Aleja gen. Józefa Hallera w Gdańsku

Aleja gen. Józefa Hallera – aleja w Gdańsku, biorąca początek w dzielnicy Wrzeszcz Górny. Przebiega przez Wrzeszcz Dolny i na krótkim odcinku Zaspę-Rozstaje, kończąc się nad brzegiem Zatoki Gdańskiej w Brzeźnie.

Ten artykuł dotyczy Aleja gen. Józefa Hallera w Gdańsku . Zobacz też: Ulica Hallera – inne ulice imienia Hallera.

Aleja gen. Józefa Hallera

Aniołki, Wrzeszcz Górny, Wrzeszcz Dolny, Zaspa-Rozstaje, Brzeźno
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Miejscowość	Gdańsk
Długość	4,4 km
Przebieg
0 al. Zwycięstwa 0,1 ul. Towarowa 0,1 ul. Trubadurów 0,2 ul. Stanisława Konarskiego 0,3 ul. Grzegorza Piramowicza 0,34 Linia kolejowa nr 250 0,4 ul. Kliniczna/ul. Wyspiańskiego 0,6 ul. Stefana Okrzei 0,9 ul. Mikołaja Reja 0,9 Strzyża 1 ul. Franciszka Kubacza 1,2 ul. Adama Mickiewicza 1,5 ul. Żywiecka/ul. Lilii Wenedy 1,7 ul. Tadeusza Kościuszki 1,9 ul. Lwowska 2 ul. Baczyńskiego 2,2 ul. Kolonia Uroda/ul. Pstrowskiego 2,5 ul. Grudziądzka 3 ul. Gdańska/ul. Chrobrego 3,3 ul. Uczniowska/ul. Czarny Dwór 3,6 ul. Dworska 3,8 ul. Nadmorski Dwór 4,2 ul. Wczasy 4,4
Położenie na mapie Gdańska Aleja gen. Józefa Hallera
Położenie na mapie Polski Aleja gen. Józefa Hallera
Położenie na mapie województwa pomorskiego Aleja gen. Józefa Hallera
54°23′31,6″N 18°37′21,0″E

Al. Hallera w Brzeźnie

Komunikacja

Jest jedną z głównych ulic Wrzeszcza Dolnego i Brzeźna, zapewniając im komunikację w kierunku centrum Gdańska. Aleja jest także w swoim środkowym biegu połączeniem Zaspy z Węzłem Kliniczna. Na całej długości ulicy biegnie torowisko tramwajowe, po którym kursują tramwaje linii 2, 3, 4, 5, 8.

Obiekty

• Były Instytut Politologii Uniwersytetu Gdańskiego
• Centrum Edukacji Nauczycieli^[1]
• Historyczny wiadukt z 1914 roku na linii kolejowej nr 202 i linii kolejowej nr 250
• Nieczynny cmentarz parafialny w Brzeźnie, założony na początku lat 20. XX wieku
• Oczyszczalnia ścieków Zaspa (wyłączona z eksploatacji)
• Pętla tramwajowa Brzeźno Plaża
• Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Gdańskiej Macierzy Szkolnej w Gdańsku^[2]
• Polski Rejestr Statków^[3]
• Wydział Farmaceutyczny Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego z Ogrodem Roślin Leczniczych GUMed, al. Hallera 107^[4]
• Zajezdnia autobusowa Gdańskich Autobusów i Tramwajów
• Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego nr 1^[5]

Historia

Aleję wytyczono na początku XX wieku, jako alternatywę dla istniejącego od lat 40. XIX wieku jedynego ciągu łączącego Wrzeszcz z Brzeźnem – dzisiejszych ulic Bolesława Chrobrego i Gdańskiej. Było to wynikiem ekspansji urbanizacyjnej Wrzeszcza.

