10 kwietnia
data / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące 10 kwietnia?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
POKAŻ WSZYSTKIE PYTANIA
10 kwietnia jest 100. (w latach przestępnych 101.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 265 dni.
- Imieniny obchodzą: Afrykan, Antoni, Apoloniusz, Daniel, Ezechiel, Fulbert, Grodzisław, Henryk, Magdalena, Makary, Małgorzata, Marek, Michał, Notger, Paladiusz, Pompejusz i Terencjusz.
- Wspomnienia i święta w Kościele katolickim obchodzą[1][2]:
- 1246 – Elbląg uzyskał prawa miejskie.
- 1520 – Wojna pruska: wspierający Polskę gdańszczanie podjęli próbę zablokowania Cieśniny Piławskiej, przez którą mogłyby dotrzeć do zakonu posiłki z Rzeszy lub Danii. Operacja polegająca na zatopieniu w cieśninie obciążonych kamieniami statków się jednak nie powiodła. Część jednostek zatonęła przed planowanym miejscem zatopienia, a 7 dalszych zatopili krzyżacy, używając dział ustawionych na brzegu Mierzei Wiślanej.
- 1525 – Książę pruski Albrecht Hohenzollern złożył na Rynku krakowskim hołd lenny królowi Zygmuntowi I Staremu.
- 1580 – Kanclerz wielki koronny Jan Zamoyski wydał w Jarosławcu przywilej lokacyjny dla Zamościa, nowo powstającego miasta w swoich dobrach.
- 1741 – Wojna o sukcesję austriacką: zwycięstwo wojsk pruskich nad austriackimi w bitwie pod Małujowicami.
- 1762 – Szkłów otrzymał herb.
- 1782 – Król Stanisław August Poniatowski powołał Komisję Kruszcową.
- 1794 – Dywizja wielkopolska ppłka Jana Grochowskiego przyłączyła się do insurekcji kościuszkowskiej.
- 1795 – Pożar strawił doszczętnie zabudowę Stopnicy koło Buska-Zdroju.
- 1814 – VI koalicja antyfrancuska: po rocznym oblężeniu przez wojska prusko-rosyjskie skapitulował francuski garnizon w twierdzy Głogów.
- 1831 – Powstanie listopadowe: zwycięstwa powstańców w bitwach pod Iganiami i pod Domanicami.
- 1863 – Powstanie styczniowe: pod Broszęcinem został zaatakowany z zasadzki i rozbity nieliczny oddział jazdy płka Teodora Cieszkowskiego, który ciężko ranny został dobity przez Rosjan.
- 1897 – W Jeleniej Górze uruchomiono komunikację tramwajową.
- 1910 – Otwarto Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej w Przemyślu.
- 1919 – Okupowane przez Niemców od września 1915 roku Grodno zostało przejęte przez polskie władze administracyjne.
- 1921 – Marszałek Józef Piłsudski odznaczył miasto Płock Krzyżem Walecznych za bohaterską obronę podczas wojny polsko-bolszewickiej.
- 1930 – Premiera filmu wojennego Gwiaździsta eskadra w reżyserii Leonarda Buczkowskiego.
- 1935 – Oblatano prototyp samolotu Lublin R-XX.
- 1939 – Założono klub sportowy Stal Mielec.
- 1944 – Rudolf Vrba i Alfred Wetzler uciekli z KL Auschwitz na rodzinną Słowację. Ich sprawozdanie z pobytu w obozie trafiło na Zachód, gdzie zostało nagłośnione przez media.
- 1968:
- W czołowym zderzeniu pociągów koło Ząbrowa na trasie Malbork-Iława zginęły obie drużyny z parowozów, konwojent i 2 hamulcowych jadących w brankardzie.
- W odpowiedzi na interpelację Koła Poselskiego „Znak” w sprawie wydarzeń marcowych, premier Józef Cyrankiewicz wygłosił w Sejmie demagogiczną mowę potępiającą uczestników protestów społecznych.
- 1972 – Gen. Stanisław Skalski, najlepszy polski as myśliwski z okresu II wojny światowej, został na własną prośbę przeniesiony do rezerwy.
- 1974 – Sejm PRL przyjął ustawę o dowodach osobistych i ewidencji ludności.
- 1977 – Premiera filmu psychologicznego Pani Bovary to ja w reżyserii Zbigniewa Kamińskiego.
- 1986 – Sejm PRL przyjął ustawę Prawo atomowe.
- 1991 – W pierwszym meczu półfinałowym Pucharu Zdobywców Pucharów Legia Warszawa przegrała z Manchesterem United 1:3.
