14 lipca
data / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące 14 lipca?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
POKAŻ WSZYSTKIE PYTANIA
14 lipca jest 195. (w latach przestępnych 196.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 170 dni.
- Imieniny obchodzą: Angelina, Bohdan, Damian, Dobrogost, Feliks, Fokas, Franciszek, Henryk, Herakles, Jakub, Kamil, Kosma, Marcelin, Tuskana, Ulryk i Wincenty.
- Francja, Polinezja Francuska, Nowa Kaledonia, Saint-Barthélemy, Saint-Martin, Saint Pierre i Miquelon, Reunion – Dzień Zdobycia Bastylii[1]
- Irak – Święto Narodowe
- Szwecja – Victoriadagen (pol. „Dzień Wiktorii”) – coroczne obchody urodzin następczyni tronu Szwecji, księżniczki koronnej, Wiktorii.
- Wspomnienia i święta w Kościele katolickim[2][3] obchodzą:
- bł. Angelina Marsciano (zakonnica)[4]
- św. Dentelin (dziecko) (również 16 marca)
- św. Deusdedit z Canterbury (arcybiskup)
- św. Franciszek Solano[5]
- św. Henryk (król Niemiec)
- bł. Humbert z Romans (generał zakonu)
- bł. Jakub de Voragine (biskup)
- św. Kamil de Lellis (prezbiter)
- św. Wincenty Madelgariusz (benedyktyn) (również 20 września; ojciec św. Dentelina)
- 1478 – Książę Wiktoryn z Podiebradów uzyskał tytuł prawny do księstwa rybnicko–żorsko–pszczyńskiego, którym rządził od 1474 roku z łaski króla Węgier i Chorwacji oraz antykróla Czech Macieja Korwina.
- 1479 – Biskup płocki Kazimierz III erygował parafię Trójcy Przenajświętszej w Grajewie.
- 1520 – Wojna pruska: załoga krzyżacka w Braniewie dokonała niespodziewanego wypadu na szaniec oblegających miasto wojsk polskich, które straciły 120 zaciężnych.
- 1792 – Wojna polsko-rosyjska: zwycięstwo wojsk rosyjskich w bitwie pod Wojszkami.
- 1826 – Runęła wieża lwowskiego ratusza, niszcząc znaczną część obiektu i grzebiąc pod swymi gruzami 8 osób.
- 1831 – Powstanie listopadowe: zwycięstwo powstańców w II bitwie pod Mińskiem Mazowieckim.
- 1844 – Rozpoczęto budowę Dworca Wiedeńskiego w Warszawie.
- 1893 – We Wrocławiu uruchomiono pierwszą linię tramwaju elektrycznego.
- 1898 – Grekokatolików na ziemiach polskich pod zaborem rosyjskim uznano za wyznawców prawosławia.
- 1903 – Zakończyła się powódź w Krakowie i zachodniej Galicji (12-14 lipca).
- 1915 – I wojna światowa: zwycięstwo wojsk niemieckich nad rosyjskimi w II bitwie przasnyskiej.
- 1920 – Wojna polsko-bolszewicka: oddziały polskie po walkach z Litwinami i bolszewikami zostały wycofane z Wilna.
- 1929 – W Warszawie rozpoczął się I Zjazd Polaków z Zagranicy.
- 1943 – W Kołodnie w powiecie krzemienieckim oddziały UPA zamordowały 496 osób, w tym prawie 300 dzieci.
- 1946 – Pierwszy kongres Stronnictwa Demokratycznego.
- 1961 – Sejm PRL przyjął ustawę wprowadzającą użytkowanie wieczyste.
- 1966 – Aresztowano seryjnego mordercę Karola Kota („Wampira z Krakowa”). 14 lipca 1967 roku został skazany na karę śmierci.
- 1969 – W Olsztynie oddano do użytku maszt radiowo-telewizyjny, obecnie druga najwyższa konstrukcja w Polsce (356,5 m).
- 1971 – W Warszawie otwarto nowo wybudowany gmach ambasady Francji.
- 1973 – W Raciborzu odsłonięto Pomnik Matki Polki.
- 1981 – Rozpoczął się IX Nadzwyczajny Zjazd PZPR.
- 1983 – Sejm PRL przyjął ustawę o urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych i zakresie działania podległych mu organów, legalizującą istnienie Służby Bezpieczeństwa
- 1984 – W Kiekrzu koło Poznania odbyły się pierwsze w kraju zawody triathlonowe.
