California Institute of Technology

California Institute of Technology (potocznie Caltech), Kalifornijski Instytut Techniczny^[a] – jedna z najlepszych amerykańskich uczelni niepublicznych, położona w Pasadenie w Kalifornii na przedmieściach Los Angeles.

California Institute of Technology

Californiense Institutum Technologiae

Data założenia	1891
Typ	uczelnia niepubliczna
Państwo	Stany Zjednoczone
Adres	Pasadena
Liczba studentów	2401 (2022)[1]
Rektor	Thomas Rosenbaum(inne języki)
Położenie na mapie metropolii Los Angeles California Institute of Technology
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych California Institute of Technology
Położenie na mapie Kalifornii California Institute of Technology
34°08′19″N 118°07′32″W
Strona internetowa

Jest uczelnią stosunkowo niewielką, jeśli chodzi o liczbę studentów: w 2022 na studiach bakalarskich studiowały 982 osoby^[1], pozostałą część stanowili głównie doktoranci. Największy nacisk kładzie na matematykę, nauki przyrodnicze i techniczne, i w tych dziedzinach absolwenci i pracownicy naukowi uczelni osiągają największe sukcesy: do 2020 absolwenci i pracownicy naukowi Kalifornijskiego Instytutu Technicznego otrzymali 47 Nagród Nobla^[10].

Uczelnia zajmuje co roku wysokie lokaty w rankingach najlepszych uczelni na świecie. W 2020 roku The Times Higher Education World University Rankings sklasyfikował Caltech na 2. miejscu, natomiast w 2021 roku uczelnie zajęła 4. miejsce w QS World University Rankings oraz 8. miejsce w Academic Ranking of World Universities^[11][12][13].

Caltech administruje również i zarządza Laboratorium Napędu Odrzutowego, głównym centrum badań kosmicznych NASA. Ponadto zarządza Obserwatorium Palomar, Owens Valley Radio Observatory(inne języki), Caltech Submillimeter Observatory, W. M. Keck Observatory oraz Kerckhoff Marine Laboratory(inne języki)^[14]. Ma udział w zarządzaniu i badaniach naukowych prowadzonych w LIGO.

Absolwenci i profesorowie

• Barry Barish – laureat Nagrody Nobla z fizyki (2017)
• Frank Capra – reżyser filmowy
• Thomas Davenport – dominikanin, fizyk i filozof nauki
• Richard Feynman – fizyk, laureat Nagrody Nobla (1965)
• Donald Knuth – matematyk i informatyk, twórca systemu składu drukarskiego T_EX
• Robert Millikan – fizyk, laureat Nagrody Nobla (1923), kierujący Caltechem w latach 1921–1945
• Gordon E. Moore – współzałożyciel firmy Intel
• J. Robert Oppenheimer – fizyk, dyrektor Projektu Manhattan
• Linus Pauling – laureat Nagrody Nobla z chemii (1954) i Pokojowej Nagrody Nobla (1962)
• William Bradford Shockley – współwynalazca tranzystora, laureat Nagrody Nobla z fizyki (1960)
• Vernon Smith – laureat Nagrody Banku Szwecji w dziedzinie ekonomii za wprowadzenie eksperymentów ekonomicznych do badań naukowych
• Kip Thorne – laureat Nagrody Nobla z fizyki (2017)
• Robert Woodrow Wilson – astronom, odkrywca mikrofalowego promieniowania tła, laureat Nagrody Nobla z fizyki (1978)

Rektorzy

• Charles H. Keyes 1892–1896
• Walter A. Edwards 1897–1907
• Arthur Henry Chamberlain 1908 (p.o.)
• James Augustin Brown Scherer(inne języki) 1908–1920
• Robert Millikan 1921–1945
• Lee Alvin DuBridge(inne języki) 1946–1969
• Harold Brown 1969–1977
• Robert F. Christy(inne języki) 1977–1978 (p.o.)
• Marvin Leonard Goldberger(inne języki) 1978–1987
• Thomas Eugene Everhart(inne języki) 1987–1997
• David Baltimore 1997–2006
• Jean-Lou Chameau(inne języki) 2006–2013
• Edward M. Stolper(inne języki) 2013–2014 (tymczasowy)
• Thomas Rosenbaum(inne języki) od 2014^[15]

Galeria zdjęć

• 
  Biblioteka Millikana
• 
  Beckman Auditorium
• 
  Beckman Institute

Uwagi

1. Encyklopedia PWN podaje polski odpowiednik „Kalifornijski Instytut Technologiczny”^[2][3], jednakże tłumaczenie słowa technology jako „technologia” (nie natomiast jako „technika”) spotyka się z krytyką^[4], z czego wynika nazwa „Kalifornijski Instytut Techniczny”^[5][6][7][8] (lub „Kalifornijski Instytut Techniki”^[9]).