- 1996 – Wystartował kanał telewizyjny Eurosport Polska.
- 1997 – Sejm RP przyjął ustawę Prawo energetyczne.
- 1999 – W Łodzi została odsłonięta Ławeczka Tuwima.
- 2003 – Sejm RP przyjął specustawę drogową.
- 2010 – Po śmierci prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego w katastrofie w Smoleńsku p.o. prezydenta został marszałek Sejmu Bronisław Komorowski, który ogłosił żałobę narodową.
- 2018 – Na placu Piłsudskiego w Warszawie odsłonięto Pomnik Ofiar Tragedii Smoleńskiej 2010 roku oraz wmurowano kamień węgielny pod pomnik Lecha Kaczyńskiego.
- 428 – Nestoriusz został patriarchą Konstantynopola.
- 847 – Leon IV został papieżem.
- 879 – Ludwik III został królem zachodniofrankijskim.
- 1191 – Savona w północnych Włoszech uzyskała status wolnego miasta.
- 1500 – II wojna włoska: po ponownym opanowaniu Księstwa Mediolanu Francuzi wzięli do niewoli księcia Ludwika Sforzę.
- 1521 – Beja w Portugalii uzyskała prawa miejskie.
- 1525 – Regent-senior Monako Augustyn Grimaldi ratyfikował traktat z Burgos z poprzedniego roku ze cesarzem rzymskim i królem hiszpańskim Karolem V Habsburgiem, na mocy którego Monako dostało się pod zwierzchnictwo Hiszpanii do roku 1641.
- 1529 – I wojna austriacko-turecka: olbrzymia armia turecka pod wodzą sułtana Sulejmana Wspaniałego wyruszyła z Konstantynopola w kierunku Wiednia, który obległa 27 września.
- 1550 – Z Sewilli w kierunku Ameryki Południowej wypłynęły trzy statki z 80 kobietami, które miały zostać żonami konkwistadorów.
- 1605 – Odbyła się koronacja papieska Leona XI.
- 1631 – Francesco Erizzo został dożą Wenecji.
- 1633 – W Londynie po raz pierwszy pojawiły się w sprzedaży banany.
- 1710 – W Wielkiej Brytanii uchwalono pierwszą na świecie ustawę o prawie autorskim.
- 1796 – Rozpoczęła się kampania włoska Napoleona Bonapartego.
- 1797 – Poseł William Fullarton użył po raz pierwszy określenia „bankokracja”, komentując nim monopol Banku Anglii na rynkach finansowych Imperium Brytyjskiego.
- 1800 – W stoczni w Nowym Jorku zwodowano fregatę USS „President”.
- 1809 – V koalicja antyfrancuska: wojska austriackie przekroczyły rzekę Inn i zaatakowały sprzymierzoną z Francją Bawarię.
- 1814 – Wojna na Półwyspie Iberyjskim: zwycięstwo wojsk brytyjsko-hiszpańsko-portugalskich nad francuskimi w bitwie pod Tuluzą.
- 1815 – Erupcja indonezyjskiego wulkanu Tambora, jedna z najpotężniejszych spośród zanotowanych w czasach nowożytnych, która w 1816 spowodowała rok bez lata i klęskę głodu na półkuli północnej.
- 1819 – Giovanni Ferretti (późniejszy papież Pius IX) otrzymał święcenia kapłańskie.
- 1821 – Eugeniusz II został ekumenicznym patriarchą Konstantynopola.
- 1826 – Wojna o niepodległość Grecji: wojska turecko-egipskie zdobyły po rocznym oblężeniu miasto Missolungi.
- 1827 – George Canning został premierem Wielkiej Brytanii.
- 1840 – W Paryżu odbyła się premiera francuskiej wersji opery Poliuto z muzyką Gaetana Donizettiego i librettem Salvatore Cammarano.
- 1845 – W Pittsburghu w stanie Pensylwania spłonęło ponad tysiąc budynków.
- 1849 – Amerykanin Walter Hunt opatentował agrafkę.
- 1851 – Léon Faucher został premierem Francji.
- 1861 – Założono Massachusetts Institute of Technology w Cambridge pod Bostonem.
- 1863 – Wojna secesyjna: zwycięstwo wojsk Unii w I bitwie pod Franklin.
- 1864 – Maksymilian I Habsburg został cesarzem Meksyku.
- 1866:
- Cesarz Meksyku Meksymilian I ustanowił Order Świętego Karola.
