Bitwa pod Wojdą

Bitwa pod Wojdą – bitwa partyzancka stoczona z niemieckim batalionem do zadań specjalnych^[1] 30 grudnia 1942 r. przez połączone siły I Kompanii Kadrowej Batalionów Chłopskich pod dowództwem por. Jerzego Mara-Meÿera ps. "Vis" oraz partyzantów radzieckich kpt. Wasyla Wołodina.

Bitwa pod Wojdą

II wojna światowa, powstanie zamojskie
Pomnik w Bliżowie upamiętniający bitwę
Czas	30 grudnia 1942
Miejsce	Wojda
Terytorium	Polska pod okupacją III Rzeszy (Generalne Gubernatorstwo)
Przyczyna	wysiedlenia Zamojszczyzny
Wynik	zwycięstwo partyzantów
Strony konfliktu
Polskie Państwo Podziemne  ZSRR  III Rzesza
Dowódcy
Jerzy Mara-Meÿer Wasyl Wołodin Erhard Biskady
Siły
130 polskich partyzantów, 37 radzieckich partyzantów ok. 350 żołnierzy
Straty
6 zabitych partyzantów BCh, 2 zabitych partyzantów radzieckich 20 zabitych, 30 rannych
Położenie na mapie Polski w 1939 miejsce bitwy
50°36′38,8800″N 23°06′23,4000″E

Tło historyczne

Akcja wysiedlenia ludności polskiej z terenów powiatu zamojskiego, a zwłaszcza jej brutalny przebieg, spowodowała narastanie oporu społecznego i zbrojnego na obszarach objętych niemieckimi działaniami. Wielu młodych ludzi uciekło przed represjami do okolicznych lasów, gdzie zasilili szeregi istniejących oddziałów partyzanckich. 23 grudnia 1942 r. dowódca Armii Krajowej gen. Stefan Rowecki, a nieco później Komendant Główny Batalionów Chłopskich gen. Franciszek Kamiński, nakazali podległym oddziałom rozpoczęcie akcji sabotażowych i dywersyjnych. Do końca 1942 r. oddziały te podjęły szereg akcji wymierzonych w niemiecki aparat okupacyjny. W powiecie zamojskim została utworzona 1. Kadrowa Kompania Batalionów Chłopskich im. Macieja Rataja, w skład której weszli głównie mieszkańcy wysiedlonych wsi. 28 grudnia 1942 r. Kompania nawiązała współpracę z 37-osobowym oddziałem sowieckich partyzantów pod dowództwem kpt. Wasyla Wołodina^[2].

Przebieg walk

30 grudnia 1942 r. połączone oddziały przygotowały zasadzkę na batalion niemieckiej żandarmerii, którym dowodził hptm. Erhard Biskady. Oddział ten, liczący ok. 350 żołnierzy eskortował grupę ok. 100 kolonistów, którzy mieli się osiedlić we wsi Wojda. Partyzantom udało się zaskoczyć Niemców i początkowo ich odeprzeć. Niemieckie siły przegrupowały się i podjęły kontratak, dążąc do okrążenia partyzantów. Po sześciu godzinach walki, wraz z nastaniem nocy, partyzantom udało się oderwać od sił niemieckich i wycofać w okoliczne lasy. W wyniku walki siły niemieckie straciły 20 zabitych, 30 innych uczestników walki zostało rannych. Po stronie partyzantów poległo 8 żołnierzy, kilku odniosło rany^[3].

Przypisy

1. Dolata i Jurga 1971 ↓, s. 590.
2. Partyzanckie bitwy pod Wojdą i Zaborecznem na Zamojszczyźnie. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2023-01-02]. (pol.).
3. Gmitruk 2015 ↓, s. 41.

Bibliografia

• Bolesław Dolata, Tadeusz Jurga: Walki zbrojne na ziemiach polskich 1939-1945. Wybrane miejsca bitew, walk i akcji bojowych. Warszawa: 1971, s. 589-590.
• Janusz Gmitruk: Bataliony Chłopskie i konspiracyjne organizacje ruchu ludowego. Warszawa: Edipresse-Kolekcje : Bellona, 2015, seria: Polska walcząca - Edipresse-Kolekcje. 6. ISBN 978-83-7989-374-4. OCLC 909206261.

Linki zewnętrzne

• Opis bitwy 1
• Opis bitwy 2
• Opis bitwy 3. szewnia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-21)].