1 listopada
data / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące 1 listopada?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
POKAŻ WSZYSTKIE PYTANIA
1 listopada jest 305. (w latach przestępnych 306.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 60 dni.
- Imieniny obchodzą: Andrzej, Benignus, Benigny, Cyrenia, Jakub, Jan, Julianna, Konradyn, Konradyna, Licyniusz, Marceli, Maria, Nikola, Rajner, Robert, Seweryn, Teodor, Warcisław i Wiktoryna
- Algieria – Święto Rewolucji (święto narodowe)
- Antigua i Barbuda – Święto Niepodległości (święto narodowe)
- Brytyjskie Wyspy Dziewicze – Dzień Wolności
- Bułgaria – Dzień Budzicieli Narodu
- Celtowie – Samhain
- Międzynarodowe – Światowy Dzień Wegan
- Wspomnienia i święta w Kościele katolickim[1][2] obchodzą:
- Wszyscy Święci (w Polsce dzień wolny od pracy)
- św. Ariadna Maria (dziewica; również 18 września)
- św. Benigny z Dijon (męczennik)
- św. Marceli z Paryża (biskup)
- bł. Rajner z Sansepolcro (zm. 1304; franciszkanin)
- bł. Rupert Mayer (jezuita)
- 1456 – Wojna trzynastoletnia: gdański desant pod dowództwem Henryka von Stadena i Michała Ertmanna rabujący Sambię w rejonie Lőchstadt i Rybaków został rozbity przez krzyżacką załogę Królewca (ponad 250 zabitych i wziętych do niewoli, w tym dowódcy).
- 1705 – Król August II Mocny ustanowił Order Orła Białego.
- 1733 – Król August III Sas zaprzysiągł pacta conventa.
- 1798 – Filip Nereusz Lichocki został po raz drugi prezydentem Krakowa.
- 1806 – IV koalicja antyfrancuska: około 150-tysięczna armia francuska przekroczyła granicę Wielkopolski.
- 1831 – Ogłoszono amnestię carską dla żołnierzy i podoficerów biorących udział w powstaniu listopadowym.
- 1857 – W Krakowie uruchomiono gazownię miejską.
- 1864 – Założono Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami w Polsce.
- 1899 – Otwarto linię kolejową Łeba-Lębork.
- 1910 – Uruchomiono elektrownię w Białymstoku.
- 1918:
- Powstał Związek Harcerstwa Polskiego.
- We Lwowie wybuchły walki polsko-ukraińskie.
- W Płaszowie pod Krakowem zdobyto austriacki tabor pancerny. Utworzono z niego pociągi pancerne: Śmiały i Piłsudczyk.
- 1925 – Założono Wyższą Szkołę Oficerską Sił Powietrznych w Grudziądzu.
- 1927 – Podczas sztormu zatonął holownik morski „Górnik”, w wyniku czego zginęło 9 z 10 członków załogi.
- 1931 – Założono Polski Związek Tenisa Stołowego.
- 1939 – W Warszawie założono organizację konspiracyjną Polska Niepodległa.
- 1941:
- W Krakowie odbyło się pierwsze przedstawienie konspiracyjnego Teatru Rapsodycznego.
- Utworzenie obozu janowskiego we Lwowie.
- 1942:
- Niemcy zlikwidowali getto żydowskie w Tomaszowie Mazowieckim.
- Powstał Patriotyczny Front Lewicy Polskiej.
- 1944 – W odwecie za zbrojną akcję partyzantów przeprowadzoną w okolicy wsi Porąbka w powiecie limanowskim, Niemcy spalili żywcem 33 Polaków w pobliskim Gruszowcu.
- 1946:
- Karol Wojtyła otrzymał święcenia kapłańskie.
- Założono Oficerską Szkołę Polityczną w Łodzi.
- 1953:
- Rada Ministrów podjęła uchwałę o przerwaniu robót przy budowie warszawskiego metra.
- Założono Bałtycki Teatr Dramatyczny im. Juliusza Słowackiego w Koszalinie.
- 1956 – Służba Więzienna przeszła spod zarządu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych pod zarząd Ministerstwa Sprawiedliwości.