- Założono Amerykańskie Towarzystwo Zapobiegania Okrucieństwu wobec Zwierząt (ASPCA).
- 1872 – Francuski astronom Alphonse Borrelly odkrył planetoidę (120) Lachesis.
- 1875:
- W Japonii ustanowiono Order Wschodzącego Słońca.
- W kanadyjskiej prowincji Alberta założono Fort Calgary (od 1894 roku miasto Calgary).
- 1896 – Grek Spiridon Luis wygrał bieg maratoński podczas I Letnich Igrzysk Olimpijskich w Atenach.
- 1897 – Założono sekcję piłkarską włoskiego klubu sportowego Genoa CFC.
- 1899 – W Dżakarcie wyjechały na trasę pierwsze tramwaje elektryczne.
- 1900 – Założono chilijski klub piłkarski Santiago National.
- 1902 – W Belgii rozpoczął się 10-dniowy strajk generalny.
- 1904 – Brytyjski okultysta i mistyk Aleister Crowley napisał trzecią i ostatnią część księgi Liber AL vel Legis, głównego tekstu filozoficznego-magicznego nurtu Thelema.
- 1905 – W Manili wyjechały na trasę pierwsze tramwaje elektryczne.
- 1909 – Kazimierz Prószyński uzyskał we Francji patent na aeroskop – pierwszą na świecie ręczną kamerę filmową, napędzaną sprężonym powietrzem.
- 1910 – Dokonano oblotu niemiecko-austriackiego samolotu Etrich II Taube.
- 1912 – RMS „Titanic” wypłynął z Southampton do Nowego Jorku w swój jedyny rejs.
- 1913 – Założono klub piłkarski Sławia Sofia.
- 1915:
- Ukazało się pierwsze wydanie amerykańskiego czasopisma poświęconego tematyce filmowej „Picture Play”.
- W ratuszu w szwajcarskiej Lozannie podpisano dokumenty o przeniesieniu tam z Paryża siedziby MKOl i ustanowieniu dla niego zaplecza archiwalnego.
- 1917:
- I wojna światowa: na kanale La Manche brytyjski statek szpitalny HMHS „Salta” wszedł na niemiecką minę i zatonął, w wyniku czego zginęło 130 z 205 osób na pokładzie. Również po wejściu na minę zatonął brytyjski okręt patrolowy, który przybył na ratunek ocalałym, tracąc 19 z 59 członków załogi.
- W wyniku eksplozji w fabryce amunicji pod Chester w Pensylwanii zginęły 133 osoby.
- 1919 – Przywódca chłopskiej partyzantki w Meksyku Emiliano Zapata zginął w zasadzce w stanie Morelos.
- 1924 – Została ustanowiona flaga stanowa Arkansas.
- 1925:
- Carycyn został przemianowany na Stalingrad.
- Ukazała się powieść Wielki Gatsby Francisa Scotta Fitzgeralda.
- 1926 – Założono norweski klub piłkarski Bryne FK.
- 1932:
- Paul von Hindenburg został wybrany ponownie prezydentem Niemiec, pokonując w II turze Adolfa Hitlera.
- W Moskwie podpisano polsko-radziecką umowę „O stosunkach prawnych na granicy państwowej”.
- 1933 – Na polecenie Hermana Göringa powstała agencja wywiadowcza Forschungsamt (FA).
- 1937:
- Założono francuski klub piłkarski Nîmes Olympique.
- Zwodowano holenderski transatlantyk „Nieuw Amsterdam”.
- 1938:
- W Rzeszy Niemieckiej i Austrii odbył się plebiscyt dotyczący połączenia obu krajów.
- Édouard Daladier został po raz trzeci premierem Francji.
- 1940:
- Islandia zerwała unię z Danią po zajęciu jej przez Niemców.
- Kampania norweska: taktyczne zwycięstwo floty brytyjskiej w I bitwie morskiej pod Narwikiem; brytyjski okręt podwodny HMS „Thistle” został zatopiony przez niemiecką jednostkę tej samej klasy U-4, w wyniku czego zginęła cała, 53-osowa załoga
- 1941 – Utworzono Niezależne Państwo Chorwackie.
- 1942:
- Wojna na Pacyfiku: rozpoczął się Bataański Marsz Śmierci – przemarsz amerykańskich i filipińskich jeńców wojennych z półwyspu Bataan do japońskiego obozu jenieckiego w O’Donnell na filipińskiej wyspie Luzon. Spośród początkowych 76 tys. do celu dotarło jedynie 54 tys. jeńców.
