Ekstremofil – organizm tolerujący lub wymagający do życia skrajnych zakresów zmienności czynników środowiskowych. W większości przypadków ekstremofile to organizmy jednokomórkowe należące do domeny Archaea, ale są wśród nich także przedstawiciele innych grup. Znane są także organizmy wielokomórkowe żyjące w skrajnych warunkach środowiskowych. Przykładowo, owady z rodziny Grylloblattidae (rząd Grylloblattodea) należą do psychrofili (organizmów żyjących w skrajnie niskich temperaturach). Określenia te bywają też używane względnie, np. roślina uznana za kserofita w strefie umiarkowanej byłaby higrofitem w strefie pustyń.
kriofil (psychrofil): organizm mający optimum w zakresie temperatur <15 °C (także bytujący w okolicach 0 °C),
termofil: organizm ciepłolubny, wymagający temperatury powyżej 20 °C (hipertermofil – od 80–150 °C, ultratermofil – teoretycznie powyżej 150 °C, u znanych form życia w tej temperaturze następuje rozpad DNA i białek[1]),
organizmy zdolne do przetrwania dużych dawek promieniowania jonizującego.
