Loading AI tools
łańcuch górski na Nowej Gwinei Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Góry Centralne (ang. Central Range, Central Cordillera) – łańcuch górski ciągnący się przez wyspę Nowa Gwinea, w jej centralnej części, z północnego zachodu na południowy wschód. Znajduje się na terytorium dwóch państw: Indonezji (prowincje Papua Górska i Papua Środkowa) i Papui-Nowej Gwinei[1][2].
Część świata | |
---|---|
Państwo | |
Najwyższy szczyt |
Puncak Jaya |
Położenie Gór Centralnych na Nowej Gwinei |
Najwyższy szczyt Gór Centralnych (w paśmie Gór Śnieżnych) – Puncak Jaya (4884 m n.p.m.), będąc wyższym od Góry Kościuszki (położonej w kontynentalnej Australii), bywa zaliczany do Korony Ziemi jako najwyższy szczyt Australii i Oceanii, a także jest on najwyższym szczytem Indonezji.
Góry zbudowane są z mezozoicznych wapieni i piaskowców, w południowo-wschodniej części również z łupków krystalicznych prekambryjskich i paleozoicznych.
Powyżej 1500 m n.p.m. panuje górska odmiana klimatu równikowego, ponad 1800 m n.p.m. – klimat umiarkowany, powyżej 3000 m n.p.m. – klimat wysokogórski[1].
Opady są obfite – do 6000 mm w wyższych partiach gór. W górach mają źródła wszystkie największe rzeki na Nowej Gwinei: Mamberamo, Fly, Sepik, Ramu i Digul[3].
Najwyższe pasmo – Góry Śnieżne pokryte jest lodowcami.
Góry Centralne dzielą się na kilkadziesiąt pasm górskich, w części nienazwanych.
Głównymi pasmami (z północnego zachodu w kierunku południowego wschodu) są:
Istnieją duże rozbieżności w podawaniu wysokości szczytów. Wiąże się to z tym, że góry są słabo zbadane i następuje szybkie topnienie lodowców w Górach Śnieżnych. Pierwsze pomiary szczytów miały miejsce, kiedy na większości z nich znajdowały się lodowce (ich wysokość była mierzona wraz z pokrywą lodową). Do połowy XX wieku najwyższym szczytem był Ngga Pulu w masywie Jaya. Jednak po stopnieniu lodowca na jego szczycie wyższym okazał się Puncak Jaya. Podobnie wygląda sytuacja, jeżeli chodzi o szczyty Puncak Mandala i Puncak Trikora: ich wysokości są w źródłach podawane bardzo różnie, podobnie jak kolejność na liście najwyższych szczytów. Wiąże się to również z topnieniem czapy lodowej na ich szczytach. W niektórych źródłach nie podaje się szczytów znajdujących się w masywie Jaya, gdyż nie są to samodzielne masywy górskie[9].
Oto 10 najwyższych szczytów Gór Centralnych[3]:
Nazwa | Wysokość (m) | Pasmo | Państwo | |
---|---|---|---|---|
1 | Puncak Jaya | 4884 | Sudirman / Góry Śnieżne | Indonezja (Papua Środkowa) |
2 | Sumantri (masyw Jaya) | 4870 | Sudirman / Góry Śnieżne | Indonezja (Papua Środkowa) |
3 | Ngga Pulu (masyw Jaya) | 4862 | Sudirman / Góry Śnieżne | Indonezja (Papua Środkowa) |
4 | Carstensz East (masyw Jaya) | 4820 | Sudirman / Góry Śnieżne | Indonezja (Papua Środkowa) |
5 | Puncak Mandala | 4760 | Jayawijaya / Góry Śnieżne | Indonezja (Papua Górska) |
6 | Puncak Trikora | 4750 | Jayawijaya / Góry Śnieżne | Indonezja (Papua Górska) |
7 | Ngga Pilimsit | 4717 | Sudirman / Góry Śnieżne | Indonezja (Papua Środkowa) |
8 | Yamin | 4540 | Jayawijaya / Góry Śnieżne | Indonezja (Papua Górska) |
9 | Cornelis Speelman Mts | 4540 | Jayawijaya / Góry Śnieżne | Indonezja (Papua Górska) |
10 | Góra Wilhelma | 4509 | Góry Bismarcka | Papua-Nowa Gwinea |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.