Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
1 Gwardyjska Armia Pancerna (ros. 1-я гвардейская танковая армия) – związek operacyjny Armii Czerwonej i Armii Radzieckiej, a obecnie Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej.
Emblemat współczesnej 1 Gwardyjskiej Armii Pancernej | |
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie |
1944, 2014 |
Rozformowanie |
1998 |
Tradycje | |
Rodowód | |
Dowódcy | |
Pierwszy |
gen. płk Michaił Katukow |
Obecny |
gen. por. Nikołaj Tierieszczenko |
Działania zbrojne | |
II wojna światowa inwazja na Ukrainę | |
Organizacja | |
Dyslokacja | |
Rodzaj sił zbrojnych | |
Rodzaj wojsk | |
Podległość |
1 Front Białoruski[1] |
Odznaczenia | |
1 Gwardyjska Armia Pancerna powstała w dniu 25 kwietnia 1944 roku z przekształcenia 1 Armii Pancernej. Początkowo wchodziła w skład 1 Frontu Ukraińskiego, w składzie którego wzięła udział w operacji lwowsko-sandomierskiej. Latem 1944 uczestniczyła w walkach przeciw armii niemieckiej o utworzenie przyczółka baranowsko-sandomierskiego[3]. Pod koniec 1944 roku weszła w skład 1 Frontu Białoruskiego w składzie którego uczestniczyła w operacjach: warszawsko-poznańskiej, pomorskiej (bitwa o Białogard) i berlińskiej. W czasie operacji warszawsko-poznańskiej w ciągu 18 dni przeszła w boju około 600 km przełamując niemieckie linie obronne i forsując z marszu trzy rzeki: Pilicę, Wartę, Odrę. Szybkość ofensywy wojsk 1 Gwardyjskiej Armii Pancernej uniemożliwiła Niemcom w Gnieźnie grabież zabytków, które mieli już spakowane do wywozu. Były nimi najcenniejsze elementy wyposażenia katedry, łącznie z romańskimi Drzwiami Gnieźnieńskimi[4]. Uczestniczyła również w walkach o Aleksandrów Łódzki, zdobycie miasta 18 stycznia 1945 roku zakończyło okupację niemiecką na tym terenie[5]. 1 Gwardyjska Armia Pancerna uczestniczyła w operacji berlińskiej, zakończonej 2 maja zdobyciem stolicy III Rzeszy. To jej gen. Gieorgij Żukow wydał rozkaz aby jako pierwsza wkroczyła do Berlina i zatknęła Sztandar Zwycięstwa[6].
Po zakończeniu II wojny światowej stacjonowała do początków lat dziewięćdziesiątych na terenie NRD (w składzie Grupy Wojsk Radzieckich w Niemczech). Dowództwo i sztab mieściło się w Dreźnie, następnie przeniesiona została do Smoleńska i rozwiązana w 1998 roku.
W listopadzie 2014 roku na podstawie decyzji prezydenta Federacji Rosyjskiej zdecydowano o odtworzeniu i rozpoczęto ponowne formowanie 1 Gwardyjskiej Armii Pancernej. Organizacyjnie Armia należy do Zachodniego Okręgu Wojskowego. Sztab mieści się w miejscowości Bakowka (część miasta Odincowo) w obwodzie moskiewskim[7]. W 2022 roku wzięła udział w inwazji na Ukrainę, zdaniem gen. Waldemara Skrzypczaka ponosząc znaczne straty[8].
Dowódcy:
Członek Rady Wojennej:
Szefowie sztabu:
Jednostki podporządkowania armijnego:
W okresie PRL-u w Ozorkowie w ścianę budynku przy ulicy Stefana Wyszyńskiego 7 wmurowano tablicę ku czci żołnierzy 1 Gwardyjskiej Armii Pancernej i Wojska Polskiego, którzy 18 stycznia 1945 roku brali udział w jego zdobyciu, kończącego okupację niemiecką Ozorkowa[14].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.