From Wikipedia, the free encyclopedia
ਆਬੂਗੀਦਾ ਅਜਿਹੀਆਂ ਲਿਪੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਵਰ ਅਤੇ ਵਿਅੰਜਨ ਇੱਕ ਇਕਾਈ ਵਜੋਂ ਲਿਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ: ਹਰ ਇਕਾਈ ਵਿਅੰਜਨ ਉੱਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਵਰ ਸੰਕੇਤਕ ਚਿੰਨ੍ਹ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਦੂਜੇ ਸਥਾਨ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੂਰਨ ਵਰਣਮਾਲਾ ਤੋਂ ਭਿੰਨ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਵਰ ਅਤੇ ਵਿਅੰਜਨ ਦਾ ਬਰਾਬਰ ਦਾ ਸਥਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਬਜਦ ਤੋਂ ਵੀ ਭਿੰਨ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਵਰ ਸੰਕੇਤਕ ਚਿੰਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ(ਲਾਜ਼ਮੀ ਨਹੀਂ)।
ਇਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਸਰੋਤ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। |
ਮਿਸਾਲ ਵਜੋਂ ਗੁਰਮੁਖੀ ਇਕ ਆਬੂਗੀਦਾ ਲਿੱਪੀ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਇਸ ਵਿਚ "ਸ" ਵਿਅੰਜਨ ਧੁਨੀ ਨਾਲ "ਈ" ਸਵਰ ਧੁਨੀ ਜੋੜਨੀ ਹੋਵੇ ਤੇ/ਤਾਂ ਇਹ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਿਖੀ ਜਾਵੇਗੀ -"ਸੀ"। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬ੍ਰਹਮੀ ਲਿੱਪੀ ਤੋਂ ਉਪਜੀਆਂ ਬਾਕੀ ਹੋਰਨਾਂ ਲਿੱਪੀਆਂ ਵੀ ਆਬੂਗੀਦਾ ਲਿੱਪੀਆਂ ਵਿਚ ਹੀ ਅਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਜਾਂ ਹੋਰ ਹੋਰ ਯੂਰਪੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਲਈ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਲਿੱਪੀਆਂ ਜੋ ਰੋਮਨ ਤੋਂ ਉਪਜੀਆਂ ਹਨ ਆਬੂਗੀਦਾ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਅਉਂਦੀਆਂ। ਮਿਸਾਲ ਦੇ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਜੇਕਰ ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਇਹ ਹੀ "ਸੀ"( ਸ+ਈ ) ਸ਼ਬਦ ਰੋਮਨ ਵਿਚ ਲਿਖਣਾ ਹੋਵੇ ਤੇ ਇਹ "S"(ਸ) + "I"(ਈ) = "Si"(ਸੀ) ਲਿਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਅਜ਼ਾਦ ਰੂਪ ਵਿਚ ਹੀ ਵਿਚਰਨਗੇ।
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.