹ ਵੇਦਾਂਤ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਹਨ।[2] ਇਸ ਨੂੰ ੨੪ ਵੇਂ ਤੀਰਥੰਕਰ ਮਹਾਂਵੀਰ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਪੁਨਰ ਜਨਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[3]
Remove ads
ਪਰਾਜਾਪਤੀ
ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਬ੍ਰਹਮਾ, ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦੇ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵਤੇ, ਨੂੰ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਾਕੀ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ. [ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ] ਇਸ ਲਈ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮਾਨਸ ਪੁੱਤਰ (ਮਨ) ਤੋਂ ਦਸ ਪ੍ਰਜਾਪਤੀ (ਲੋਕ ਸ਼ਾਸਕ) ਅਤੇ ਨੌਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਮਰੀਚੀ ਬ੍ਰਹਮਾ ਦੇ ਮਾਨਸਪੁੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਦਸ ਪ੍ਰਜਾਪਤੀ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ[4] :
- ਮਰੀਚੀ
- ਅੰਜੀਰਾਸਾ
- ਪੁਲਾਹਾ
- ਪੁਲਸਥੀਆ
- ਕਰਥੂ
- ਪਰਚੇਸਥਸ
Remove ads
ਜੀਵਨ
ਮਰੀਚੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਵੰਸ਼ਜਾਂ ਦੇ ਬਿਰਤਾਂਤ ਦੁਆਰਾ ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਰਿਸ਼ੀ ਕਸ਼ਯਪ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ। ਫਿਰ ਮਾਰੀਚੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਕਾਲਾ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਕਸ਼ਯਪ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ (ਕਸ਼ਯਪ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਪ੍ਰਜਾਪਤੀ ਵਜੋਂ ਵੀ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਤੋਂ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਵਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਮਿਲਿਆ ਹੈ)। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਸੀ।[5] ਉਹ ਪਰਾਜਾਪਤੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਹਨ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਪੁਸ਼ਕਰ ਵਿਖੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਦੀ ਤਪੱਸਿਆ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਆਧੁਨਿਕ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਨਾਰਦ ਦੇ ਨਾਲ, ਮਹਾਭਾਰਤ ਦੌਰਾਨ ਭੀਸ਼ਮ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਤੀਰ ਦੇ ਬਿਸਤਰੇ 'ਤੇ ਲੇਟਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਮਰੀਚੀ ਨੂੰ ਤਪੱਸਿਆ ਕਰਨ ਲਈ ਨੌਜਵਾਨ ਧਰੁਵ ਦੇ ਸਲਾਹਕਾਰ ਵਜੋਂ ਵੀ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ ਕਈ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬ੍ਰਹਮੰਡ ਪੁਰਾਣ ਅਤੇ ਵੇਦਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।[6]
Remove ads
ਹਵਾਲੇ
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads