Ewangeliarz z Echternach
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Ewangeliarz z Echternach – iluminowany łaciński ewangeliarz z VII wieku, uznawany za jeden z najwybitniejszych przykładów rękopiśmiennictwa insularnego. Obecnie stanowi część zbiorów Francuskiej Biblioteki Narodowej (sygnatura MS. lat. 9389)[1].
Księga powstała pod koniec VII wieku. Uważa się, iż wyszła spod ręki tego samego skryby co Księga z Durrow. Za miejsce powstania manuskryptu uznawany jest klasztor Lindisfarne w Northumbrii, choć niektórzy badacze wskazują także na Ionę, któryś z klasztorów Irlandii, a nawet kontynentalne pochodzenie manuskryptu[2]. Po roku 690 księga trafiła na kontynent i znalazła się w opactwie w Echternach, założonym przez św. Wilibroda. Nie jest jasne, czy Wilibrod przywiózł księgę ze sobą, czy trafiła ona do klasztoru później[3]. Manuskrypt przebywał w Echternach do czasów rewolucji francuskiej, kiedy to klasztor został zsekularyzowany. W 1802 roku trafił do zbiorów Francuskiej Biblioteki Narodowej[4].
Manuskrypt ma wymiary 340×265 mm i składa się z 223 kart in folio[5]. Ozdobiony jest artystycznymi inicjałami i miniaturami z symbolami czterech Ewangelistów, skromniejszymi jednak niż w pozostałych manuskryptach insularnych z tego okresu. Tekst pisany jest półuncjałą przechodzącą często w kursywę. Świadczy to, iż skryba pracował prawdopodobnie pod presją czasu, nie mając zbyt wiele czasu na wykończenie księgi[6].