Grób Nieznanego Żołnierza w Krakowie

Grób Nieznanego Żołnierza – cenotaf upamiętniający poległych na polach bitewnych nieznanych polskich żołnierzy, usytuowany w Krakowie na placu Matejki przed pomnikiem Grunwaldzkim. Na marmurowym postumencie znajduje się znicz z brązu, zapalany podczas uroczystości.

Grób Nieznanego Żołnierza

Grób Nieznanego Żołnierza. Za nim Pomnik Grunwaldzki
Państwo	Polska
Miejscowość	Kraków
Miejsce	Plac Jana Matejki
Projektant	Wiktor Zin
Data odsłonięcia	14 czerwca 1925
Ważniejsze przebudowy	1976 (odbudowa)
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie Grób Nieznanego Żołnierza
Położenie na mapie Polski Grób Nieznanego Żołnierza
Położenie na mapie województwa małopolskiego Grób Nieznanego Żołnierza
Położenie na mapie Krakowa Grób Nieznanego Żołnierza
50°03′58,5″N 19°56′31,3″E

Grób Nieznanego Żołnierza, fragment

Historia

Płyta złożona przed Pomnikiem Grunwaldzkim 14 czerwca 1925 roku.

Odsłonięcie Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie spowodowało podobne akcje w wielu innych miastach Polski. W Krakowie z inicjatywą ufundowania pomnika wystąpiła redakcja „Gońca Krakowskiego” i rozpoczęła akcję zbierania funduszy na ten cel. Pomysłu jednak nie zrealizowano ponieważ w nocy z 13 na 14 czerwca 1925 pod pomnik Grunwaldzki podjechała platforma, z której wyładowano gotową płytę pomnika z napisem: „Nieznanemu żołnierzowi polskiemu poległemu za Ojczyznę 1914-1920”. W południe 14 października odbyła się manifestacja mieszkańców Krakowa, o udział w której apelował Ilustrowany Kurier Codzienny. Do zgromadzonych tłumów przemawiali: Witold Ostrowski, profesor Boleslaw Pochmarski, Stanisław Klimecki i Jan Łobodycz^[1]. Fundator pomnika chciał pozostać anonimowy, ale w kolejnych dniach zbyt dużo informacji pojawiało się w „Ilustrowanym Kurierze Codziennym”, którego właścicielem i wydawcą był Marian Dąbrowski. Miasto domyślało się, że to właśnie właściciel IKC-a był anonimowym fundatorem pomnika. Pomnik był miejscem manifestacji patriotycznych do momentu zniszczenia go wraz z Pomnikiem Grunwaldzkim przez Niemców w listopadzie 1939^[2].

W 1946 na wysokich metalowych prętach umieszczono urnę z ziemią z pól bitewnych II wojny światowej, gdzie walczył polski żołnierz^[3]. Tutaj składano wieńce i kwiaty. W związku z odbudową pomnika Grunwaldzkiego konstrukcję rozebrano, urnę zaś złożono w 1976 w piwniczce obecnego pomnika – Grobu Nieznanego Żołnierza wykonanego z czarnego marmuru według projektu prof. Wiktora Zina. Pomnik zdobi metalowy znicz zasilany gazem, który zapalany jest podczas uroczystości organizowanych pod pomnikiem, na nim wyryte zostały miejsca bitew żołnierzy polskich w latach ostatniej wojny: Warszawa, Kutno, Westerplatte, Kock, Tobruk, Monte Cassino, Berlin, Studzianki, Lenino, Kołobrzeg, Odra, Nysa.

Zobacz też

• Grób Nieznanego Żołnierza w Warszawie
• Grób Nieznanego Żołnierza w Łodzi

Przypisy

1. Kraków w hołdzie „Nieznanemu żołnierzowi”, „Ilustrowany Kuryer Codzienny” (nr 164), 1925, s. 6.
2. Grób Nieznanego Żołnierza. Polska Niezwykła.
3. Grób Nieznanego Żołnierza / W: Encyklopedia Krakowa, s. 264, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 2000.

Linki zewnętrzne

• Grób Nieznanego Żołnierza (fotografia). www.krakow.pl.