Gujańskie Centrum Kosmiczne
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gujańskie Centrum Kosmiczne (franc. Centre Spatial Guyanais) – francusko-europejski kosmodrom położony w pobliżu Kourou w Gujanie Francuskiej, terytorium zależnym od Francji, które ma status departamentu zamorskiego[1].
 Stanowisko startowe rakiety Ariane 5 | |
| Organizacja zarządzająca | |
|---|---|
| Status |
aktywny |
| Położenie i warunki | |
| Państwo | |
| Departament zamorski | |
| Miejscowość |
Kourou |
| Najmniejsze możliwe nachylenie orbity |
5° |
| Największe możliwe nachylenie orbity |
100° |
| Historia | |
| Data otwarcia | |
| Data pierwszego startu | |
Położenie na mapie Gujany Francuskiej  | |
 5°13′18″N 52°45′14″W | |
| Strona internetowa | |
W 1964 roku rząd Francji wybrał spośród 14 lokalizacji Gujanę Francuską na miejsce budowy kosmodromu. Budowę obiektu rozpoczęto rok później. Europejski Port Kosmiczny zajmuje obszar 750 km². Jest zlokalizowany na północ od miasta Kourou. Z dwóch stron otoczony jest lasami tropikalnymi, a z jednej – wybrzeżem morskim[1]. Otwarte w 1968 roku Centrum jest szczególnie użyteczne ze względu na położenie w pobliżu równika i przez fakt, że wystrzeliwuje rakiety nad wodę. Z Kourou wystrzeliwują swoje satelity Europejska Agencja Kosmiczna (ESA), francuska agencja kosmiczna CNES oraz firma Arianespace. Loty są też wykupowane przez firmy pozaeuropejskie. Kosmodrom został wybrany w 1964 portem kosmicznym Francji, gdy zaś w 1975 powołano ESA, Francja zaoferowała udostępnienie tego kosmodromu na potrzeby Agencji. ESA zapewnia 2/3 rocznego budżetu, sfinansowała też rozbudowę portu podczas rozwijania wyrzutni Ariane. W tej chwili ESA buduje infrastrukturę służącą wystrzeliwaniu rosyjskich rakiet Sojuz. Jest to część przedsięwzięcia typu joint venture mającego na celu, z jednej strony, wzbogacenie floty ESA o rakiety Sojuz, z drugiej - uzyskanie przez Rosjan dostępu do kosmodromu w Kourou jako alternatywy dla Bajkonuru.
Kourou jest położone około 500 km na północ od równika, na szerokości geograficznej 5°11'. Na tej szerokości rotacja Ziemi daje wystrzeliwanym rakietom dodatkową prędkość prawie 460 m/s[2]. Dodatkowo, umieszczanie satelitów na pożądanej orbicie jest zwykle prostsze, gdy start ma miejsce w pobliżu równika. Inne zalety lokalizacji to niewielka gęstość zaludnienia oraz brak ryzyka występowania cyklonów i trzęsień ziemi[1].
W skład infrastruktury naziemnej wchodzą wyrzutnie (ELV, ELA-2, ELA-3, ELS), pomieszczenia przygotowywania satelitów, pomieszczenia kontroli lotów i fabryka paliwa stałego. Ochronę przeciwpożarową zapewnia oddział straży pożarnej podległy brygadzie paryskiej. Bazę zabezpieczają siły Francuskiej Żandarmerii Narodowej i Legii Cudzoziemskiej.
5 listopada 1971 z wyrzutni ELA-1 (wtedy CECLES) wystartowała po raz pierwszy (i ostatni) Europa 2, modyfikacja rakiety Europa wystrzeliwanej z bazy Woomera w Australii. Start okazał się nieudany, gdyż na wysokości 35 000 m nastąpiła awaria jej pierwszego stopnia. Na wysokości 69 km nastąpiła jego eksplozja, a na wysokości 79 km zniszczeniu uległy pozostałe elementy rakiety. Odłamki Europy 2 spadły do Atlantyku.
13 lutego 2012 z CSG wystartowała pierwsza rakieta Vega, wynosząc na orbitę 9 satelitów, w tym PW-Sat, pierwszego polskiego sztucznego satelitę, zbudowanego przez specjalistów z Politechniki Warszawskiej i Centrum Badań Kosmicznych PAN[3].
Sztuczne satelity Ziemi
Z Kourou wystrzelono liczne satelity telekomunikacyjne (np. Astra 1L, HYLAS-1, większość rodziny Hot Bird), wszystkie oprócz testowych satelity systemu nawigacyjnego Galileo, a także satelity obserwacyjne Ziemi (np. z poświęconego badaniu środowiska programu Sentinel, satelity optyczne Pleiades o zastosowaniach cywilnych i wojskowych) i inne. Stąd udały się też w przestrzeń pozaziemską także obserwatoria satelitarne XMM-Newton (1999), Herschel (2009), Planck (2009) czy Gaia (2013)[4].
Sondy kosmiczne
Z Centrum startowały różne europejskie sondy kosmiczne, między innymi Giotto, która przeleciała koło jądra komety Halleya (1985), SMART-1, która badała Księżyc, Rosetta (2004), której lądownik Philae wylądował na komecie Czuriumow-Gierasimienko (2014) oraz skierowana na Merkurego BepiColombo[5].
Pojazdy transportowe
Z kosmodromu startowały automatyczne pojazdy transferowe ATV dostarczające zaopatrzenie na Międzynarodową Stację Kosmiczną (pierwszy – ATV Jules Verne 2008)[1]. Stamtąd też wystrzelono demonstratory Atmospheric Reentry Demonstrator (ARD) i Intermediate eXperimental Vehicle (IXV)[6].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
