cover image

Grupa alkilowa

grupa funkcyjna powstała formalnie przez usunięcie jednego atomu wodoru z cząsteczki alkanu / Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Grupa alkilowa[uwaga 1], potocznie alkil – fragment organicznego związku chemicznego, jednowartościowa grupa utworzona formalnie przez oderwanie jednego atomu wodoru od cząsteczki alkanu. Oznacza się ją często literą R (symbol „R”, od ang. residue, nie jest jednak dla niej zarezerwowany i może symbolizować dowolną grupę funkcyjną), a jej wzór ogólny to CnH2n+1.

Octan_etylu.svg
Cząsteczka octanu etylu, zawierająca grupy alkilowe: metylową −CH3 (jako fragment grupy acetylowej) i etylową −CH2CH3

Najprostszą z nich jest grupa metylowa (−CH3):

grupa metylowa
(W tym wzorze R to pozostała część związku chemicznego.)

Podobnie jak alkany, grupy alkilowe mogą być liniowe, rozgałęzione oraz cykliczne. W przypadku alkilowych grup cyklicznych wzór ogólny przedstawia się następująco: CnH2n−1.

Grupy alkilowe występują powszechnie w ogromnej większości związków organicznych, stanowiąc ich podstawowy budulec.

Grupy alkilowe są niereaktywne w większości reakcji chemicznych, jednak ze względu na stosunkowo duże rozmiary ich obecność decyduje o konformacji cząsteczek, a także stereochemii i kinetyce reakcji chemicznych.