- 1957 – Powstało Studio Eksperymentalne Polskiego Radia.
- 1972 – W związku z planowanym podziałem kraju na 49 województw utworzono eksperymentalny, największy w Polsce (2909 km²) powiat bieszczadzki ze stolicą w Lesku.
- 1985 – Zniesiono reglamentację cukru.
- 1988 – Rząd Mieczysława Rakowskiego podjął decyzję o likwidacji Stoczni Gdańskiej.
- 2004 – Polska stała się pełnoprawnym członkiem Europolu.
- 2011 – Udane awaryjne lądowanie lotu PLL LOT 016 na stołecznym Lotnisku Chopina.
- 82 p.n.e. – Zwycięstwo optymatów pod wodzą Sulli nad popularami w bitwie przy Bramie Kollińskiej w Rzymie.
- 996 – Cesarz Otton III nadał biskupowi z Freising tereny położone wokół Niuvanhova (obecnie Neuhofen), zwane w miejscowej gwarze Ostarrichi, od czego wzięła swą nazwę Austria (niem. Österreich).
- 1112 – Późniejszy król Alfons I Zdobywca został hrabią Portugalii.
- 1141 – Stefan z Blois powrócił na tron angielski po wypędzeniu Pani Anglików i byłej cesarzowej rzymsko-niemieckiej Matyldy.
- 1179 – Filip II August został koronowany w katedrze w Reims na króla Francji.
- 1214 – Turcy seldżuccy zdobyli po oblężeniu należący do Cesarstwa Trapezuntu port Synopa.
- 1215 – Rozpoczął się Sobór laterański IV.
- 1248 – Wilhelm z Holandii został koronowany na antykróla Niemiec.
- 1295 – Król Aragonii Jakub II Sprawiedliwy ożenił się z Blanką Andegaweńską.
- 1335 – Królowie Czech Jan Luksemburski, Polski Kazimierz III Wielki i Węgier Karol Robert spotkali się na zjeździe w Wyszehradzie.
- 1368 – Księżniczka pomorska Elżbieta, czwarta żona Karola IV Luksemburskiego, została koronowana w Rzymie przez papieża Urbana V na cesarzową rzymsko-niemiecką.
- 1420 – I krucjata antyhusycka: zwycięstwo husytów w bitwie pod Wyszehradem.
- 1478 – Papież Sykstus IV na prośbę hiszpańskich monarchów Ferdynanda II Aragońskiego i Izabeli I Katolickiej udzielił im prawa do nominowania inkwizytorów w Andaluzji w celu rozstrzygania podejrzeń o fałszywe nawrócenia hiszpańskich Żydów.
- 1501 – Włoski żeglarz Amerigo Vespucci odkrył Zatokę Wszystkich Świętych i zszedł na ląd na terenie dzisiejszego brazylijskiego miasta Salvador.
- 1503 – Kardynał Giuliano della Rovere został wybrany na papieża i przyjął imię Juliusz II.
- 1512 – Po raz pierwszy zostały pokazane publicznie freski Michała Anioła zdobiące sklepienie kaplicy Sykstyńskiej.
- 1520 – W czasie swej wyprawy dookoła świata Ferdynand Magellan wpłynął do cieśniny nazwanej później jego imieniem (początkowo Cieśniny Wszystkich Świętych).
- 1540 – We Florencji została założona filozoficzno-literacka Accademia Fiorentina.
- 1570 – Około 20 tys. osób zginęło w wyniku wywołanej sztormem na Morzu Północnym tzw. powodzi Wszystkich Świętych w Holandii i Niemczech.
- 1604 – W pałacu Whitehall w Londynie odbyła się premiera dramatu Otello Williama Szekspira.
- 1606 – Założono miasto Oruro w Boliwii.
- 1610 – Papież Paweł V kanonizował Karola Boromeusza.
- 1611 – W pałacu Whitehall odbyła się premiera romansu Burza Williama Szekspira.
- 1666 – Safi II został koronowany na szacha Persji.
- 1689 – Założono miasto San Ignacio de Moxos w Boliwii.
