Cibórz (województwo lubuskie)
wieś w województwie lubuskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Cibórz (niem. Tiborlager) – osada w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie świebodzińskim, w gminie Skąpe.
| osada | |
 Typowa ulica osady Cibórz | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2012) |
898[1] |
| Strefa numeracyjna |
68 |
| Kod pocztowy |
66-213[2] |
| Tablice rejestracyjne |
FSW |
| SIMC |
0913539 |
Położenie na mapie gminy Skąpe  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu świebodzińskiego  | |
 52°08′45″N 15°24′14″E[3] | |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.
Cibórz leży na terenach nizinnych z niewielkimi pagórkami, gęsto zalesionych. Jako dawne osiedle wojskowe posiada plan regularny. Południowo-wschodnią granicę miejscowości stanowią jezioro Ciborze oraz niewielka rzeka Ołobok. W pobliżu znajdują się wsie: Międzylesie (1 km), Skąpe (3 km) i Rokitnica (4 km).
Osada jest położona w południowej części pasa Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego.
Na wschód od osady przebiega droga wojewódzka nr 276 łącząca Krosno Odrzańskie ze Świebodzinem.
Teren na którym powstał Cibórz, należał na początku lat 30. XX w. do katolickiej parafii w Mühlbock (ob. Ołobok)[4].
Miejscowość powstała przed II wojną światową, gdy w 1934 władze niemieckie podjęły decyzję o budowie – na wschód od wsi Międzylesie – koszar przeznaczonych dla Wehrmachtu. Budowę rozpoczęto 6 czerwca 1936[5][uwaga 1]. Po ok. 16 miesiącach ukończono 25 budynków koszarowych i administracyjnych, a 15 kolejnych było w trakcie budowy[6]. 6 października 1937 w koszarach rozlokowano ok. 700 żołnierzy niemieckiego 122 Batalionu Piechoty Granicznej. Cały kompleks koszarowy mógł pomieścić ok. 6 tys. żołnierzy[5]. Ostatecznie ukończono go po ponad dwóch latach budowy[4].
21 czerwca 1940 w wydzielonej części koszar utworzono Oflag III B Tiborlager – obóz jeniecki dla oficerów. Pierwszy transport, liczący ok. 2 tys. jeńców, został przyjęty 24 lipca 1940 – byli to oficerowie belgijscy wzięci do niewoli podczas obrony Liège i Brukseli[7]. Funkcję komendanta obozu pełnił generał major Hans Fogelein. 1 marca 1941, po wydaniu przez władze niemieckie rozkazu ewakuacji obozu, ponad 3 tys. jeńców przetransportowano do Oflagu II A Prenzlau[5][7].
30 stycznia 1945 dawny obóz i koszary zostały przejęte przez wojska radzieckie i w znacznym stopniu zdewastowane[5].
W 1946 koszary obsadzili żołnierze 4 Łużyckiego Pułku Saperów, zaś w maju 1948 przejął je 13 Pułk Piechoty 5 Saskiej Dywizji Piechoty, który stacjonował tam do połowy 1956[5].
W 1958 w opuszczonych koszarach utworzony został szpital psychiatryczny, obecnie największy w województwie lubuskim. Pierwszych pacjentów przyjął w końcu czerwca 1958[5][8]. W latach 80. XX w. kompleks szpitalny obejmował 116 obiektów murowanych (pawilony szpitalne, budynki administracyjne i gospodarcze oraz mieszkalne dla personelu szpitalnego)[6]. Ewidencją konserwatorską objęty jest historyczny układ wsi, 47 dawnych budynków koszarowych, 8 innych budynków oraz wodociąg w budynku nr 11[5].
Pod względem liczby mieszkańców osada Cibórz zajmuje pierwsze miejsce w gminie – w końcu grudnia 2011 mieszkało w niej 929 osób (ponad dwukrotnie więcej niż w siedzibie gminy), co stanowiło 18,5% liczby ludności gminy Skąpe[1]. Przyczyną tak dużego zaludnienia Ciborza jest funkcjonowanie w osadzie Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego dla Nerwowo i Psychicznie Chorych[9].
| Rok | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 |
| Liczba mieszk. | 968 | 969 | 968 | 974 | 958 | 958 | 946 | 929 | 898 |
- Panzerwerk 623 – schron bojowy w pobliżu jeziora Ciborze, ok. 300 m od drogi Cibórz – Skąpe. Zbudowany w 1936, posiadał odporność klasy B i powierzchnię 285 m². Pierwotnie był wyposażony w półkopułę typu 2P7, dzwon obserwacyjny 23P8, kopułę sześciostrzelnicową 20P8 oraz moździerz maszynowy (żaden z tych elementów do dziś się nie zachował)[10].
- Panzerwerk 625 – jedyny dwukondygnacyjny schron bojowy na terenie gminy Skąpe, w pobliżu skrzyżowania dróg Rokitnica – Skąpe i Cibórz – Skąpe. Zbudowany w latach 1935–36, posiadał odporność klasy B i powierzchnię 240 m². Wewnątrz znajdował się garaż dla armaty przeciwpancernej. Na ścianie w wartowni zachowały się kolorowe oznakowania kabli wraz z ich niemieckimi opisami[10].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
