Bitwa pod Kappel

Bitwa pod Kappel – starcie zbrojne, które miało miejsce 11 października 1531 roku w trakcie drugiej wojny kappelskiej pomiędzy katolikami a protestantami w Szwajcarii.

Bitwa pod Kappel

II wojna kappelska 1531
Bitwa pod Kappel (rycina z roku 1548)
Czas	11 października 1531
Miejsce	Kappel
Terytorium	Szwajcaria
Wynik	zwycięstwo kantonów katolickich
Strony konfliktu
kantony katolickie protestanci
Siły
7000 2000
Straty
nieznane 500 protestantów
Położenie na mapie Szwajcarii miejsce bitwy
47°13′56,03″N 8°31′36,31″E

Oddziały z Zurychu zostały zmobilizowane zbyt późno, bowiem deklarację wypowiedzenia wojny Zurych otrzymał dopiero 9 października 1531^[1]. Gdy 10 października oddziały pięciu kantonów katolickich rozwinęły się pod Kappel, protestanci pospiesznym marszem dopiero zmierzali na miejsce bitwy. Bitwa rozpoczęła się wczesnym rankiem 11 października atakiem 300-osobowej grupy wojowników chłopskich z Uri na pozycje zuryskie. Uderzenie zaskoczyło protestantów zmieniających front i nieprzygotowanych do walki. W południe niespełna 2000 żołnierzy z Zurychu, zmęczonych marszem, zdezorganizowanych i pozbawionych oparcia w umocnieniach polowych, miało przed sobą ponad 7000 żołnierzy katolickich. Wojskami protestantów dowodzili rycerz Georg Godli i jego dowódca artylerii Peter Füssli, pochodzący ze znanej zuryskiej rodziny odlewników i ludwisarzy. Około godziny 16 atak katolików na centrum przeciwnika doprowadził do załamania linii obrony. Odwrót zamienił się szybko w paniczną ucieczkę, która przyniosła protestantom duże straty. Padło co najmniej 500 żołnierzy zuryskich, a wśród nich wielu członków zuryskiej Wielkiej i Małej Rady. Śmierć poniósł także przywódca protestantów Zwingli^[2], którego zwłoki – uważanego przez katolików za heretyka – po bitwie zostały spalone^[3].

Główną przyczyną klęski oddziałów zuryskich były zbyt późna mobilizacja wojsk, brak chęci do walki i błędy dowództwa, które nie umocniło własnych pozycji obronnych. Już w XVI wieku pojawiły się głosy, jakoby przyczyną klęski protestantów była zdrada części ich oddziałów. Podejrzany o sprzyjanie katolikom był m.in. dowódca zuryskiej artylerii Peter Füssli, zwłaszcza że jego brat walczył po stronie przeciwnej. Teza ta, rozwijana przez niektórych historyków jeszcze w XIX wieku, nie znajduje potwierdzenia w najnowszych wynikach badań^[4].

Odniesienia do bitwy obecne są w literaturze szwajcarskiej, w dziełach Gottfrieda Kellera oraz Conrada Ferdinanda Meyera.

Przypisy

1. Josef Ivo Höchle Geschichte der Reformation und Gegenreformation in der Stadt und Grafschaft Baden bis 1835
2. Jerzy Krasuski: Historia Niemiec. Wyd. I. Wrocław: Ossolineum, 1998. ISBN 83-04-04422-6. Brak numerów stron w książce
3. Helmut Meyer Kappelerkriege na Historiches Lexikon der Schweiz (niem.)
4. Peter Füssli (niem.)