- 1700 – Bezpotomna śmierć Karola II Habsburga, ostatniego Habsburga na tronie hiszpańskim, która doprowadziła do wybuchu wojny o sukcesję hiszpańską.
- 1755 – Potężne trzęsienie ziemi i wywołane nim tsunami zniszczyły Lizbonę i większą część południowego wybrzeża portugalskiego aż do Algarve oraz wybrzeże marokańskie, w wyniku czego zginęło kilkadziesiąt tysięcy osób.
- 1770 – Założono Uniwersytet Techniczny w Berlinie.
- 1773:
- 1781:
- Założono Massachusetts Medical Society, najstarsze nieprzerwanie działające stanowe towarzystwo medyczne w USA.
- Zniesiono poddaństwo w Austrii i Czechach.
- 1790 – Irlandzki filozof i polityk Edmund Burke opublikował Rozważania o rewolucji we Francji.
- 1800 – John Adams, jako pierwszy prezydent USA, zamieszkał w Białym Domu.
- 1809 – V koalicja antyfrancuska: sprzymierzone z Francuzami wojska bawarskie pokonały powstańców tyrolskich w IV bitwie pod Bergisel.
- 1828 – W trakcie konfliktu zbrojnego z miejscowymi Aborygenami gubernator George Arthur wprowadził stan wojenny na Ziemi van Diemena (Tasmanii).
- 1842 – Została poświęcona katedra św. Ansgara w Kopenhadze.
- 1849 – Johan Rudolph Thorbecke został premierem Holandii.
- 1856 – Wybuchła wojna brytyjsko-perska.
- 1874 – Odbył się pierwszy pogrzeb na Cmentarzu Centralnym w Wiedniu.
- 1876 – W Holandii otwarto Kanał Morza Północnego.
- 1884 – Założono Gaelicki Związek Atletyczny z siedzibą w Dublinie.
- 1886 – W Belgradzie założono Królewską Serbską Akademię Nauk.
- 1894 – Mikołaj II Romanow objął tron jako ostatni car Rosji.
- 1895:
- Léon Bourgeois został premierem Francji.
- W Berlinie Max Skladanowsky wraz z bratem Emilem zorganizowali pierwszy płatny pokaz na własnej konstrukcji projektorze filmowym nazwanym bioskopem (2 miesiące przed braćmi Lumière).
- 1897:
- W prowincji Szantung we wschodnich Chinach zamordowano dwóch niemieckich misjonarzy, co dało pretekst cesarzowi Wilhelmowi II Hohenzollernowi do zbrojnego zajęcia rejonu zatoki Jiaozhou dwa tygodnie później.
- W Turynie założono klub piłkarski Juventus F.C.
- 1898 – Charles Dupuy został po raz trzeci premierem Francji.
- 1900 – Papież Leon XIII ogłosił encyklikę De Redemptore.
- 1904 – Na nowozelandzkiej Wyspie Północnej w wyniku osunięcia ziemi został zasypany najpotężniejszy wówczas na świecie gejzer Waimangu.
- 1909 – W Nowym Meksyku utworzono Pomnik narodowy misji Salinas Pueblo.
- 1911 – Wojna włosko-turecka: armia włoska po raz pierwszy w historii użyła samolotu bombowego.
- 1912 – Gen. Mario García Menocal wygrał wybory prezydenckie na Kubie.
- 1913 – W Funchal na portugalskiej Maderze założono klub piłkarski União Madeira.
- 1914 – I wojna światowa: zwycięstwo okrętów niemieckich nad brytyjskimi w bitwie pod Coronelem (Chile).
- 1918:
- I wojna światowa: dwóch włoskich dywersantów wpłynęło żywą torpedą „Mignatta” do zatoki portu Pula na półwyspie Istria celem zadania strat zacumowanych tam okrętom floty austro-węgierskiej, nie wiedząc, że kilka godzin wcześniej Austriacy przekazali ją nowo powstałemu Państwu Słoweńców, Chorwatów i Serbów. W wyniku wybuchu dwóch min magnetycznych zatonął m.in. pancernik SMS „Viribus Unitis” (przemianowany na „Jugoslavija”), zabierając ze sobą ok. 300-400 członków załogi i głównodowodzącego floty admirała Janko Vukovicia.