- 2006 – Został zaprzysiężony rząd Jarosława Kaczyńskiego.
- 2011 – Nad powiatem opoczyńskim w województwie łódzkim przeszła trąba powietrzna.
- 2012 – Nad województwem pomorskim[6] i kujawsko-pomorskim przeszły trąby powietrzne niszcząc około 400 ha drzewostanu, m.in. w Borach Tucholskich.
- 939 – Stefan VIII został papieżem.
- 982 – Zwycięstwo Saracenów nad wojskami cesarza Ottona II w bitwie pod Krotoną.
- 1021 – Metropolita kijowski Jan I ustanowił przy relikwiach świętych książąt rosyjskich Borysa i Gleba dzień ich czczenia.
- 1223 – Ludwik VIII Lew został królem Francji.
- 1420 – I krucjata antyhusycka: zwycięstwo husytów pod wodzą Jana Žižki w bitwie o Witkową Górę nad oblegającymi Pragę wojskami króla niemieckiego Zygmunta Luksemburskiego.
- 1455 – Wojna trzynastoletnia: decydujące zwycięstwo wojsk krzyżackich nad siłami Związku Pruskiego w bitwie o Knipawę (13 kwietnia-14 lipca).
- 1467 – Wojska biskupa wrocławskiego Jodoka z Rożemberka, sprzymierzonego z czeską i śląską szlachtą przeciwko królowi Czech Jerzemu z Podiebradów, zdobyły i zburzyły zamek Edelštejn w paśmie Jesioników.
- 1471 – Zwycięstwo wojsk moskiewskich nad wojskami nowogrodzkimi w bitwie nad Szełonią.
- 1500 – II wojna litewsko-moskiewska: wojska litewskie poniosły klęskę w bitwie nad Wiedroszą.
- 1535 – W trakcie ekspedycji militarnej hiszpańskich Habsburgów pod wodzą cesarza Karola V do kontrolowanego przez Osmanów Tunisu upadła twierdza La Golletta.
- 1540 – Założono miasto Buenaventura w Kolumbii.
- 1555 – Papież Paweł IV wydał bullę Cum nimis absurdum, w której określał warunki utworzenia w Rzymie getta żydowskiego.
- 1564 – Papież Pius IV erygował diecezję Orihueli (obecnie Orihueli-Alicante) w Hiszpanii.
- 1570 – Papież Pius V wydał konstytucję apostolską Quo primum ustanawiającą Wieczny Kanon Mszy Świętej, tzw. trydenckiej.
- 1581 – Pod zarzutem zdrady stanu został aresztowany angielski jezuita Edmund Campion.
- 1650 – Założono miasto Ejido w Wenezueli.
- 1677 – Wojna skańska: zwycięstwo wojsk szwedzkich nad duńskimi w bitwie pod Landskroną.
- 1683 – V wojna austriacko-turecka: wojska tureckie rozpoczęły oblężenie Wiednia.
- 1691 – Kardynał Fabrizio Spada został sekretarzem stanu Stolicy Apostolskiej.
- 1700 – Zawarto turecko-rosyjski traktat pokojowy w Konstantynopolu.
- 1708 – III wojna północna: zwycięstwo wojsk szwedzkich króla Karola XII nad rosyjskimi w bitwie pod Hołowczynem.
- 1714 – III wojna północna: Rosjanie pokonali znacznie silniejszą flotę szwedzką w bitwie pod Aland.
- 1720 – Podpisano pokój we Frederiksborgu kończący konflikt między Szwecją a Królestwem Danii i Norwegii w ramach III wojny północnej.
- 1726 – Ukazem cara zniesiono pułki serdiuckie na Ukrainie.
- 1771 – W Kalifornii została założona misja św. Antoniego z Padwy.
- 1789 – Zdobycie i zburzenie Bastylii przez lud Paryża dało początek rewolucji francuskiej.
- 1790 – Rewolucja francuska: w Paryżu odbyły się pierwsze obchody Święta Federacji.
- 1794 – Rewolucja francuska: odbyło się pierwsze publiczne wykonanie Pieśni wymarszu z muzyką Étienne’a Méhula i tekstem Marie-Josepha Chéniera, będącej hymnem żołnierzy republikańskich wyruszających do walki, a w czasach I Cesarstwa Francuskiego francuskim hymnem państwowym.
