![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/San_Beda%252C_de_Bartolom%25C3%25A9_Rom%25C3%25A1n_%2528Museo_del_Prado%2529.jpg/640px-San_Beda%252C_de_Bartolom%25C3%25A9_Rom%25C3%25A1n_%2528Museo_del_Prado%2529.jpg&w=640&q=50)
Beda Czcigodny
angielski uczony i duchowny katolicki / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Beda Czcigodny?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Beda (ang. Bede), zwany Czcigodnym[5] lub Wspaniałym, łac. Venerabilis, sang. Bǣda lub Bēda (ur. 672 w Wearmouth k. Sunderlandu w Anglii[6] lub 673[7], zm. 25 maja 735 w Jarrow) – anglosaski mnich benedyktyn, prezbiter, związany z klasztorami w Wearmouth oraz Jarrow w Nortumbrii (obecnie klasztor Wearmouth-Jarrow ), wszechstronny uczony.
prezbiter doktor Kościoła odnowiciel Kościoła[1][2] | |||
![]() Portret Bedy, autorstwa Bartolomé Romána (pierwsza połowa XVII wieku) | |||
Data i miejsce urodzenia |
672 albo 673[3] | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci |
25 maja 735 | ||
Czczony przez |
Kościół katolicki | ||
Kanonizacja |
1899 | ||
Wspomnienie | |||
Atrybuty |
księga, pióro, zwój pergaminu[4] | ||
Patron |
lektorów, angielskich pisarzy, historyków i Jarrow | ||
Szczególne miejsca kultu | |||
| |||
|
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Nuremberg_chronicles_-_Bede_%28CLVIIIv%29.jpg/640px-Nuremberg_chronicles_-_Bede_%28CLVIIIv%29.jpg)
W Kościele katolickim, prawosławnym i anglikańskim uznany za świętego. W Kościele katolickim ponadto doktor Kościoła. Niektóre Kościoły protestanckie uznają go za bohatera wiary. Anglikanie i luteranie zaliczają go do odnowicieli Kościoła.
Cały życiorys Bedy zawarty jest w krótkiej wzmiance w jego dziele Historii kościelnej narodu angielskiego (Historia ecclesiastica gentis Anglorum). Znalazł się w klasztorze Wearmouth w wieku 7 lat jako oblat. Trzy lata później Ceolfryd zabrał go do nowo założonej filii opactwa w Jarrow, gdzie spędził resztę życia. Zdobył wykształcenie klasztorne, ucząc się od wykształconych mnichów. W wieku lat 19 został diakonem. Święcenia kapłańskie przyjął, mając lat 30. Sam nauczał i pisał.
Był również przyrodnikiem; głosił kulistość Ziemi[8][5]. Opracowywał tablice paschalne na 532 lata (tablice paschalne opracowywano w cyklach 84-letnich, a od V w. 95-letnich). Liczył lata od narodzenia Jezusa Chrystusa, możliwe że jako pierwszy uczony w Europie Zachodniej. Datowanie tym sposobem było wówczas nieznane w Europie Zachodniej[9].