Afera Cambridge Analytica
skandal polityczny / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Afera Cambridge Analytica – skandal polityczny, który trwał przez całą 2. dekadę XXI wieku. Dane osobowe należące do około 87 milionów użytkowników Facebooka[1][2], w tym ponad 57 tysięcy Polaków[3], zostały zebrane bez ich zgody i wiedzy przez brytyjską firmę konsultingową Cambridge Analytica, głównie dla celów targetowania reklam politycznych[4]. O tej sprawie poinformowano po raz pierwszy w 2015 roku[5], a punktem kulminacyjnym okazały się zeznania Christophera Wylie’a z 2018 roku[6][7].
Dane były zbierane za pomocą stworzonej w 2013 roku przez Global Science Research aplikacji "This Is Your Digital Life", należącego do rosyjskiego analityka danych Aleksandra Kogana[1][8]. Aplikacja, poprzez zadawanie pytań, miała na celu skomponowanie profilów psychologicznych jej użytkowników oraz zbieranie danych na temat znajomych użytkowników Facebooka poprzez użycie Facebook Open Graph[1]. Cambridge Analytica wykorzystała później te dane jako wspomaganie statystyczne dla kampanii politycznych Donalda Trumpa i Teda Cruza z 2016 roku[9][10]. Firma została również oskarżona o wpływanie na wyniki brexitu, ale oficjalne śledztwo zlecone przez Cambridge Analytica nie potwierdziło tych oskarżeń w znacznej części[11][12] – aczkolwiek udowodnione zostało, że firma wspomagała ruch Leave.EU[13].
Skutkiem tego skandalu był ruch #DeleteFacebook, którego największa liczba uczestników była dostępna na Twitterze[14]. Ponad 54% użytkowników przyjrzało się swoim ustawieniom prywatności konta na Facebooku, 42% użytkowników ograniczyło sobie dostęp do serwisu na pewien czas, zaś 26% ankietowanych usunęło aplikację ze swoich telefonów[15]. Na Facebooka nałożono również dwie kary finansowe – z czego pierwsza, nałożona w lipcu 2019 roku przez Federalną Komisję Handlu wynosiła 5 miliardów dolarów[16], a druga, nałożona przez Urząd Ochrony Danych Osobowych Wielkiej Brytanii(inne języki) kilka miesięcy później, wynosiła 500 tysięcy funtów[17].