- Zakończył się rajd japoński na Ocean Indyjski.
- 1943 – Organizacja Specjalnych Akcji Bojowych AK dokonała zamachu bombowego na Dworcu Głównym w Berlinie, w wyniku którego zginęło 14 osób, a 60 zostało rannych.
- 1944 – Front wschodni: wojska radzieckie wyzwoliły Odessę.
- 1945:
- Bitwa o Atlantyk: na południowy zachód od Irlandii został zatopiony bombami głębinowymi przez korwetę HMS „Tintagel Castle” i niszczyciel HMS „Vanquisher” niemiecki okręt podwodny U-878 wraz z całą, 51-osobową załogą.
- Front zachodni: około 900 osób zginęło w wyniku alianckiego nalotu bombowego na Plauen w Saksonii.
- 1946:
- W Japonii odbyły się pierwsze od 1932 roku wielopartyjne wybory parlamentarne.
- Założono marokański klub piłkarski FUS Rabat.
- 1947 – W Oksfordzie rozpoczął się kongres założycielski Międzynarodówki Liberalnej.
- 1948 – Przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze zakończył się proces Einsatzgruppen.
- 1953 – Szwed Dag Hammarskjöld został sekretarzem generalnym ONZ.
- 1957:
- Premiera filmu Dwunastu Gniewnych Ludzi w reżyserii Sidneya Lumeta.
- W katastrofie brazylijskiego samolotu Douglas DC-3 na wyspie Anchieta niedaleko São Paulo zginęło 26 z 30 osób na pokładzie.
- 1959 – Przyszły cesarz Japonii Akihito poślubił Michiko Shōdę.
- 1963 – Na Atlantyku zatonął atomowy okręt podwodny USS „Thresher”, w wyniku czego zginęło 129 członków załogi.
- 1964:
- Japońska wyprawa dokonała pierwszego wejścia na siedmiotysięcznik Gyachung Kang w Himalajach.
- Na Zatoce Perskiej zatonął płynący do Kuwejtu statek z irańskimi nielegalnymi imigrantami, w wyniku czego zginęło 113 osób.
- 1965 – 54 osoby zginęły w katastrofie jordańskiego samolotu pasażerskiego pod Damaszkiem w Syrii.
- 1967 – Odbyła się 39. ceremonia wręczenia Oscarów.
- 1968:
- Jacobus Johannes Fouché został prezydentem RPA.
- Odbyła się 40. ceremonia wręczenia Oscarów.
- W porcie w Wellington na Nowej Zelandii zatonął po uderzeniu w skały podczas cyklonu prom pasażerski „Wahine”. Spośród 733 osób znajdujących się na pokładzie zginęły 53.
- 1970 – Oficjalnie rozwiązano zespół The Beatles.
- 1971 – Do Chin w ramach tzw. dyplomacji pingpongowej przybył amerykański zespół tenisa stołowego.
- 1972:
- 15 wspinaczy zginęło w wyniku zejścia lawiny na ośmiotysięczniku Manaslu w Himalajach.
- Odbyła się 44. ceremonia wręczenia Oscarów.
- Podpisano Konwencję o broni biologicznej.
- W wyniku trzęsienia ziemi o sile 7,1 stopnia w skali Richtera w południowym Iranie zginęło ponad 5 tys. osób.
- 1973 – 108 osób zginęło pod Hochwaldem w Szwajcarii w katastrofie brytyjskiego samolotu pasażerskiego Vickers Vanguard 952.
- 1977 – 35 osób zginęło w katastrofie kolumbijskiego samolotu Douglas DC-3 pod Bogotą.
- 1979:
- 42 osoby zginęły w wyniku przejścia tornada nad miastem Wichita Falls w Teksasie.
- Palestyńscy terroryści zdetonowali bombę podłożoną na targowisku Karmel w Tel Awiwie. Zginęła 1 osoba, a 36 zostało rannych.
- Wojna ugandyjsko-tanzańska: skapitulowała stolica Ugandy Kampala. Obalony prezydent Idi Amin uciekł do Libii.
- Został wystrzelony statek kosmiczny Sojuz 33 z pierwszym bułgarskim kosmonautą Georgi Iwanowem na pokładzie.
- 1981:
- Dokonano oblotu włoskiego samolotu szkolno-treningowego i lekkiego samolotu szturmowego Aermacchi S-211.
- Premiera amerykańskiego horroru Skowyt w reżyserii Joe Dantego.
- 1984 – Sandro Mariátegui został premierem Peru.
