Akcja styczniowa w getcie warszawskim
akcja likwidacyjna getta warszawskiego / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Akcja styczniowa w getcie warszawskim, również druga akcja likwidacyjna lub samoobrona styczniowa – akcja eksterminacyjna przeprowadzona przez okupantów niemieckich w getcie warszawskim 18–21 stycznia 1943 roku, której celem było wywiezienie do obozu zagłady w Treblince około 8 tys. Żydów, którzy przebywali nielegalnie na terenie dzielnicy zamkniętej. Była to pierwsza akcja deportacyjna w getcie warszawskim, która spotkała się ze zbrojną odpowiedzią żydowskiego ruchu oporu.
Podczas wielkiej akcji deportacyjnej w lecie 1942 roku zostało zamordowanych około 300 tys. Żydów. W znacznie zmniejszonym getcie pozostało około 60 tys. mieszkańców. Nawet do 40% przebywało tam nielegalnie, nie posiadając zaświadczeń o zatrudnieniu wystawionych przez okupanta. Ten stan rzeczy był początkowo tolerowany przez Niemców. Podczas inspekcji w Warszawie przeprowadzonej 9 stycznia 1943 roku Reichsführer-SS Heinrich Himmler zarządził jednak natychmiastową deportację 8 tys. „nielegalnych” Żydów do Treblinki, a także ewakuację niemieckich zakładów produkcyjnych (tzw. szopów) na Lubelszczyznę. 18 stycznia Niemcy i ich kolaboranci wkroczyli do getta. Spotkali się z biernym oporem Żydów, którzy ignorując wezwania do dobrowolnego stawiennictwa, usiłowali przeczekać akcję w schronach i kryjówkach. Z kolei Żydowska Organizacja Bojowa (ŻOB), mimo początkowego zaskoczenia, podjęła zbrojną walkę w obronie ludności.
Po czterech dniach Niemcy wycofali się z getta. Co najmniej 5 tys. Żydów zostało wywiezionych i zgładzonych w Treblince, a kolejnych 1171 zamordowano w domach i na ulicach. Mimo że celem Niemców nie była całkowita likwidacja getta, przerwanie akcji powszechnie przypisano oporowi żydowskich bojowników. Znacznie wzrósł autorytet ŻOB wśród mieszkańców getta, jej działania zyskały także uznanie polskiej ludności oraz Polskiego Państwa Podziemnego. Gdy 19 kwietnia 1943 roku Niemcy ponownie wkroczyli do getta, wybuchło tam powstanie, które zdołali stłumić dopiero po miesiącu.