Apoftegmata
zbiór anegdot i facecji Jana Kochanowskiego / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Apoftegmata?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Apoftegmata – zbiór 23 anegdot i facecji Jana Kochanowskiego, opublikowanych po śmierci poety w zbiorze Fragmenta albo pozostałe pisma nakładem krakowskiej Drukarni Łazarzowej w 1590[1].
Zbiór obejmuje nieułożone według klucza teksty prozatorskie. Służyły one najprawdopodobniej zabawianiu przyjaciół lub gości odwiedzających Kochanowskiego w Czarnolesie. Charakteryzują się zwięzłością i wyraźną puentą. Poeta spisywał zasłyszane opowieści, traktując je być może jako materiał do powstawania kolejnych fraszek[2]. Większość z nich została spisana w okresie dworskim. Najpóźniejsza aluzja historyczna zawarta w zbiorze dotyczy Unii Lubelskiej w 1569[3]. Kolekcjonowanie anegdot i dowcipów było wówczas bardzo cenione, należało też do dworskiego obyczaju, o czym informuje Łukasz Górnicki w Dworzaninie polskim (Księga wtóra)[4]. Bohaterami zebranych przez Kochanowskiego opowiastek są m.in. król Zygmunt I Stary, arcybiskup Piotr Gamrat, biskup Stanisław Karnkowski, biskup Samuel Maciejowski[5].
Cechą charakterystyczną Apoftegmaty są liczne anakoluty, które w twórczości Kochanowskiego pojawiły się jeszcze tylko w Odprawie posłów greckich[6].