- 1795 – Rewolucja francuska: Marsylianka została ustanowiona francuskim hymnem państwowym.
- 1797 – Napoleon Bonaparte utworzył we Włoszech marionetkową Republikę Liguryjską.
- 1798:
- Pod francuską okupacją ukazało się pierwsze wydanie pierwszej w historii Wysp Maltańskich francusko- i włoskojęzycznej gazety „Journal de Malte”.
- W USA pisanie, publikowanie lub rozgłaszanie fałszywych lub wrogich wobec rządu informacji zostało uznane za przestępstwo federalne.
- 1808:
- 30-letnia Marie Paradis, jako pierwsza kobieta, stanęła na wierzchołku Mont Blanc.
- Wojna fińska: zwycięstwo wojsk szwedzkich nad rosyjskimi w bitwie pod Lapua.
- Wojna na Półwyspie Iberyjskim: wojska francuskie rozgromiły armię hiszpańską w bitwie pod Medina del Rio Seco.
- 1825 – Kamehameha III został królem Hawajów.
- 1832 – W USA zwolniono handel opium z podatków federalnych.
- 1845 – Wielki pożar Nowego Jorku.
- 1850 – W USA po raz pierwszy uruchomiono na skalę przemysłową produkcję sztucznego lodu. Dr John Gorrie wytworzył bloki lodowe o rozmiarach cegły. W 1851 roku opatentował już wdrożony proces.
- 1853 – W Nowym Jorku otwarto New York Crystal Palace.
- 1861 – Nieudany zamach na króla Prus Wilhelma I Hohenzollerna w Baden-Baden.
- 1863 – Rząd carski odrzucił noty rządów Wielkiej Brytanii, Francji i Austrii w sprawie amnestii i ustępstw dla Królestwa Polskiego w ramach Konstytucji z 1815 roku.
- 1864 – W Montanie odkryto złoża złota.
- 1865 – Brytyjski wspinacz Edward Whymper wraz z sześcioosobowym zespołem jako pierwsi zdobyli szczyt Matterhorn w Alpach Zachodnich.
- 1867 – Alfred Nobel zademonstrował działanie dynamitu.
- 1868 – Amerykanin Alvin J. Fellows opatentował taśmę mierniczą.
- 1874 – Christen Andreas Fonnesbech został premierem Danii.
- 1877 – W Martinsburgu w Wirginii Zachodniej rozpoczął się strajk kolejarzy, który rozszerzył się na wszystkie północne stany USA i został stłumiony po 45 dniach walk przez prywatne policje i wojska federalne.
- 1881 – Rewolwerowiec Billy Kid został zastrzelony w Nowym Meksyku przez szeryfa Pata Garretta.
- 1889 – W Paryżu powstała Druga Międzynarodówka.
- 1899 – Brazylijczycy zamieszkujący wówczas boliwijską prowincję Acre ogłosili powstanie niepodległej Republiki Acre. Została ona zlikwidowana przez wojska boliwijskie w marcu 1900 roku.
- 1900 – Powstanie bokserów: międzynarodowy korpus interwencyjny wylądował w Tiencinie.
- 1902 – W Wenecji zawaliła się dzwonnica św. Marka.
- 1908 – Tarō Katsura po raz drugi został premierem Japonii.
- 1909:
- Na kanale La Manche zatonął po staranowaniu przez węglowiec „Eddystone“ brytyjski okręt podwodny HMS C11, w wyniku czego zginęło 13 spośród 16 członków załogi.
- Theobald von Bethmann Hollweg został kanclerzem Niemiec i premierem Prus.
- 1913 – W brazylijskim mieście Cachoeirinha założono klub piłkarski EC Cruzeiro.
- 1914:
- Amerykanin Robert Goddard otrzymał patent na napęd rakietowy na paliwo ciekłe. Jego rakieta miała 12,5 m wysokości.
- Pod naciskiem USA prezydent Meksyku Victoriano Huerta podał się do dymisji.
- 1916 – I wojna światowa: na Morzu Północnym brytyjski okręt podwodny HMS H5 zatopił niemiecką jednostkę tej samej klasy SM U-51, w wyniku czego zginęło 34 spośród 38 członków załogi.
- 1917 – Georg Michaelis został kanclerzem Niemiec i premierem Prus.
