ਰੁਦਰ

ਰੁਦਰ ਰੁਦਰ ਦੇ ਰੂਪਾਂ ਅਤੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਸ਼ਿਵ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਵੈਦਿਕ ਪੰਥ ਵਿੱਚ ਤੇਤੀ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਗਿਆਰਾਵੇਂ ਥਾਂ ਤੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।^[1] ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਈ ਵਾਰ ਤੂਫਾਨ ਦੇ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਮਾਰੂਤ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।^[2]

ਰੁਦਰਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਵਾਲੇ ਵਿਓਮਮੰਡਲ ਦਾ ਹਿੱਸਾ - ਲਗਭਗ 5 ਵੀਂ ਸਦੀ ਸੀਈ, ਕਟਰਾ ਕੇਸ਼ਵ ਦੇਵ (ਇਸ ਸਮੇਂ ਮਥੁਰਾ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਵਿੱਚ।)

ਜਦੋਂ ਕਿ ਵਾਮਨ ਪੁਰਾਣ ਵਿੱਚ ਰੁਦਰਾਂ ਨੂੰ ਕਸ਼ਯਪ ਅਤੇ ਅਦਿਤੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਮਰੂਤ ਨੂੰ ਰੁਦਰਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਦੀਤੀ ਦੇ 49 ਪੁੱਤਰ, ਅਦਿਤੀ ਦੀ ਭੈਣ, ਅਤੇ ਇੰਦਰ ਦੇ ਸੇਵਾਦਾਰ ਹਨ, ਨਾ ਕਿ ਰੁਦਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ।^[3]

ਜਨਮ ਅਤੇ ਨਾਮ

ਰਾਮਾਇਣ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਰਿਸ਼ੀ ਕਸ਼ਯਪ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਅਦਿਤੀ ਦੇ 33 ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਚੋਂ 11ਵੇਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ 12 ਆਦਿੱਤਿਆ, 8 ਵਾਸੁਸ ਅਤੇ 2 ਅਸ਼ਵਿਨ ਹਨ, ਜੋ 33 ਦੇਵਤੇ ਹਨ। ਵਾਮਨ ਪੁਰਾਣ ਵਿੱਚ ਰੁਦਰਾਂ ਨੂੰ ਕਸ਼ਯਪ ਅਤੇ ਅਦਿਤੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਮਤਸਯ ਪੁਰਾਣ ਨੋਟ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੁਰਭੀ - ਸਾਰੀਆਂ ਗਾਵਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਅਤੇ "ਭਰਪੂਰ ਗਊ" - ਬ੍ਰਹਮਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਿਲਾਪ ਨੇ ਗਿਆਰਾਂ ਰੁਦਰਾਂ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ। ਇੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ।^[4]