- 1988 – W Japonii otwarto Wielki Most Seto łączący wyspy Honsiu i Sikoku.
- 1991:
- 1992:
- 3 osoby zginęły, a 91 zostało rannych w zamachu bombowym na budynek Baltic Exchange w City of London przeprowadzonym przez Tymczasową IRA.
- Wojska azerskie dokonały masakry 145 Ormian we wsi Maraghar w Górskim Karabachu.
- 1993 – Polski emigrant Janusz Waluś zastrzelił na przedmieściach Boksburga czarnoskórego przywódcę południowoafrykańskich komunistów Chrisa Haniego.
- 1998 – Wielka Brytania i Irlandia zawarły tzw. Porozumienie wielkopiątkowe.
- 1999 – Przed swym domem w Teheranie zginął w zamachu zorganizowanym przez Ludowych Mudżahedinów były dowódca irańskich wojsk lądowych, gen. Ali Sajjad Szirazi.
- 2000 – W stolicy Gambii Bandżulu siły bezpieczeństwa otworzyły ogień do demonstrujących studentów, zabijając 14 osób.
- 2003:
- Air France i British Airways ogłosiły wycofanie ze służby samolotów Concorde do końca roku.
- Doszło do awarii w elektrowni jądrowej w Paks na Węgrzech.
- W Estonii utworzono rząd Juhana Partsa.
- 2006 – Lewicowa koalicja wygrała wybory parlamentarne we Włoszech.
- 2007:
- Prezydent USA George W. Bush podpisał ustawę dotyczącą rozszerzenia NATO o Albanię, Chorwację, Macedonię, Gruzję i Ukrainę.
- Zapadły pierwsze wyroki wobec oskarżonych w sprawie masakry w Srebrenicy.
- 2008:
- Parlament Słowacji ratyfikował Traktat lizboński.
- W Nepalu odbyły się wybory parlamentarne.
- 2009:
- Prezydent Fidżi Josefa Iloilo zawiesił konstytucję i przejął całkowitą władzę w kraju.
- Zamachowiec-samobójca zaatakował posterunek kontrolny w irackim Mosulu, zabijając 5 żołnierzy amerykańskich i 2 irackich policjantów.
- 2010:
- Samolot Tu-154M z członkami delegacji państwowej na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej na czele z prezydentem RP Lechem Kaczyńskim, rozbił się podczas podchodzenia do lądowania na lotnisku w Smoleńsku. Zginęło wszystkich 96 osób na pokładzie.
- W archikatedrze Świętych Wita, Wacława i Wojciecha w Pradze odbył się ingres arcybiskupa metropolity praskiego Dominika Duki.
- W czasie protestów politycznych w Tajlandii zginęło 25 osób.
- W zasypanym lawiną śmigłowcu Mi-8 z niemieckimi turystami na Kamczatce zginęło 10 z 18 osób na pokładzie.
- 2011 – W Peru odbyła się I tura wyborów prezydenckich. Do II tury przeszli: Ollanta Humala (późniejszy prezydent) i Keiko Fujimori.
- 2013 – Wojna domowa w Syrii: rozpoczęła się bitwa pod Al-Kusajr.
- 2014 – Ofensywa Państwa Islamskiego w Iraku: dżihadyści zajęli strategiczną hydroelektrownię na Eufracie pod Al-Falludżą, powodując powodzie.
- 2016:
- Azali Assoumani wygrał w II turze wybory prezydenckie na Komorach.
- W pożarze świątyni w Paravur w południowych Indiach zginęło 113 osób, a 350 odniosło obrażenia.
- 2017 – Abdoulaye Idrissa Maïga został premierem Mali.
- 2022 – We Francji odbyła się pierwsza tura wyborów prezydenckich. Do drugiej tury przeszli: ubiegający się o reelekcję Emmanuel Macron (27,84%) i Marine Le Pen (23,15%).
Zdarzenia astronomiczne i eksploracja kosmosu
- 837 – Według obliczeń astronomów Kometa Halleya minęła Ziemię w najbliższej dotychczas odległości (około 5,8 mln km).
- 1985 – Amerykańska sonda kosmiczna Voyager 2 rozpoczęła fazę obserwacji Urana.
- 1993 – Japońska sonda Hiten rozbiła się o powierzchnię Księżyca.
- 2019 – Naukowcy z międzynarodowego programu Teleskop Horyzontu Zdarzeń (EHT) opublikowali pierwsze w historii zdjęcie czarnej dziury, znajdującej się w centrum galaktyki M87.