ਸਿਪਰਾ ਗੂਹਾ ਮੁਖਰਜੀ

ਸ਼ਿਪਰਾ ਗੂਹਾ ਮੁਖਰਜੀ (13 ਜੁਲਾਈ 1938 – 15 ਸਤੰਬਰ 2007)^[1] ਬਨਸਪਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਸੀ, ਜਿਸਨੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂ ਸਭਿਆਚਾਰ, ਪੌਦੇ ਦੇ ਅਣੂ ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ, ਬਾਇਓਟੈਕਨਾਲੌਜੀ ਅਤੇ ਸੈੱਲ ਅਣੂ ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ।^[2] ਦਿਮਾਗੀ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ 2007 ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਸ਼ਿਪਰਾ ਗੂਹਾ ਮੁਖਰਜੀ ਉਹ ਮਹਿਲਾ ਵਿਗਿਆਨੀ ਹੈ ਜੋ "ਐਂਥਰ ਕਲਚਰ ਦੁਆਰਾ ਹੈਪਲਾਈਡ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਤਕਨੀਕ" ਦੀ ਸਫ਼ਲ ਖੋਜ ਦਾ ਇਕ ਕਾਰਨ ਸੀ।

ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਕਾਰਜ

ਸ਼ਿਪਰਾ ਗੁਹਾ-ਮੁਖਰਜੀ ਦਾ ਜਨਮ 13 ਜੁਲਾਈ 1938 ਨੂੰ ਕੋਲਕਾਤਾ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।^[1] ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਸਕੂਲ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਬੰਬੇ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1954 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਬੀ.ਐਸ.ਸੀ. ਬੋਟਨੀ (ਆਨਰਜ਼) ਲਈ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਚਲੀ ਗਈ।^[3] ਉਸਨੇ ਅਲੀਯੂਮ ਚੇਪਾ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂ ਸਭਿਆਚਾਰ ਉੱਤੇ ਡਾ.ਬ.ਮ.ਜੌਹਰੀ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਪੀ.ਐੱਚ.ਡੀ ਕੀਤੀ। ਪੀ.ਐੱਚ.ਡੀ ਖੋਜ ਕਾਰਜ ਤੋਂ ਬਾਦ ਪਰਾਗ-ਕੋਸ਼ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਯੋਗੀ ਪਦਾਰਥ ਵਜੋਂ ਦਤੂਰਾ ਇੰਨੋਕਸੀਆ ਨੂੰ ਵਰਤਦਿਆਂ ਹੇਪਲੋਡ ਪਰਾਗ ਉਗਾਉਣ ਦੀ ਤਕਨੀਕ ਖੋਜੀ। ਇਹ ਸਾਰਾ ਕਾਰਜ ਪ੍ਰੋਫੈਸ਼ਰ ਐੱਸ.ਸੀ.ਮਹੇਸਵਰੀ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਹੋਇਆ।^[4] ਉਹ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ, ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵਜੋਂ ਅਤੇ ਫਿਰ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਤੇ ਖੋਜਕਰਤਾ ਵਜੋਂ 30 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਰਹੀ।^[3]

ਮਾਣ-ਸਨਮਾਨ

ਸ਼ਿਪਰਾ ਗੂਹਾ-ਮੁਖਰਜੀ ਨੂੰ ਸੀਨੀਅਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਇਓ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਪੁਰਸਕਾਰ, ਬਾਇਓਟੈਕਨਾਲੌਜੀ ਵਿੱਚ ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਭਸੀਨ ਫਾਉਂਡੇਸ਼ਨ ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਲਾਇਨਜ਼ ਕਲੱਬ ਤੋਂ ਕਨਿਸ਼ਕ ਅਵਾਰਡ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਹੈ।^[2] ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਅਕਾਦਮੀ, ਬੰਗਲੌਰ ਅਤੇ ਫੇਰ ਅਲਾਹਾਬਾਦ ਦੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ ਸਾਇੰਸ ਵਿਖੇ ਫੈਲੋ ਚੁਣੀ ਗਈ ਸੀ।

ਮੌਤ

ਸ਼ਿਪਰਾ ਗੂਹਾ-ਮੁਖਰਜੀ ਦੀ 15 ਸਤੰਬਰ 2007 ਨੂੰ ਲੀਲਾਵਤੀ ਦੀਆਂ ਬੇਟੀਆਂ ਲਈ ਕੁਝ ਲਿਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਕਾਰਨ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਖ਼ਿਆਲ ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਅਤੇ ਜੁੜਵਾਂ ਧੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।^[3]