- 1920 – Ukazało się pierwsze wydanie niemieckiego czasopisma sportowego „Kicker”.
- 1921 – Oskarżeni o zamordowanie w 1920 roku dwóch osób podczas napadu rabunkowego robotnicy i anarchiści pochodzenia włoskiego Ferdinando Sacco i Bartolomeo Vanzetti, mimo wątpliwych dowodów i posiadania alibi, zostali skazani przez sąd w Dedham w stanie Massachusetts na karę śmierci na krześle elektrycznym.
- 1925 – Dokonano oblotu prototypu litewskiego samolotu szkolnego ANBO-I.
- 1927 – Odbył się pierwszy komercyjny lot samolotowy na Hawaje.
- 1933 – W Niemczech zdelegalizowano wszystkie partie polityczne oprócz Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników (NSDAP).
- 1934:
- Minister sprawiedliwości III Rzeszy Franz Gürtner odebrał przysięgę od sędziów Trybunału Ludowego.
- W Brukseli emigracyjne środowiska Azerów, Gruzinów i Górali kaukaskich zawarły Pakt Konfederacji Kaukaskiej.
- 1938 – Benito Mussolini opublikował antysemicki Manifest Rasy.
- 1939 – Magadan nad Morzem Ochockim otrzymał prawa miejskie.
- 1940 – W Estonii, na Łotwie i na Litwie odbyły się wybory do proradzieckich parlamentów.
- 1942 – Holocaust: rozpoczęły się wywózki Żydów z Amsterdamu do obozu koncentracyjnego w Westerbork.
- 1943:
- Operacja „Husky”: po zdobyciu lotniska pod Santo Pietro w południowej Sycylii amerykańscy żołnierze zamordowali 73 jeńców (71 Włochów i 2 Niemców).
- W Londynie sformowano rząd Stanisława Mikołajczyka.
- 1944 – Front zachodni: w wyniku alianckiego nalotu bombowego w Kaiserslautern rozpętała się burza ogniowa.
- 1945 – Wojna na Pacyfiku: okręty amerykańskie po raz pierwszy ostrzelały główne wyspy Japonii.
- 1948 – I wojna arabsko-izraelska: propagandowy nalot 3 izraelskich bombowców na pałac króla Faruka I w Kairze.
- 1958:
- Ostatni król Iraku Fajsal II został zamordowany wraz z rodziną podczas puczu wojskowego pod wodzą gen. Abd al-Karim Kasima.
- Papież Pius XII ogłosił encyklikę Meminisse Iuvat.
- 1959 – Zwodowano krążownik USS „Long Beach”, pierwszy nawodny okręt o napędzie atomowym.
- 1960 – W pożarze szpitala psychiatrycznego w mieście Gwatemala zginęło 225 osób.
- 1961:
- Martti Miettunen został premierem Finlandii.
- Papież Jan XXIII ogłosił encyklikę Mater et Magistra.
- 1962 – Zakończono drążenie tunelu pod Mont Blanc.
- 1964 – Francuz Jacques Anquetil wygrał po raz piąty Tour de France.
- 1965 – Australijczyk Ron Clarke jako pierwszy osiągnął podczas zawodów w Oslo rezultat poniżej 28 minut w biegu na 10 000 metrów (27:39,4).
- 1966 – 24-letni Richard Speck zamordował 8 studentek pielęgniarstwa w internacie w południowej części Chicago.
- 1967 – Ukazał się album Bee Gees 1st brytyjskiej grupy Bee Gees.
- 1969:
- Premiera filmu Swobodny jeździec w reżyserii Dennisa Hoppera.
- Wojna futbolowa: wojska Salwadoru przekroczyły granicę z Hondurasem.
- Wycofano z obiegu banknoty o nominałach 500, 1000, 5000 i 10000 dolarów amerykańskich.
- 1970 – Ukazał się debiutancki album brytyjskiego zespołu Supertramp pt. Supertramp.
- 1971:
- Ólafur Jóhannesson został premierem Islandii.
- Otwarto po odbudowie bazylikę św. Anny w Jerozolimie, która została poważnie uszkodzona w czasie wojny sześciodniowej w czerwcu 1967 roku.
- 1972:
- Założono norweski koncern naftowy Statoil.
- ZSRR przeprowadził podziemną próbę atomową.