- I wojna światowa: połączone wojska serbskie, francuskie, brytyjskie i greckie wyzwoliły Belgrad.
- Powstało Królestwo Jemenu.
- 1920 – Alfredo Zayas wygrał wybory prezydenckie na Kubie.
- 1922 – Abdykował ostatni sułtan Imperium Osmańskiego Mehmed VI
- 1924 – Założono amerykański klub hokejowy Boston Bruins.
- 1925 – Rozpoczęło nadawanie Radio Łotewskie.
- 1928 – Turcja przeszła z alfabetu arabskiego na łaciński.
- 1930 – Premiera westernu Droga olbrzymów w reżyserii Raoula Walsha.
- 1932 – Kochanka Adolfa Hitlera Eva Braun usiłowała popełnić samobójstwo strzelając sobie w szyję.
- 1936 – Hiszpańska wojna domowa: rozpoczęła się bitwa o Madryt.
- 1937 – Wielki terror: w Kuropatach rozstrzelano 11 wyższych rangą duchownych Autokefalicznego Białoruskiego Kościoła Prawosławnego w Mińsku.
- 1940:
- Turcja ogłosiła neutralność w wojnie grecko-włoskiej.
- Zwodowano japoński niszczyciel „Tanikaze”.
- 1942 – W Berlinie utworzono Komitet Tatarski.
- 1943 – Wojna na Pacyfiku: wojska amerykańskie wylądowały na wyspie Bougainville’a (Papua-Nowa Gwinea).
- 1944 – W Wielkiej Brytanii założono Towarzystwo Wegańskie.
- 1945:
- Panajotis Kanelopulos został premierem Grecji.
- Ukazało się pierwsze wydanie amerykańskiego miesięcznika „Ebony”.
- Żydowskie organizacje bojowe zaatakowały 153 obiekty kolejowe na terenie Brytyjskiego Mandatu Palestyny.
- 1946 – W pierwszym meczu w historii NBA New York Knicks pokonali Toronto Huskies 68:66.
- 1947:
- W trzęsieniu ziemi o magnitudzie 7,6 w północnym Peru zginęło od 233 do 2233 osób.
- W wieku 30 lat padł amerykański koń wyścigowy pełnej krwi angielskiej Man o’ War, który zajął pierwsze miejsce w rankingu Najwybitniejszych Koni Wyścigowych XX wieku według magazynu „The Blood-Horse”.
- 1948:
- Całkowite zaćmienie Słońca widoczne nad centralną Afryką i południowym Oceanem Indyjskim.
- U północno-wschodnich wybrzeży Chin eksplodował i zatonął chiński statek z około 6 tys. osób na pokładzie.
- 1949 – 55 osób zginęło po zderzeniu samolotu pasażerskiego Douglas DC-4 z myśliwcem nad Waszyngtonem.
- 1950:
- Dwóch portorykańskich nacjonalistów wtargnęło na teren Białego Domu w celu zamordowania prezydenta USA Harry’ego Trumana. W wyniku strzelaniny zginął agent ochrony i jeden z zamachowców.
- Papież Pius XII ogłosił dogmat o Wniebowzięciu Najświętszej Maryi Panny.
- Pierwszy czarnoskóry gracz NBA Chuck Cooper zadebiutował w barwach drużyny Boston Celtics.
- W Izraelu sformowano drugi rząd Dawida Ben Guriona.
- Wojna koreańska: 64 Korpus Lotnictwa Myśliwskiego radzieckich sił powietrznych został dołączony do lotnictwa chińskiego pod dowództwem 1 Zjednoczonej Armii Powietrznej. Tego samego dnia w tzw. „alei MiG-ów” nad północno-zachodnią częścią Korei Północnej zaczęły operować myśliwce MiG-15 pilotowane przez pilotów radzieckich i doszło do pierwszych starć z samolotami amerykańskimi.
- 1951 – Na poligonie atomowym w Nevadzie przeprowadzono pierwszą próbną eksplozję bomby atomowej połączoną z ćwiczeniami wojskowymi „Desert Rock I”.
