ਕਾਜ਼ੀ

ਕਾਜ਼ੀ (ਕ਼ਾਦੀ, ਕ਼ਾਜ਼ੀ, ਜਾਂ ਕਾਦੀ) (Arabic: قاضي qāḍī) ਕਿਸੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਾਕਮ ਵਲੋ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਇਸਲਾਮੀ ਸ਼ਰ੍ਹਾ ਅਨੁਸਾਰ ਫ਼ੈਸਲੇ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਜੱਜ^[1] ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਾਜ਼ੀ ਇਸਲਾਮ ਵਿਦਵਾਨ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸਾਰੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਮਸਲੇ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕਾਜ਼ੀ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਇਜਮਾਹ, ਇਸਲਾਮੀ ਵਿਦਵਾਨਾਂ (ਉਲੇਮਾ) ਦੀ ਇਤਫਾਕ ਰਾਏ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੋਣੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਕਾਜ਼ੀ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਵਿਰੁਧ ਕੋਈ ਅਪੀਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ।

ਅਬੂ ਜ਼ਾਯਦ ਮਾ'ਰਾ ਦੇ ਕਾਜ਼ੀ ਅੱਗੇ ਆਪਣੀ ਅਪੀਲ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ (1334)