- 1974 – Z plaży nad jeziorem Sammamish w stanie Waszyngton seryjny morderca Ted Bundy w odstępie czterech godzin uprowadził i zamordował dwie młode kobiety.
- 1976:
- Gen. António Ramalho Eanes został prezydentem Portugalii.
- Jimmy Carter uzyskał nominację Partii Demokratycznej do wyborów prezydenckich.
- Zakończono budowę linii kolejowej łączącej Tanzanię z Zambią.
- 1978:
- Henri Maïdou został premierem Republiki Środkowoafrykańskiej.
- Obrońca praw człowieka Natan Szaranski (Anatolij Szczaranskij) został skazany za zdradę ZSRR na 13 lat ciężkich robót.
- 1980 – W pożarze domu starców w kanadyjskim mieście Mississauga w prowincji Ontario zginęło 21 osób, a 35 odniosło obrażenia.
- 1987:
- W wyniku wybuchu dwóch samochodów-pułapek w pakistańskim Karaczi zginęły 72 osoby, a ponad 250 zostało rannych.
- Zniesiono obowiązujący od 1949 roku stan wojenny na Tajwanie.
- 1992 – Zawarto gruzińsko-rosyjskie zawieszenie broni w czasie wojny w Osetii Południowej.
- 1997:
- W zamachu bombowym w Algierze zginęło 21 osób.
- Zawalił się tymczasowy most dla pieszych na rzece Jarkon w Tel Awiwie, w wyniku czego zginęło 4 członków delegacji australijskiej, a 60 innych sportowców (uczestników Olimpiady Machabejskiej) zostało rannych.
- 1999:
- Mekere Morauta został premierem Papui-Nowej Gwinei.
- Po 17 latach przerwy wznowiono komunikację lotniczą między Argentyną a Falklandami.
- 2002 – Podczas parady wojskowej w Paryżu doszło do nieudanego zamachu na prezydenta Jacques’a Chiraca.
- 2003:
- W USA wybuchł skandal polityczny po ujawnieniu w prasie tożsamości agentki CIA (tzw. sprawa Plame).
- Wikipedia węgierskojęzyczna zamieściła pierwszy artykuł o zespole muzycznym Omega.
- 2004 – Ahmad Nazif został premierem Egiptu.
- 2007 – Rosja wycofała się z Traktatu o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie.
- 2009:
- Jerzy Buzek został przewodniczącym Parlamentu Europejskiego.
- W afgańskiej prowincji Helmand talibowie zestrzelili śmigłowiec wiozący zaopatrzenie do brytyjskiej bazy wojskowej Sangin, w wyniku czego zginęła 6-osobowa ukraińska załoga.
- W Zahedanie w południowo-wschodnim Iranie powieszono 13 członków rebelianckiego ugrupowania Jundullah.
- 2011 – Sudan Południowy został przyjęty do ONZ.
- 2012 – 18 osób zginęło, a 43 zostały ranne w samobójczym zamachu bombowym na uczestników wesela córki jednego z afgańskich ministrów w miejscowości Aybak na północy kraju.
- 2013 – W Indiach zamknięto ostatni na świecie system telegraficzny.
- 2015 – Rosyjski strategiczny samolot bombowy Tu-95 rozbił się na niezamieszkanym terenie w Kraju Chabarowskim, w wyniku czego zginęło 2 z 7 członków załogi.
- 2016 – Podczas obchodów Święta Narodowego Francji 34-letni obywatel Tunezji Mohamed Lahouaiej Bouhlel wjechał ciężarówką w tłum na Promenadzie Anglików w Nicei, w wyniku czego zginęło na miejscu lub zmarło w szpitalach 86 osób, a 202 zostały ranne. Sprawca zamachu został zastrzelony przez policję.
- 2022 – Inwazja Rosji na Ukrainę: w wyniku rosyjskiego ataku rakietowego na Winnicę zginęło 27 osób (w tym troje dzieci), a ponad 100 zostało rannych.
- 1965 – Amerykańska sonda Mariner 4 przesłała na Ziemię pierwsze w historii zdjęcia powierzchni Marsa (regionów Cebrenia, Arcadia i Amazonis) wykonane z wysokości ok. 17000 km.
- 1967 – Została wystrzelona amerykańska sonda księżycowa Surveyor 4.
- 2015 – Amerykańska sonda New Horizons po ponad 9 latach lotu dotarła w okolice Plutona.