![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Mehrangarh_Fort.jpg/640px-Mehrangarh_Fort.jpg&w=640&q=50)
ਮੇਹਰਾਨਗੜ੍ਹ ਕਿਲਾ
From Wikipedia, the free encyclopedia
ਮੇਹਰਾਨਗੜ੍ਹ ਕਿਲਾ (ਹਿੰਦੀ: मेहरानगढ़ का किला) ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਂਤ ਵਿੱਚ ਜੋਧਪੁਰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਪੰਦਰਵੀਂ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਦਾ ਇਹ ਵਿਸ਼ਾਲ ਆਕਾਰ ਕਿਲਾ, ਪਥਰੀਲੀ ਚੱਟਾਨ ਪਹਾੜੀ ਉੱਤੇ, ਮੈਦਾਨ ਤੋਂ 125 ਮੀਟਰ ਉਚਾਈ ਉੱਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਠ ਦਰਵਾਜਿਆਂ ਅਤੇ ਅਣਗਿਣਤ ਬੁਰਜਾਂ ਨਾਲ ਯੁਕਤ ਦਸ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਮੀ ਉੱਚੀ ਦੀਵਾਰ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੈ। ਬਾਹਰ ਤੋਂ ਅਦ੍ਰਿਸ਼, ਘੁਮਾਅਦਾਰ ਸੜਕਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਇਸ ਕਿਲੇ ਦੇ ਚਾਰ ਦਵਾਰ ਹਨ। ਕਿਲੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕਈ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਮਹਲ, ਅਦਭੁੱਤ ਨੱਕਾਸ਼ੀਦਾਰ ਕਿਵਾੜ, ਜਾਲੀਦਾਰ ਖਿੜਕੀਆਂ ਅਤੇ ਉਕਸਾਊ ਨਾਮ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਉਲੇਖਨੀ ਹਨ ਮੋਤੀ ਮਹਲ, ਫੂਲ ਮਹਲ, ਸੀਸ ਮਹਲ, ਸਿਲੇਹ ਖਾ, ਦੌਲਤ ਖਾਨਾ ਆਦਿ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਹਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਵੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸਾਜ ਸਾਮਾਨ ਦਾ ਵਿਸਮਕ ਸੰਗ੍ਰਿਹ ਰਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਇਲਾਵਾ ਪਾਲਕੀਆਂ, ਹਾਥੀਆਂ ਦੇ ਹੌਦੇ, ਵੱਖ ਵੱਖ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਦੇ ਲਘੂ ਚਿਤਰਾਂ, ਸੰਗੀਤ ਸਾਜਾਂ, ਪੁਸ਼ਾਕਾਂ ਅਤੇ ਫਰਨੀਚਰ ਦਾ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਸੰਗ੍ਰਿਹ ਵੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ 1459 ਵਿੱਚ ਮਾਰਵਾੜ ਰਾਜ ਦੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਾਓ ਜੋਧਾ ਜੀ ਨੇ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ।[1]