Indyk (sztuka teatralna)
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Indyk. Melofarsa w 2 aktach – sztuka teatralna Sławomira Mrożka opublikowana w 1960.
Indyk został opublikowany w nr 10 miesięcznika Dialog z 1960, następnie w tomie Utwory sceniczne (Wydawnictwo Literackie, Kraków 1963)[1].
Akcja dramatu toczy się w karczmie, w umownie potraktowanej epoce romantyzmu. Bohaterów dotknął marazm, pesymizm i kryzys wartości[2][3]. Kapitan zrezygnował z werbunku, Poeta z pisania poezji, Chłopom nie chce się pracować na roli[4]. Poszczególne postaci, personifikujące znane stereotypy, pokazane są w parodystyczny sposób[5], Rudolf ukazany jest jako patetyczny romantyczny kochanek, Poeta jako dotknięty zniechęceniem dekadent[6]. Aktywny pozostaje Książę, który chciałby uczynić z pary romantycznych kochanków - Rudolfa i Laury - "Parę Kochanków Państwowych"[7], autor przedstawia go, odchodząc od typowego wizerunku romantycznego władcy[8].
Prapremiera sztuki nastąpiła 25 lutego 1961 w Starym Teatrze w Krakowie[1]. Początkowo została przyjęta entuzjastycznie, jednak przyćmiło ją późniejsze Tango tego samego autora[9]. Zdaniem Jana Błońskiego utwór mocno odwołuje się do polskiej tradycji literackiej, co czyni go mniej czytelnym dla odbiorcy zagranicznego[10]. W Polsce wystawiano go ponad 30 razy[11].
Zdaniem Ewy Zuberbier utwór jest satyrą na społeczeństwo tzw. małej stabilizacji"[12], jednak w ocenie Jana Błońskiego polityczny kontekst sztuki szybko się zdezaktualizował[13].