ਰਿਕਟਰ ਸਕੇਲ

ਰਿਕਟਰ ਸਕੇਲ ਜਿਹੜੀ ਇਹ ਮਿਣਦੀ ਅਤੇ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਕਿੰਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਕਿੱਥੇ ਹੈ। ਇਸ ਯੰਤਰ ਰਾਹੀਂ ਇਹ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਗਤੀ ਕੀ ਸੀ। ਸੰਨ 1935 ਵਿੱਚ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਦੇ ਸੀਸਮੋਲੋਜਿਸਟ ਚਾਰਲਸ ਰਿਕਟਰ (1900-1985ੲੀ:) ਅਤੇ ਬੇਨੋ ਗੁਟੇਨਬੇਰਮ ਨੇ ਰਿਕਟਰ ਸਕੇਲ ਬਣਾਈ ਸੀ ਜੋ ਲਾਗਰਿਥਮ ਦੇ 10 ਅਧਾਰ ਤੇ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਜੇ ਰਿਕਟਰ ਸਕੇਲ ਤੇ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਤਾ 5.0 ਹੈ ਤਾਂ 10 ਗੁਣਾ ਜਿਆਦਾ ਹੈ ਜੇ ਇਹ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ 4.0 ਹੈ। ਪੰਜ ਦੀ ਰਿਕਟਰ ਸਕੇਲ ਤੇ ਚਾਰ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਨਾਲੋਂ 31.6 ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਉਰਜਾ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।^[1]

ਮਾਤਰਾ	ਕਿਸਮ	ਧਮਾਕਾ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਟੀ ਅੈਨ ਟੀ	ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ	ਗਿਣਤੀ
2.0 ਤੋਂ ਘੱਟ	ਬਹੁਤ ਛੋਟਾ	10 ਗਰਾਮ ਤੋਂ 2 ਕਿਲੋਗਰਾਮ	ਕੋੲੀ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ	ਬਹੁਤ ਗਿਣਤੀ
2.0–2.9	ਬਹੁਤ ਛੋਟਾ	21 ਕਿਲੋਗਰਾਮ ਤੋਂ 480 ਕਿਲੋਗਰਾਮ	ਇਮਾਰਤਾ ਦਾ ਨੁਕਸ਼ਾਨ ਨਹੀਂ	ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਦਸ ਲੱਖ ਦੀ ਗਿਣਤੀ
3.0–3.9	ਛੋਟਾ	480 ਕਿਲੋਗਰਾਮ ਤੋਂ 11 ਮੀਟਰਿਕ ਟਨ	ਲੋਕ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ ਇਮਾਰਤਾ ਦਾ ਥੋੜਾ ਨੁਕਸ਼ਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।	ਹਰ ਸਾਲ ਦਸ ਹਜ਼ਾਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ
4.0–4.9	ਹਲਕਾ	100 ਮੀਟਰਿਕ ਟਨ	ਦਰਵਾਜੇ ਖੜਕਣ ਦੀ ਅਵਾਜ, ਨੁਕਸ਼ਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।	ਹਰ ਸਾਲ 10,000 ਤੋਂ 15,000
5.0–5.9	ਤੇਜ਼	130 ਮੀਟਰਿਕ ਟਨ	ਕਮਜ਼ੋਰ ਇਮਾਰਤਾ ਦਾ ਨੁਕਸ਼ਾਨ	ਹਰ ਸਾਲ 1,000 ਤੋਂ 1,500
6.0–6.9	ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼	15 ਕਿਲੋ ਟਨ	ਅਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕਿਆ ਵਿੱਚ ਇਮਾਰਤਾ ਦਾ ਨੁਕਸ਼ਾਨ	ਹਰ ਸਾਲ 100 ਤੋਂ 150
7.0–7.9	ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੇਜ਼	10 ਮੈਗਾ ਟਨ	ਇਮਾਰਤਾ ਦਾ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸ਼ਾਨ ਜਿਸ ਨੁੰ 250 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੁਰੀ ਤੋਂ ਮਹਿਸੁਸ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।	ਹਰ ਸਾਲ 10 ਤੋਂ 20
8.0–8.9	ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼	50 ਮੈਗਾ ਟਨ	ਇਮਾਰਤਾ ਦਾ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸ਼ਾਨ	ਹਰ ਸਾਲ ਇੱਕ
9.0 ਜਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ	ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਅਾਦ ਤੇਜ਼	800 ਮੈਗਾ ਟਨ	ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਨੁਕਸ਼ਾਨ	10 ਤੋਂ 50 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