Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Archiwum państwowe – archiwum utworzone i prowadzone przez państwo.
W Polsce archiwa państwowe prowadzą działalność w zakresie państwowego zasobu archiwalnego w rozumieniu ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (1983)[1], działają w oparciu o przepisy tej ustawy, innych przepisów powszechnie obowiązujących oraz nadanego jej statutu. Archiwa państwowe w Polsce wchodzą w skład państwowej sieci archiwalnej i podlegają Naczelnemu Dyrektorowi Archiwów Państwowych. Działają w formie jednostek budżetowych i są zaliczane do sektora finansów publicznych.
Pierwszą sieć polskich archiwów państwowych utworzono w 1825 w Królestwie Polskim; działalność polskich archiwów państwowych została wznowiona w 1919[2].
Istnieją archiwa państwowe o charakterze centralnym obejmujące zakresem działania całe terytorium państwa (art. 25 ustawy), oraz archiwa państwowe niemające charakteru centralnego, obejmujące zakresem działania terytorium jednego lub kilku województw (art. 26 ustawy). Do pierwszych zalicza się: Archiwum Główne Akt Dawnych, Archiwum Akt Nowych oraz Narodowe Archiwum Cyfrowe[3]. Drugą grupę tworzyło w 2016 roku 30 archiwów, którym podlegało 40 oddziałów zamiejscowych i 5 ekspozytur[3]. Na początku roku 2018 liczba oddziałów zamiejscowych i ekspozytur zmniejszyła się kolejno do 39 i 3.
W obecnym stanie prawnym, archiwa państwowe tworzy i likwiduje minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego w drodze rozporządzenia na wniosek Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych (art. 24 ust. 1 ustawy).
Ustawa określa (art. 28) zadania archiwów państwowych jako:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.