Białków Kościelny
wieś w województwie wielkopolskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Białków Kościelny – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kolskim, w gminie Kościelec[4].
| wieś | |
 Kościół Świętego Stanisława Biskupa | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
98[1] |
| Strefa numeracyjna |
63 |
| Kod pocztowy |
62-604[2] |
| Tablice rejestracyjne |
PKL |
| SIMC |
0287875 |
Położenie na mapie gminy Kościelec  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kolskiego  | |
 52°09′52″N 18°34′46″E[3] | |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego.
Wieś położona jest na zachodnim skraju doliny rzeki Kiełbaski, 5 km na południowy zachód od Koła, przy drodze dojazdowej z Kościelca do autostrady A2. Pierwsza wzmianka o jej istnieniu pochodzi z 1268 r. Była przez wieleset lat własnością królewską w starostwie kolskim. We wsi zachowały się liczne chałupy drewniane, będące przykładem dawnego budownictwa wiejskiego na ziemiach wschodniej Wielkopolski.
We wsi znajduje się Ochotnicza Straż Pożarna (rok założenia - 1922)[5].
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z dokumentu z 24 kwietnia 1268 roku, kiedy to książę Bolesław Pobożny nadał wsi immunitet ekonomiczny i sądowy. Wieś była wtedy własnością łowczego poznańskiego Bodzęty z rodu Porajów, być może należy go identyfikować z podczaszym księcia Władysława Odonica oraz podkomorzym księcia Przemysła I[6]. Prawdopodobnie już w 1268 roku istniał we wsi kościół[7].
Jeszcze w 1357 roku wieś była własnością rodu Porajów, gdyż wtedy to biskup krakowski Bodzęta wykupił wieś z zastawu od Jana z Płomykowa za kwotę 40 grzywien[8]. Parafia w Białkowie Kościelnym powstała najpóźniej po 1357 roku, a pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1414 roku, w dokumencie Jana XXIII, w którym nakazuje on proboszczowi z Białkowa i innym osobom zwrot określonych dochodów parafii w Brudzewie[7].
Nie wiadomo w jakich okolicznościach wieś stała się własnością królewską, ale po raz pierwszy w dokumentach wzmiankowana jest jako dobro monarsze w 1476 roku[8]. Wieś należała wtedy do tzw. tenuty kolskiej[8]. W 1521 roku w Białkowie znajdował się kościół pw. świętego Stanisława z prawem patronatu króla, w 1528 roku król przekazał jednak prawo patronatu Piotrowi Kmicie[9][10]. We wsi istniała także szkoła parafialna[10].
Drewniany kościół Świętego Stanisława Biskupa z 1809 r. Jest on budynkiem jednonawowym z nieco węższym prezbiterium. Nad jego dwuspadowym dachem góruje wieżyczka na sygnaturkę. Wnętrze przykrywa strop płaski. W neogotyckim ołtarzu barokowe rzeźby: św. Piotr i św. Paweł.
W Białkowie Kościelnym znajdowało się swego czasu jedyne znane w Polsce aktywne stanowisko lokalnie krytycznie zagrożonego chrząszcza Mecynotarsus serricornis[11][12]. W latach 1997–2000 obserwowano tam liczną populację. Stanowisko to zniszczono w trakcie budowy autostrady A2[11].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