- 1952 – Na atolu Enewetak Amerykanie przeprowadzili pierwszą w historii próbną eksplozję bomby wodorowej Ivy Mike.
- 1954:
- Gen. Fulgencio Batista wygrał przeprowadzone bez udziału kandydatów opozycji wybory prezydenckie na Kubie.
- W Algierii wybuchło antyfrancuskie powstanie.
- Wystartował pierwszy program niemieckiej telewizji publicznej Das Erste, będący wspólnym przedsięwzięciem 10 publicznych nadawców zrzeszonych w ARD.
- 1955:
- 44 osoby zginęły nad Longmont w stanie Kolorado w wyniku wybuchu bomby podłożonej na pokładzie należącego do United Airlines samolotu Douglas DC-6.
- Wybuchła wojna wietnamska.
- 1956:
- Imre Nagy ogłosił wystąpienie Węgier z Układu Warszawskiego i neutralność kraju.
- Papież Pius XII ogłosił encyklikę Laetamur Admodum, wzywającą do modlitw w intencji pokoju w Polsce, na Węgrzech i na Bliskim Wschodzie.
- W Indiach weszła w życie reforma administracyjna, dzieląca kraj na stany i terytoria związkowe.
- 1957 – Nad cieśniną między jeziorami Michigan i Huron otwarto Mackinac Bridge, jeden z najdłuższych w USA.
- 1960 – Wszedł w życie traktat ustanawiający unię ekonomiczną Beneluksu.
- 1961:
- Lecący z Lizbony Douglas DC-7 linii Panair do Brasil rozbił się podczas podchodzenia do lądowania w brazylijskim Recife, w wyniku czego zginęło 48 spośród 85 osób na pokładzie.
- W ZSRR wszedł do służby pierwszy międzykontynentalny i dwustopniowy pocisk balistyczny R-16.
- 1963 – Na Portoryko otwarto Obserwatorium Arecibo z największym radioteleskopem na świecie.
- 1964 – Czasowo otwarto przejścia graniczne w Murze Berlińskim.
- 1965 – Koalicja Pracy wygrała wybory do izraelskiego Knesetu.
- 1967 – Mohammad Nur Ahmad Etemadi został premierem Afganistanu.
- 1969 – Na lotnisku Fiumicino pod Rzymem wylądował Boeing 707 linii TWA, porwany poprzedniego dnia (w czasie lotu z Los Angeles do San Francisco) przez 20-letniego uzbrojonego amerykańskiego żołnierza piechoty morskiej i weterana wojny wietnamskiej włoskiego pochodzenia Raffaele Minichiello. Wcześniej, w czasie międzylądowania w Denver, porywacz uwolnił wszystkich pasażerów.
- 1970:
- 146 osób zginęło w pożarze dyskoteki we francuskiej miejscowości Saint-Laurent-du-Pont.
- Na terenie portu lotniczego w pakistańskim Karaczi miał miejsce nieudany zamach na przewodniczącego Rady Państwa PRL i marszałka Polski Mariana Spychalskiego. Pakistański kierowca półciężarówki uderzył z impetem w komitet powitalny, w wyniku czego zginęły 4 osoby (polski wiceminister spraw zagranicznych Zygfryd Wolniak, dwóch pakistańskich fotoreporterów i zastępca szefa pakistańskiego wywiadu), a 11 zostało rannych.
- 1971 – Ukazało się pierwsze wydanie kanadyjskiego dziennika „Toronto Sun”.
- 1973 – Prawnik pochodzenia polsko-austriackiego Leon Jaworski zastąpił na stanowisku specjalnego prokuratora do spraw afery „Watergate” zdymisjonowanego 20 października Archibalda Coxa.
- 1974 – Uchwalono Międzynarodową Konwencję o Bezpieczeństwie Życia na Morzu (SOLAS).
- 1976:
- Ukazał się singel Money, Money, Money szwedzkiej grupy ABBA.
- Willi Stoph został po raz drugi premierem NRD.