W 1914 roku został zbudowany wiadukt kolejowy, przy którym kończyło się istniejące już wcześniej odgałęzienie drogi od al. Zwycięstwa. Po 1920 aleja została przedłużona od nasypu kolejowego do skrzyżowania z ul. Mickiewicza. Następny fragment, do ul. Kościuszki powstał przed 1929 r., pozostałą część alei, pomimo istniejących planów przedłużenia do Brzeźna, oddano dopiero do użytku w 1960 r.^[6] W połowie lat 20. XX wieku po stronie zachodniej, między ul. Reja a ul. Mickiewicza, powstała powtarzalna zabudowa wielorodzinna (proj. Adolf Bielefeldt). Po stronie wschodniej w 1929 roku został zbudowany modernistyczny gmach Helene-Lange-Schule (Szkoła im. Heleny Lange, obecnie Wydział Farmaceutyczny GUMed), w 1930 ciąg domów szeregowych (nr 19–105). W 1930 roku została uruchomiona linia tramwajowa na odcinku od al. Zwycięstwa do al. Legionów. Również w 1930 przy skrzyżowaniu z ul. Mickiewicza powstała kaplica NMP (Marienkapelle), pod naciskiem władz miejskich zrezygnowano z planów budowy nowoczesnego kościoła (Kreuzkirche). Zabudowa po zachodniej stronie, od ul. Mickiewicza do ul. Kościuszki (nr 90–120), powstała najprawdopodobniej podczas II wojny światowej. W latach 1940–1945 między ul. Lwowską a skrzyżowaniem ul. Chrobrego z al. Hallera były czynne dwa obozy pracy. W 1948 roku między al. Hallera a ul. Chrobrego zostało oddanych 85 drewnianych domków (tzw. domków fińskich), należących do Centrali Zbytu Produktów Przemysłu Węglowego. W latach 1951–1954 powstała zabudowa po wschodniej stronie odcinka od ul. Mickiewicza do ul. Kościuszki, jako część osiedla Roosevelta. W latach 1952–1954 w pobliżu ul. Reja został zbudowany Zespół Szkół Budownictwa Okrętowego. W 1959 roku została przedłużona linia tramwajowa od ul. Mickiewicza do tymczasowej pętli przy ogródkach Kolonii Uroda, zaś rok później przedłużono torowisko do Brzeźna. W 1978 roku powstała zajezdnia autobusowa. W latach 80. XX wieku po zachodniej stronie, w pobliżu pętli tramwajowej w Brzeźnie, powstał obiekt sportowy Morskiego Robotniczego Klubu Sportowego (nr 240; tory łucznicze i budynek klubowy), obecnie nieczynne. W latach 2008–2010 przy skrzyżowaniu z ul. Kościuszki powstał dziesięciopiętrowy budynek mieszkalny i handlowo-usługowy Fregata.

W 2020 kosztem 2,9 mln zł przeprowadzono remont ulicy i zatok postojowych na odcinkach o długości 900 m od ul. Okrzei do Mickiewicza i od Mickiewicza do Kościuszki^[7]. Rok później wyremontowano odcinek od ul. Kościuszki do Al. Płażyńskiego. W 2022 zmodernizowano odcinek od ul. Kościuszki do ul. Klinicznej^[8]. W 2023 roku planowane jest przeprowadzenie prac na dwóch odcinkach jezdni zachodniej – od ul. Wczasy do Al. Płażyńskiego i od Al. Płażyńskiego do ul. Kościuszki^[9].

Poprzednie nazwy

• niem. Ostseestraße (Bałtycka) do 1945
• Franklina Roosevelta od 1945 do 1953
• Karola Marksa od 1953 do 1990

Przypisy

1. CEN Centrum Edukacji Nauczycieli [online], www.cen.gda.pl [dostęp 2021-09-06].
2. Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Gdańsku. pbw.gda.pl. [dostęp 2015-11-14].
3. Kontakt [online], www.prs.pl [dostęp 2021-05-19].
4. Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej. gumed.edu.pl. [dostęp 2015-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-17)].
5. Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego nr 1 [online], ckziu1.gda.pl [dostęp 2021-12-10].
6. Jarosław Wasielewski. Ostseestrasse – droga do morza. „30 Dni”. 3 (89), 2010. ISSN 1506-6487.brak numeru strony
7. Modernizacja Alei Hallera w Gdańsku na odcinku od ul. Okrzei do ul. Mickiewicza oraz od ul. Mickiewicza do ul. Kościuszki [online], drmg.gdansk.pl [dostęp 2020-07-09].
8. Modernizacja Alei Hallera w Gdańsku na odcinku od ul. Kościuszki do ul. Klinicznej [online], drmg.gdansk.pl [dostęp 2022-10-22].
9. Plany gdańskich drogowców na 2023 rok. Długo oczekiwany remont i sporo modernizacji [online], trojmiasto.pl, 31 sierpnia 2022 [dostęp 2022-10-22] (pol.).

Linki zewnętrzne

• HALLERA, aleja w Gedanopedii
• Aleja gen. Józefa Hallera na stronach Akademii Rzygaczy