- 1977 – Odbył się pierwszy lot rejsowy samolotu Tu-144 (Moskwa-Ałmaty).
- 1978 – Terroryści z Frakcji Czerwonej Armii (RAF) Rolf Heißler i Adelheid Schulz zastrzelili w Kerkrade dwóch holenderskich celników.
- 1981 – Antigua i Barbuda uzyskała niepodległość (od Wielkiej Brytanii).
- 1982:
- Przedsiębiorstwo Philips wprowadziło na rynek swój pierwszy odtwarzacz płyt kompaktowych CD-100.
- W Marysville w stanie Ohio Honda jako pierwszy japoński koncern rozpoczęła seryjną produkcję samochodów na terenie USA.
- 1988 – Prawicowy Likud wygrał wybory do Knesetu.
- 1991 – Czeczenia ogłosiła niepodległość.
- 1993:
- Wszedł w życie Traktat z Maastricht powołujący do życia Unię Europejską.
- W Turkmenistanie została wprowadzona nowa waluta narodowa – manat.
- 1996:
- Premiera melodramatu Romeo i Julia w reżyserii Baza Luhrmanna.
- Wystartowała arabska telewizja informacyjna Al-Dżazira.
- 1998:
- Uruchomiono telefonię satelitarną Iridium.
- Utworzono Europejski Trybunał Praw Człowieka.
- 2000 – W Indiach utworzono stan Chhattisgarh.
- 2002 – Branko Crwenkowski został po raz drugi premierem Macedonii Północnej.
- 2003 – Ogłoszono zaręczyny następcy hiszpańskiego tronu księcia Filipa z dziennikarką Letizią Ortiz Rocasolano.
- 2004 – Były premier Portugalii José Barroso został przewodniczącym Komisji Europejskiej.
- 2005 – Zgromadzenie Ogólne ONZ uchwaliło Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu, wyznaczając jego datę na 27 stycznia – rocznicę wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau.
- 2006:
- W czasie huraganu Britta na Bałtyku zatonął szwedzki statek „Finnbirch”, w wyniku czego zginęło 2 spośród 14 członków załogi.
- W Wiedniu powołano Międzynarodową Konfederację Związków Zawodowych (ITUC).
- 2007:
- Premiera rosyjskiego filmu historycznego Rok 1612 w reżyserii Władimira Chotinienki.
- We włoskiej Perugii została zamordowana brytyjska studentka Meredith Kercher. Podejrzani o zbrodnię Amerykanka Amanda Knox i Włoch Raffaele Sollecito zostali uniewinnieni przez sąd apelacyjny w Perugii 3 października 2011 roku. W 2014 roku, po uchyleniu wyroków uniewinniających przez włoski najwyższy sąd karny i ponownym procesie przed sądem apelacyjnym we Florencji, Knox została skazana na 28,5 roku, a Sollecito na 25 lat więzienia. W marcu 2015 oboje zostali ostatecznie uniewinnieni przez włoski Sąd Kasacyjny.
- 2008 – Grigol Mgalobliszwili został premierem Gruzji.
- 2010 – Prezydent Dmitrij Miedwiediew jako pierwszy rosyjski przywódca złożył wizytę na Wyspach Kurylskich.
- 2014 – Rozpoczęła urzędowanie Komisja Europejska pod przewodnictwem byłego premiera Luksemburga Jean-Claude’a Junckera.
- 2015:
- Agnieszka Radwańska, jako pierwsza polska tenisistka, wygrała w Singapurze turniej WTA Finals, uważany za nieoficjalne mistrzostwa świata.
- Rządząca Partia Sprawiedliwości i Rozwoju wygrała przedterminowe wybory do Wielkiego Zgromadzenia Narodowego Turcji, odzyskując w nim bezwzględną większość.
- 2016 – Niemiecki piłkarz Miroslav Klose oficjalnie zakończył karierę.
- 2020 – W Mołdawii odbyła się pierwsza tura wyborów prezydenckich. Do drugiej tury przeszli: Maia Sandu (36,16%) i ubiegający się o reelekcję Igor Dodon (32,61%).
- 2022 – W Izraelu odbyły się przedterminowe wybory do Knesetu.